Ρεκόρ ζέστης όλων των εποχών: 790 εκατομμύρια άνθρωποι βιώνουν πρωτόγνωρες θερμοκρασίες

Με τις θερμοκρασίες στην Ελλάδα να κλιμακώνονται επικίνδυνα, αναμένοντας να ξεπεράσουν σε πολλές περιοχές το «ψυχολογικό όριο» των 40 βαθμών Κελσίου, ένα ακόμα επεισόδιο καύσωνα «πολιορκεί» τη χώρα. Οι θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες θα φτάσουν τοπικά 41 και 42 βαθμούς Κελσίου, και οι επιχειρήσεις καλούνται να λάβουν μέτρα για την προστασία των εργαζομένων από τις επικίνδυνες συνθήκες, όπως υποχρεωτική παύση εργασιών σε υπαίθριες δραστηριότητες κατά τις πιο «δύσκολες» ώρες, παροχή εξ αποστάσεως εργασίας και τροποποίηση του ωραρίου.

Ο καύσωνας που χτυπάει για άλλη μία φορά την Ελλάδα δεν είναι μεμονωμένο γεγονός. Ο Ιούνιος ήταν από τους θερμότερους στην ιστορία και οι θερμοκρασίες ρεκόρ χτύπησαν πολλές περιοχές του πλανήτη.

Στην Ελλάδα, ο Ιούνιος ήταν ο δεύτερος θερμότερος από το 2010, με τη Δυτική και Βόρεια Ελλάδα, καθώς και τη Πελοπόνησο, να καταγράφουν θερμοκρασίες κατά σχεδόν 3 βαθμούς υψηλότερες σε σχέση με τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.

Έσπασαν ρεκόρ από την Ιαπωνία έως το Σουδάν

Από τη Νιγηρία έως την Ιαπωνία και από το Πακιστάν έως την Ισπανία, ο Ιούνιος κατέγραψε ζέστη ρεκόρ σε 12 χώρες και εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες σε 26 άλλες, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Γαλλικού Πρακτορείου με βάση τα στοιχεία του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus.

Συνολικά 790 εκατ. κάτοικοι σε 12 χώρες στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική βίωσαν πρωτόγνωρες θερμοκρασίες για τον μήνα Ιούνιο. Για 26 άλλες χώρες, ο μήνας αυτός ήταν ο δεύτερος θερμότερος που έχει καταγραφεί, όπως στην Κίνα, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Λαϊκή δημοκρατία του Κονγκό και την Αιθιοπία.

Σε όλο τον κόσμο καταγράφονται πρόωρα και ακραία κύματα ζέστης, αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής που αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των καυσώνων.

«Ψήθηκαν» Ισπανία και δυτικά Βαλκάνια

Οι κάτοικοι στη νότια και δυτική Ευρώπη βίωσαν στα τέλη Ιουνίου ένα πρόωρο κύμα ζέστης, κάτι που έθεσε σε δοκιμασία τους τοπικούς πληθυσμούς που δεν είναι συνηθισμένοι σε τέτοιες ακραία υψηλές θερμοκρασίες, όπως στην περιοχή του Παρισιού στη Γαλλία, στο Βέλγιο και την Ολλανδία.

Δεκαπέντε χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελβετία, η Ιταλία ή το σύνολο των Βαλκανίων, βίωσε θερμοκρασίες κατά 3°C πάνω από τα συνηθισμένα για την εποχή επίπεδα. Η Ισπανία, η Βοσνία και το Μαυροβούνιο γνώρισαν επίσης τον πιο θερμό Ιούνιο που έχουν καταγράψει ποτέ.

Ο θερμότερος Ιούνιος στα χρονικά για Ιαπωνία και Κορέα

Πριν από την Ευρώπη, η Ιαπωνία γνώρισε κύμα ζέστης από τα μέσα Ιουνίου και τον πιο θερμό Ιούνιο από τότε που άρχισαν να τηρούνται τα σχετικά αρχεία το 1898. Η θερμοκρασία στα παράκτια ύδατα του αρχιπελάγους ήταν αυξημένη κατά 1,20°C από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, ισοφαρίζοντας το ρεκόρ του Ιουνίου 2024.

Τα ρεκόρ αυτά καταγράφονται ενώ η χώρα έχει ήδη βιώσει το πιο θερμό της καλοκαίρι το 2024 -όπως και το 2023- το οποίο έδωσε τη «σκυτάλη» στο πιο θερμό φθινόπωρο που έχει καταγραφεί ποτέ. Η εμβληματική κορυφή του όρους Φούτζι καλύφθηκε από χιόνι στις αρχές Νοεμβρίου, ένα μήνα αργότερα από το συνηθισμένο.

Στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, η Νότια και η Βόρεια Κορέα επίσης βίωσαν τον πιο θερμό Ιούνιο από τότε που υπάρχουν στοιχεία για τις θερμοκρασίες, σχεδόν κατά 2°C υψηλότερα από τα συνηθισμένα για την εποχή επίπεδα.

Κίνα και Κεντρική Ασία είδαν πρωτόγνωρες θερμοκρασίες

Στην Κίνα, 102 μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν ημερήσια ρεκόρ ζέστης τον Ιούνιο, με κάποιες θερμοκρασίες να ξεπερνούν τους 40°C, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.

Το Πακιστάν, με 250 εκατ. κατοίκους, και το Τατζικιστάν, με πληθυσμό 10 εκατ., επίσης κατέγραψαν θερμοκρασίες ρεκόρ για τον μήνα Ιούνιο. Οι θερμοκρασίες αυτές έρχονται σε συνέχεια μιας εξαιρετικά θερμής άνοιξης για το σύνολο της κεντρικής Ασίας, ενώ εκτός από αυτές τις δύο χώρες, το Ιράν, το Αφγανιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Κιργιστάν, επίσης βίωσαν την πιο θερμή άνοιξη (Απρίλιος-Ιούνιος) που έχουν καταγράψει ποτέ.

Ανάλογα με τη χώρα, το θερμόμετρο ανέβηκε κατά 2°C με 4°C πάνω από τον μέσο όρο της άνοιξης για τις χρονιές 1981-2010, με τη θερμοκρασία περιστασιακά να ξεπερνά τους 50°C σε ορισμένες άνυδρες περιοχές.

Έκλεισαν τα σχολεία εξαιτίας της ζέστης

Η Νιγηρία, έκτη πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου με 230 εκατ. κατοίκους, ισοφάρισε το ρεκόρ της για τη θερμοκρασία του Ιουνίου, που καταγράφηκε το 2024.

Σε άλλες χώρες του Σάχελ και της Ισημερινής Αφρικής, όπως η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Νότιο Σουδάν, το Καμερούν, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Αιθιοπία, ο φετινός Ιούνιος ήταν ο δεύτερος θερμότερος που έχει καταγραφεί με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, μόλις πίσω από τον Ιούνιο του 2024.

Το Νότιο Σουδάν, όπου οι θερμοκρασίες ήταν 2,1°C πάνω από τα συνηθισμένα για τον μήνα Ιούνιο επίπεδα, είχε ήδη βιώσει ένα πρώτο κύμα ζέστης τον Μάρτιο, που συνήθως είναι ο θερμότερος μήνας της χρονιάς. Η ζέστη είχε ήδη αναγκάσει την κυβέρνηση να κλείσει τα σχολεία, ένα μέτρο πρωτοφανές για αυτή την ασταθή και φτωχή χώρα.

«Οι ακραίες θερμοκρασίες και οι επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας επηρεάζουν όλες τους τομείς της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της Αφρικής και επιδεινώνουν την πείνα, την ανασφάλεια και τις μετακινήσεις του πληθυσμού», είχε προειδοποιήσει τον Μάιο ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός.

Εφιαλτικό σενάριο με «πύρινη σφαίρα» από την Αφρική - Πώς επηρεάζεται η Ελλάδα

Την ίδια ώρα,σε τροχιά έντονης ατμοσφαιρικής αστάθειας εισέρχεται το δεύτερο μισό του Ιουλίου ο καιρός, καθώς ισχυρές θερμές και ψυχρές αέριες μάζες προετοιμάζονται να συγκρουστούν πάνω από τη νοτιοδυτική Ευρώπη και τα Βαλκάνια.

Η Βόρειος Αφρική και η δυτική Μεσόγειος φαίνεται πως θα αποτελέσουν και φέτος το επίκεντρο μιας «πύρινης σφαίρας», δηλαδή μιας εκτεταμένης θερμής εισβολής με ακραία επίπεδα θερμοκρασιών.

Ήδη Ισπανία και Γαλλία εμφανίζονται ως τα πρώτα πιθανά θύματα αυτής της θερμής έκρηξης, με τις προβλέψεις να δείχνουν πως θα δεχθούν τον κύριο όγκο του καύσωνα.

Αντίθετα, η χώρα μας δείχνει προς το παρόν να προστατεύεται – εν μέρει – από μια ψυχρή λίμνη στα βόρεια Βαλκάνια. Το βαρομετρικό αυτό σύστημα, αν και θα φέρει ισχυρά φαινόμενα στις περιοχές που επηρεάζει, λειτουργεί ως «φυσική ασπίδα» για την Ελλάδα, καθώς ενισχύει τα μελτέμια στο Αιγαίο.

Τα μελτέμια, με κατεύθυνση από τα βόρεια-βορειοανατολικά, αντλούν δροσερότερο αέρα από την ψυχρή διαταραχή και τον μεταφέρουν προς τη χώρα μας, αποτρέποντας – τουλάχιστον προσωρινά – την άμεση διείσδυση των θερμών μαζών από τη Δυτική Μεσόγειο. Ωστόσο, αυτός ο «μηχανισμός άμυνας» έχει περιορισμένο εύρος.

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, η θερμή μάζα θα καταφέρει τελικά να επηρεάσει και τη χώρα μας, κυρίως τα ηπειρωτικά τμήματα που δεν επηρεάζονται από τα μελτέμια και βρίσκονται μακριά από τη θάλασσα. Σε αυτές τις περιοχές, οι θερμοκρασίες αναμένεται να φτάσουν ακόμη και τους 37–38°C.

Το ερωτηματικό που παραμένει, όμως, είναι τι θα συμβεί μόλις εξασθενήσει ή εξαφανιστεί η ψυχρή λίμνη που λειτουργεί έως τώρα σαν φυσικό ανάχωμα. Η αποδυνάμωση ή κατάρρευση του φαινομένου θα σημάνει και την αποδυνάμωση των μελτεμιών, αφήνοντας τη χώρα εκτεθειμένη στις θερμές μάζες που καραδοκούν δυτικά.

Όπως επισημαίνουν οι μετεωρολόγοι, αν αυτό συμβεί, δεν αποκλείεται να βιώσουμε ένα παρατεταμένο και ισχυρό επεισόδιο καύσωνα στις επόμενες εβδομάδες. Το αν θα αποφύγουμε ή όχι το χειρότερο, θα εξαρτηθεί από την ατμοσφαιρική εξέλιξη των επόμενων ημερών – και ίσως, εν μέρει, από την… τύχη.

*Με πληροφορίες από το Weather Analysis

Με πληροφορίες απο: ΑΠΕ- ΜΠΕ, AFP

Διαβάστε επίσης