Η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας συγκάλεσε σύσκεψη στις 3 τα ξημερώματα - Σφοδρές επικρίσεις
Θύελλα αντιδράσεων από τους Ιάπωνες, που υποφέρουν από φαινόμενα «θανάτου από υπερβολική εργασία»
Η πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σανάε Τακαΐτσι
Η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σαναέ Τακαΐτσι, συγκάλεσε σύσκεψη με τους συνεργάτες της στις 3 τα ξημερώματα – κάτι που θεωρήθηκε ανήκουστο, ακόμη και για τα δεδομένα της χώρας, που άλλωστε έχει στιγματιστεί από φαινόμενα «θανάτου από υπερβολική εργασία».
Η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σαναέ Τακαΐτσι, είναι γνωστή για την ακατάβλητη εργατικότητά της. Συχνά αποφεύγει τις κοινωνικές συναναστροφές και έχει δηλώσει ανοιχτά ότι απορρίπτει την έννοια της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής – το λεγόμενο work-life balance, για τον δυτικό κόσμο.
Ωστόσο, ακόμη και για τα δικά της δεδομένα, προκάλεσε έκπληξη όταν, λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα, βγήκε από την κατοικία της στο Τόκιο για να συγκαλέσει σύσκεψη με τους συνεργάτες της ενόψει της εμφάνισής της στο Κοινοβούλιο.
Η κίνηση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις και το γεγονός, που έλαβε χώρα την Παρασκευή, έγινε γνωστό στα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης ως το «μάθημα των τρεις τα ξημερώματα». Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην Ιαπωνία, όπου τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις karoshi, δηλαδή «θανάτου από υπερβολική εργασία».
«Τρελό» και επικίνδυνο παράδειγμα
Ορισμένοι υποστήριξαν ότι η σύσκεψη, που διήρκεσε περίπου τρεις ώρες και περιλάμβανε πολλούς συνεργάτες της, ενθαρρύνει ανθυγιεινές πρακτικές εργασίας, ενώ άλλοι είπαν ότι η πρωθυπουργός επέβαλε άσκοπα υπερβολικές πιέσεις στο προσωπικό της.
Ο πρώην πρωθυπουργός Γιοσιχίκο Νόντα, που ηγείται σήμερα του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης, χαρακτήρισε την απόφαση της Τακαΐτσι να συγκαλέσει τη συνάντηση «τρελή». Όπως είπε, όταν ο ίδιος βρισκόταν στην εξουσία (2011–2012), ξεκινούσε την εργάσιμη ημέρα του γύρω στις 6 ή 7 το πρωί. «Είναι δικαίωμά της να δουλεύει όσο θέλει, αλλά δεν πρέπει να εμπλέκει και άλλους ανθρώπους», είπε σε συνέντευξή του. «Εκείνη την ώρα όλοι κοιμούνται. Είναι πολύ θλιβερή στάση για έναν ηγέτη μιας χώρας».
Η εξήγηση της Τακαΐτσι
Η Τακαΐτσι, η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, που ανέλαβε καθήκοντα μόλις τον περασμένο μήνα, επιχείρησε να διευκρινίσει τι συνέβη. Όπως είπε, το φαξ στο σπίτι της είχε μπλοκάρει - τα φαξ παραμένουν διαδεδομένο μέσο επικοινωνίας στην Ιαπωνία - και αποφάσισε να μεταβεί στην επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού (όπου δεν έχει ακόμη εγκατασταθεί) ώστε να ελέγξει άμεσα τα ενημερωτικά έγγραφα ενόψει της συνεδρίασης για τον προϋπολογισμό στις 9 π.μ. στο Κοινοβούλιο.
Μιλώντας στο Κοινοβούλιο την Παρασκευή, παραδέχθηκε ότι η πρωινή της προετοιμασία προκάλεσε «αναστάτωση» στο προσωπικό, αλλά υποστήριξε ότι ήταν απαραίτητο να γίνει η συνάντηση τόσο νωρίς ώστε να μπορέσουν να ξαναγραφτούν τα προσχέδια απαντήσεων για βουλευτές πάνω σε διάφορα θέματα.
Οι οπαδοί της Τακαΐτσι την υπερασπίστηκαν. Κάποια στελέχη του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP) επέρριψαν την ευθύνη σε βουλευτές της αντιπολίτευσης, υποστηρίζοντας ότι κατέθεσαν τις ερωτήσεις τους πολύ αργά.
«Ακόμη και μια εργασιομανής όπως η πρωθυπουργός Τακαΐτσι δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη δουλειά στις 3 το πρωί», έγραψε η βουλευτής του LDP Μιντόρι Ματσουσίμα στην πλατφόρμα Χ. Ακόμη και επιχειρηματίες πήραν το μέρος της. Ο Κέντζι Κόσιο, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ηλεκτρονικών Shindenki στο Κόμπε, έγραψε στο μπλογκ του ότι στρατιώτες, αστυνομικοί, πυροσβέστες και γιατροί εργάζονται σε 24ωρες βάρδιες - άρα γιατί να μην μπορεί να το κάνει και η πρωθυπουργός της χώρας; Απαντώντας στις επικρίσεις, σημείωσε: «Σταματήστε να είστε τόσο αδύναμοι και δείξτε λίγη ευγνωμοσύνη σε όσους εργάζονται σκληρά για τον ιαπωνικό λαό».
Το φαινόμενο «θανάτου από υπερβολική εργασία»
Η διαμάχη ξέσπασε τη στιγμή που η Ιαπωνία εξετάζει τη χαλάρωση των ορίων στις υπερωρίες, μια πρόταση που η Τακαΐτσι έχει στηρίξει. Το ισχύον όριο των 45 ωρών υπερωρίας μηνιαίως καθιερώθηκε το 2019, ύστερα από τον τραγικό θάνατο της Ματσούρι Τακαχάσι, εργαζόμενης στη διαφημιστική εταιρεία Dentsu, η οποία αυτοκτόνησε το 2016 έχοντας δουλέψει πάνω από 100 ώρες υπερωρία τον μήνα.
Η πρωθυπουργός έχει εκφραστεί υπέρ της δυνατότητας των πολιτών να εργάζονται περισσότερες ώρες, θεωρώντας το σημαντική πηγή εισοδήματος. Παράλληλα όμως τονίζει ότι αυτό δεν πρέπει να γίνεται εις βάρος της υγείας των εργαζομένων.
«Δεν εγκρίνω υπερωρίες που οδηγούν σε θάνατο από υπερβολική εργασία», είπε σε πρόσφατη εμφάνισή της στο Κοινοβούλιο. «Με ανησυχεί το ενδεχόμενο η μείωση των υπερωριών να ωθήσει τους ανθρώπους να στραφούν σε άγνωστες δεύτερες δουλειές για να βγάλουν τα προς το ζην, με κίνδυνο για την υγεία τους».
«Θα δουλεύω, θα δουλεύω και θα δουλεύω»
Από τη δεκαετία του 1990, όταν μπήκε στην πολιτική, η Τακαΐτσι έχει κάνει την εργατικότητά της κομμάτι της ταυτότητάς της. Κατά την πρόσφατη προεκλογική της εκστρατεία είχε δηλώσει πως, αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία, θα «καταργήσει την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», υποσχόμενη ότι θα «δουλεύει, δουλεύει και δουλεύει».
Οι δηλώσεις αυτές έχουν προκαλέσει αντιδράσεις από συγγενείς ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους από υπερβολική εργασία, οι οποίοι τη θεωρούν κακό παράδειγμα για τους εργαζόμενους της χώρας.
Όπως αναφέρουν οι New York Times, από την ημέρα που ανέλαβε, πριν από περίπου τρεις εβδομάδες, η Τακαΐτσι τηρεί ένα ιδιαίτερα φορτωμένο πρόγραμμα.
Ο πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομίας Σιγκέακι Κόγκα δήλωσε πως μπορεί να κατανοήσει το εξαντλητικό πρόγραμμά της, αλλά προειδοποίησε ότι πρέπει να τηρεί τα παραδοσιακά όρια των προκατόχων της. «Τρεις τα ξημερώματα είναι υπερβολικά νωρίς - ό,τι κι αν συμβαίνει», είπε, προσθέτοντας ότι ακόμη κι αν είναι αδύνατο για έναν σύγχρονο ηγέτη να ξεκουραστεί επαρκώς, είναι σημαντικό να μην επιβαρύνει το προσωπικό του. «Ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να χαλαρώσει», κατέληξε, «αλλά το καλύτερο είναι να εργάζεται σκληρά - σιωπηλά».
