Το «μετέωρο» εθνικό βήμα και ο «γαλλογερμανικός δράκος»
Ο Ντόναλντ Τραμπ στο βάθος
Αλλάζει το πράγμα στο πολιτικό σκηνικό. Όλα όσα λέγαμε τους τελευταίους μήνες ως πιθανά σενάρια αρχίζουν σιγά σιγά να αποκτούν σάρκα και οστά. Οι διεργασίες είναι έντονες, αλλά ακόμη και αν δεν μπορούμε σήμερα να τις σταθμίσουμε πλήρως, αποτυπώνονται ήδη στο αποτέλεσμα της πρόσφατης εγχώριας ευρωκάλπης και -στο ευρύτερο πεδίο- στα τεκταινόμενα στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι σαφές ότι οι δυτικές κοινωνίες μετατοπίζονται προς τη λαϊκή δεξιά «αγκαλιάζοντας» μάλιστα αντισυστημικά σχήματα. Δεν πρόκειται για θρίαμβο της άκρας δεξιάς, πρόκειται για λάθη, παραλείψεις, απρονοησία των συστημικών σχηματισμών, στα οποία τα οδήγησε η ακραία τους υπεροψία. Και προφανώς δεν αντιμετωπίζεται ούτε με μεθόδους δαιμονοποίησης, ούτε με μεθόδους απαξίωσης, ούτε φυσικά με... απλά ξόρκια. Ας τα πάρουμε με τη σειρά ξεκινώντας από τα δικά μας.
Πρώτο: Στις ευρωεκλογές η κυβέρνηση πήρε ένα ισχυρό μήνυμα. Δεκατρείς μονάδες μείον δεν είναι αστείο πράγμα και κυρίως δεν είναι τυχαίο. Αυτό δεν το ανέγνωσε παρά επιφανειακά, υπό την έννοια ότι δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει crash test στις βασικές πολιτικές της επιλογές -προτίμησε απλώς να ακολουθήσει άλλη (μερικώς μάλιστα) επικοινωνιακή διαχείριση. Οι αμερικανικές εκλογές την ταρακούνησαν, ίσως και να την αφύπνησαν.
Δεύτρο: Η έστω και καθυστερημένη ανάγνωση των μεταβολών προκάλεσε δύο εσπευσμένες επανατοποθετήσεις. Ο πρωθυπουργός με την ευκαιρία της δημόσιας συζήτησής του με τον Γάλλο φιλόσοφο και συγγραφέα Πασκάλ Μπρυκνέρ, μίλησε για τις μειοψηφίες αποκηρύσσοντας πλήρως τη woke culture και προσθέτοντας πως δεν υπάρχει στην Ευρώπη, ούτε και στην Ελλάδα. Επίσης, με φόντο το Υπουργικό Συμβούλιο, συνέστησε στους Υπουργούς του να μην προβάλλουν ιδιαιτέρως και μετ' ενθουσιασμού τα δημοσιονομικά επιτεύγματα της χώρας. Τα πράγματα είναι απλά: ως προς τη woke culture όχι μόνο υπάρχει, αλλά υπάρχει και βάση στρατηγικού σχεδιασμού, άσχετο τώρα αν για τις ανάγκες της κάλπης περίπου ξορκίζεται και εγκαταλείπεται ατάκτως.
Τρίτο: το ξεχωρίζω γιατί είναι πιο σύνθετο. Τι σημαίνει «σκίζω» δημοσιονομικά; Αν αυτό το γεγονός δεν έρχεται πίσω στις «τσέπες» των πολλών με μία χρονική υστέρηση φυσικά που είναι «γκρόσο μόντο» περίπου έξι μήνες, τότε δεν εισφέρει στο σύνολο υπέρ του, οποίον θεωρητικώς επιδιώκεται. Και πώς ακριβώς επιτυγχάνεται το δημοσιονομικό «θαύμα». Σκεφτείτε ότι το πρώτο εξάμηνο του 2024 (σε σχέση με το αντίστοιχο του 2023) τα έσοδα από τον ΦΠΑ ήταν περίπου 1 δισ. plus, όπως επίσης τα έσοδα από τη φορολόγηση των φυσικών και νομικών προσώπων κινούνταν στα ίδια νούμερα. Τι λέει αυτό; Ότι η πλειοψηφία των πολιτών είναι «χορηγός» μια δημοσιονομικής επιτυχίας που δεν έχει κανένα όφελος για την πλειοψηφία αλλά απλώς υπηρετεί ένα αφήγημα; Για σκεφτείτε το.
Τέταρτο: Όλα αυτά στα οποία αναφερόμαστε, ίσως έχουν ήσσονα σημασία, υπό την έννοια, ότι αυτή τη στιγμή δεν υφίσταται διακριτή σοβαρή και συνεκτική εναλλακτική λύση διακυβέρνησης. Προσέξτε στις τελευταίες ευρωεκλογές η κυβέρνηση δεν έχασε τη «μοναδικότητα», απλώς απώλεσε την «παντοδυναμία». Έκτοτε κινείται σε χαμηλές πτήσεις δημοσκοπικά, ενώ στο ερώτημα για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό, προβάδισμα έχει ο ΚΑΝΕΝΑΣ, και δεν συνιστά εγγύηση το γεγονός ότι ο δεύτερος μετά τον Κυριάκο Μητσοτάκη γράφει μονοψήφια νούμερα. Κάτι γίνεται στην κοινωνία.
Πέμπτο: Κάνουμε όλη αυτήν την ώρα, μία ουσιαστικά εσωτερική συζήτηση ενώ ο ευρωπαϊκός περίγυρος «βράζει». Το πολιτικό αδιέξοδο στη Γαλλία και η αβεβαιότητα στη Γερμανία κλονίζουν το πάλαι ποτέ στιβαρό γαλλογερμανικό άξονα, δηλαδή τον πολιτικό εσωτερικό πυλώνα της ΕΕ, έστω και αν αυτός απεδείχθη ότι αδυνατεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής, υποβιβάζοντας ουσιαστικά την Ευρώπη σε έναν ρόλο πολύ κατώτερο από αυτόν που είχαν οραματισθεί οι δημιουργοί της. Γιατί απλώς ενδιάμεσα αμέλησαν να προσωρήσει στα απαραίτητα βήματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Τώρα δε μιλάμε για όραμα. Μιλάμε για επιβίωση.
Έκτο: Σήμερα η σκιά πάνω από την Ευρώπη είναι από κάθε άποψη βαριά. Κάποιοι μιλούν για τον «δράκοντα του χάους»! Στη Γερμανία είναι σαφές ότι η διαχείριση του μεταναστευτικού, που η φιλοσοφία του εδράζεται στην περίοδο Μέρκελ, αλλά μάλλον δεν επικαιροποιήθηκε, προκάλεσε οξύτατα αρνητικά αντανακλαστικά στη γερμανική κοινωνία. Όπως επίσης και η ταύτιση της Ευρώπης (Βερολίνου προεξάρχοντος) με τα αμερικανικά συμφέροντα στον ρωσοουκρανικό πόλεμο. Το αποτέλεσμα: Η Αμερική (οικονομικά) κερδίζει πωλώντας σε υψηλές τιμές LNG (υγροποιημένο αέριο), η Ρωσία παρά τις κυρώσεις ουδόλως ζορίστηκε και η Ευρώπη πήρε τελικά τον «μουτζούρη» οδηγώντας τους πολίτες και τις χώρες της σε βαρύ οικονομικό χειμώνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η οικονομική ατμομηχανή της Ευρώπης (Γερμανία) μπήκε σε τροχιά βίαιης αποβιομηχάνισης.
Τώρα η Γαλλία είναι μία άλλη περίπτωση. Εδώ υιοθετήθηκε το μοντέλο του τεχνοκρατικού κέντρου στη βάση της προσωπικής φιλοδοξίας του Εμανουέλ Μακρόν να αφήσει το προσωπικό του στίγμα στη Γαλλία και να διεκδικήσει σημαντικό ευρωπαϊκό ρόλο. Εστιάστηκε στην ιδέα ότι είναι «ντεμοντέ» το δίπολο Δεξιά - Αριστερά, μετά μαστιγίου μάλιστα, γιατί όποιος δεν δήλωσνε θιασώτης της συγκεκριμένης άποψης ερρίπτετο με συνοπτικές διαδικασίες στην πυρά (κάτι μου θυμίζει αυτό). Μ' αυτά και μ' αυτά λοιπόν, έχοντας εμφανώς απομακρυνθεί από τη γαλλική κοινωνία, ο κ. Μακρόν μπήκε σε μία ατέρμονη περιπέτεια, όχι τόσο προσωπική όσο εθνική, με τη Γαλλία -τη δεύτερη οικονομική δύναμη της Ευρώπης- να βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού και ταυτόχρονα μπροστά σε απρόβλεπτες πολιτικές περιπέτειες.
Συμπέρασμα: Ευρωπαϊκά και ευρύτερα μεγάλες φουρτούνες και το δικό μας καράβι μικρό (αλλά αντοχής) μπροστά σε ανοιχτές θάλασσες.
