Αγώνας δρόμου στην ΕΕ για τη χρηματοδότηση του Κιέβου - Τι θα γίνει με τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια

Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, θα συναντηθεί σήμερα (5/12) με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν , και τον πρωθυπουργό του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ, για έκτακτες συνομιλίες, καθώς η ΕΕ αγωνίζεται να διασώσει το απολύτως απαραίτητο σχέδιο χρηματοδότησης για την Ουκρανία.

Οι τρεις ηγέτες θα δειπνήσουν κατ' ιδίαν στις Βρυξέλλες, δήλωσε εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, καθώς Βέλγοι αξιωματούχοι συνέχισαν να εκφράζουν την έντονη αντίθεσή τους στο σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει την άνευ προηγουμένου χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Με τις επιθέσεις της Ρωσίας να εντείνονται, την Ουάσινγκτον να πιέζει για μια ειρηνευτική συμφωνία, τη Μόσχα και το Κίεβο να ξεμένουν γρήγορα από χρήματα και την Ευρώπη να αγωνίζεται για επιρροή στις συνομιλίες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, το μπλοκ καλείται να βρει μια λύση, διαφορετικά θα υποστεί σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία του.

Οι δύο επιλογές της ΕΕ

Δύο εβδομάδες πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 18 Δεκεμβρίου, η φον ντερ Λάειν πρότεινε την Τετάρτη δύο κύριες επιλογές ώστε να συγκεντρώσει η ΕΕ τα δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ που χρειάζεται η Ουκρανία για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τις στρατιωτικές και βασικές υπηρεσίες της εν μέσω του πολέμου με τη Ρωσία.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να βοηθήσει την Ουκρανία. Στόχος της είναι να συγκεντρώσει 90 δισεκατομμύρια ευρώ για να καλύψει περίπου τα δύο τρίτα των αναγκών του Κιέβου για το 2026 και το 2027, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, δίνοντας στην Ουκρανία τα μέσα να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία «από θέση ισχύος».

Το μπλοκ θα μπορούσε είτε να δανειστεί από τον κοινό προϋπολογισμό του στις διεθνείς αγορές, δήλωσε η πρόεδρος της επιτροπής, είτε να εκδώσει δάνειο εξασφαλισμένο με τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία - που τηρούνται κυρίως στο Βέλγιο - το οποίο το Κίεβο θα αποπληρώσει από τις μεταπολεμικές αποζημιώσεις της Ρωσίας.

Υπάρχουν, ωστόσο, εμπόδια και στις δύο εναλλακτικές λύσεις. Πολλά κράτη-μέλη δεν είναι πρόθυμα για κοινό δανεισμό, ο οποίος θα πρέπει να αποπληρωθεί. Θα χρειαζόταν επίσης ομοφωνία, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο δεδομένης της προηγούμενης αντίθεσης της Ουγγαρίας στη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.

Το σχέδιο για τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία, που παρουσιάστηκε πριν από σχεδόν δύο μήνες, εξακολουθεί να απορρίπτεται έντονα από το Βέλγιο, το οποίο φιλοξενεί περίπου τα δύο τρίτα από τα εκτιμώμενα 290 δισεκατομμύρια ευρώ ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που τηρούνται στη Δύση στο Euroclear, ένα αποθετήριο τίτλων στις Βρυξέλλες.

«Αυτή είναι μια πολύ σημαντική στιγμή», δήλωσε ένας διπλωμάτης από ένα ιδρυτικό κράτος μέλος. «Δεν είναι ποτέ εύκολο να επιτευχθεί συμφωνία στις 27 χώρες, το γνωρίζουμε αυτό. Αλλά αν δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι τόσο υπαρξιακό όσο τα κεφάλαια για την Ουκρανία, θα έχουμε πραγματικά αποτύχει - τόσο εμείς όσο και η Ουκρανία».

Η λογική της χρήσης των περιουσιακών στοιχείων ως εγγύηση για ένα τεράστιο δάνειο προς την Ουκρανία -όχι της κατάσχεσής τους, κάτι που οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι θα ήταν παράνομο- είναι ότι θα έδειχνε στη Μόσχα ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να συνεχίσει να μάχεται για χρόνια, θέτοντας το Κίεβο σε καλύτερη διαπραγματευτική θέση.

«Ωραία ιδέα να κλέβεις από τον κακό για να δώσεις στον καλό, αλλά...»

Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ντε Βέβερ έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι εάν η Ρωσία αποφασίσει να προχωρήσει σε αντίποινα ή να απαιτήσει την επιστροφή των χρημάτων της επειδή οι κυρώσεις εναντίον της έχουν αρθεί, κινδυνεύει να μείνει μόνη της.

«Έχουμε το απογοητευτικό συναίσθημα ότι δεν έχουμε εισακουστεί. Τα κείμενα που κατέθεσε η επιτροπή δεν αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες μας με ικανοποιητικό τρόπο», δήλωσε την Τετάρτη ο υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, Μαξίμ Πρεβό, ζητώντας αντ' αυτού κοινό δανεισμό από την ΕΕ.

Ο Ντε Βέβερ, ένας Φλαμανδός εθνικιστής, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Ο Βέλγος πρωθυπουργός δήλωσε σε εκδήλωση στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα ότι ήταν «μια ωραία ιδέα να κλέβεις από τον κακό για να τον δώσεις στον καλό. Αλλά η κλοπή των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων μιας άλλης χώρας δεν έχει γίνει ποτέ».

Πρόσθεσε: «Ακόμα και κατά τη διάρκεια του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου, δεν κατασχέσαμε τα χρήματα της Γερμανίας. Σε έναν πόλεμο, παγώνεις τα κυρίαρχα περιουσιακά στοιχεία. Και στο τέλος, η ηττημένη πλευρά πρέπει να παραδώσει όλα ή μέρος αυτών των περιουσιακών στοιχείων για να αποζημιώσει τους νικητές».

Αλλά, ισχυρίστηκε ο Ντε Βέβερ, ήταν «ένα παραμύθι, μια πλήρης ψευδαίσθηση» να «φανταστούμε ότι η Ρωσία θα χάσει αυτόν τον πόλεμο στην Ουκρανία». Η Μόσχα «μας είχε ενημερώσει ότι εάν τα περιουσιακά στοιχεία κατασχεθούν, το Βέλγιο, και εγώ προσωπικά, θα αισθανθούμε τις επιπτώσεις για πάντα».

Η επιτροπή επέμεινε ότι το σχέδιο συμμορφώνεται πλήρως με το δίκτυο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο και ότι μια «τριπλή άμυνα» θα προστάτευε το Βέλγιο από νομικό κίνδυνο, ένα επιχείρημα που η φον ντερ Λάιεν είναι πιθανό να προβάλουν στο δείπνο της Παρασκευής το βράδυ.

Μερτς: «Κρίνεται η ευρωπαϊκή ανεξαρτησία»

Σε άρθρο γνώμης στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung την Πέμπτη, ο Γερμανός καγκελάριος προειδοποίησε τους συναδέλφους του ηγέτες της ΕΕ ότι οι αποφάσεις που θα λάβουν τις επόμενες ημέρες θα «κρίνουν το ζήτημα της ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας».

Μια «ιμπεριαλιστική Ρωσία» «προσπαθεί να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της στα κράτη της Ευρώπης» και «προετοιμάζεται στρατιωτικά για μια σύγκρουση με τη Δύση», δήλωσε ο Μερτς, προσθέτοντας ότι ήταν ζωτικής σημασίας για την ΕΕ να «στείλει ένα σαφές μήνυμα στη Μόσχα» χρησιμοποιώντας τα περιουσιακά στοιχεία.

Είπε ότι το Βέλγιο θα πρέπει να λάβει διαβεβαιώσεις ότι οι κίνδυνοι του σχεδίου θα βαρύνουν δίκαια όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, με κάθε χώρα «να αναλαμβάνει ίσο μερίδιο του κινδύνου, ως συνάρτηση της αντίστοιχης οικονομικής της απόδοσης».

Η Ευρώπη πρέπει «να αποφασίσει και να διαμορφώσει τι θα συμβεί στην ήπειρό μας», πρόσθεσε. «Οι οικονομικοί πόροι ενός επιτιθέμενου έχουν παγώσει νόμιμα εντός της δικαιοδοσίας του συνταγματικού μας κράτους. Αυτό που θα αποφασίσουμε τώρα θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης».

Διαβάστε επίσης