Οι πρώτες κάλπες τον Οκτώβριο και το πολιτικό ρίσκο εξάντλησης της τετραετίας

Παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας, όλο το πολιτικό σύστημα λειτουργεί σαν να βρισκόμαστε εντός προεκλογικής περιόδου. ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ είναι απολύτως σίγουροι ότι οι εκλογές θα γίνουν είτε μέσα στο Σεπτέμβριο, είτε το αργότερο αρχές Οκτωβρίου. Ακόμα και οι υπουργοί και οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος βρίσκονται σε πολιτική κινητικότητα στις εκλογικές τους περιφέρειες έχοντας μπει για τα καλά στη μάχη του σταυρού. Για την τελική απόφαση του χρόνου των εκλογών υπάρχουν αντικειμενικές και υποκειμενικές δυσκολίες. Τα σοβαρά προβλήματα στην οικονομία, τα δισεπίλυτα ζητήματα της ακρίβειας στα τρόφιμα, στην ενέργεια και στα καύσιμα καθυστερούν τις αποφάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, αφού η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία παρατείνει το ασταθές περιβάλλον και διαλύει οποιοδήποτε κυβερνητικό αφήγημα για «καλύτερες μέρες».

Τέλος το φτηνό χρήμα από Σεπτέμβριο

Την ίδια ώρα και μιλώντας πάντα για αντικειμενικές δυσκολίες γίνεται σαφές ότι όχι μόνο έρχεται νέος οικονομικός τυφώνας το χειμώνα, αλλά τελειώνει και το «φθηνό χρήμα». Ας μην ξεχνάμε ότι το διεμήνυσε η ίδια η πρόεδρος της Ε.Κ.Τ η κυρία Κριστίν Λαγκάρτν λέγοντας ότι από Σεπτέμβριο πάμε σε ακριβότερα επιτόκια και τελειώνουν τα προγράμματα αγοράς ομολόγων. Τούτο σημαίνει ότι για όλους και για την Ελλάδα, το χρήμα δανεισμού θα είναι πλέον πολύ ακριβό με τεράστιες επιπτώσεις όχι μόνο για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αλλά και για την δυνατότητα των κρατών να ασκούν κοινωνικές πολιτικές.

Η επιθετικότητα των Τούρκων

Οι παραπάνω αστάθμητοι παράγοντες μαζί με τα ελληνοτουρκικά καθυστερούν και δυσκολεύουν τις αποφάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη που προσπαθεί να κερδίσει χρόνο μήπως ανατραπεί το διεθνές αρνητικό περιβάλλον. Ειδικά η άγρια επιθετική ρητορική των Τούρκων δημιουργεί επιπλέον προβληματισμούς στα κυβερνητικά στελέχη. Μια μακρά πολιτική αστάθεια μεταξύ πρώτης και δεύτερης (ίσως και τρίτης) Κυριακής θα δημιουργήσει συνθήκες πολιτικής ρευστότητας, αφού η χώρα θα κυβερνάται με υπηρεσιακή κυβέρνηση. Κάτι τέτοιο θα ήταν εξόχως παρακινδυνευμένο όταν οι Τούρκοι απειλούν ευθέως είτε με θερμό επεισόδιο, είτε με επίθεση σε κάποιο ελληνικό νησί ή στον Έβρο. Θυμίζω ότι τα Ίμια είχαν γίνει σε ασταθές πολιτικό περιβάλλον όταν παραιτήθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου λόγω της ασθένειας και της νοσηλείας του στο Ωνάσειο και ανέλαβε ο Κώστας Σημίτης που εκλέχθηκε πρωθυπουργός από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ.

Εκτός από τους παραπάνω αντικειμενικούς λόγους, υπάρχουν και υποκειμενικοί που έχουν να κάνουν με τον κατάλληλο πολιτικό χρόνο που θα επιτρέψει στη ΝΔ όχι μόνο να κερδίσει τις εκλογές, αλλά να επιτύχει και την πολυπόθητη αυτοδυναμία. Εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο και οδηγούν στην προσεκτική μελέτη των δημοσκοπήσεων. Η εκτίμηση που υπάρχει δεν δίνει τόσο μεγάλη σημασία στην λεγόμενη «ψαλίδα» μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος. Το ζητούμενο είναι το ποσοστό της ΝΔ να πλησιάσει το εκλογικό ποσοστό του 2019 με τις όποιες αναγωγές. Αν μέσα στις έρευνες κοινής γνώμης του καλοκαιριού η ΝΔ «καβαλήσει» το 35% στην πρόθεση ψήφου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκηρυχθούν άμεσα εκλογές, το αργότερο μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου. Αν η ΝΔ μπορέσει να σπάσει το φράγμα του 35% τότε δεν είναι απίθανο με τις αναγωγές να φτάσει κοντά στο 37,8%. Συνεπώς οι επιτελείς του πρωθυπουργού θα μετρήσουν τις δημοσκοπήσεις τουλάχιστον μέχρι τον δεκαπενταύγουστο μέχρι να πάρουν οριστικές αποφάσεις. Προφανώς η παράσταση νίκης που υπάρχει υπέρ της ΝΔ είναι αρκετά μεγάλη, δεν διασφαλίζεται όμως από πουθενά ότι το κυβερνών κόμμα θα μπορέσει να βγάλει έναν ακόμα δύσκολο χειμώνα «αβρόχοις ποσίν». Το πολιτικό ρίσκο για εκλογές την Άνοιξη του 2023 είναι αρκετά μεγάλο σε αντίθεση με το ρίσκο των εκλογών τον ερχόμενο Οκτώβριο.