Εντυπωσιακός θησαυρός που ανακαλύφθηκε σε αρχαίο αιγυπτιακό τάφο ξαναγράφει την ιστορία

Αρχαιολόγοι στην Αίγυπτο έφεραν στο φως έναν εντυπωσιακό θησαυρό κρυμμένο μέσα σε βασιλικό τάφο, μια ανακάλυψη τόσο σπάνια που ήδη θεωρείται πως ξαναγράφει την ιστορία.

Βαθιά κάτω από την άμμο του Τάνιδος, οι ερευνητές εντόπισαν 225 εξαιρετικά φιλοτεχνημένα ταφικά ειδώλια τοποθετημένα σε μια μυστηριώδη τελετουργική διάταξη, την ώρα που ο ίδιος ο τάφος ήταν άδειος από σορό.

Άδεια ταφή με 225 ειδώλια προκαλεί αινίγματα

Το εύρημα έχει συναρπάσει την αρχαιολογική κοινότητα όχι μόνο για την έκτασή του αλλά και για τις αινιγματικές πτυχές του.

Πάνω από τα μισά ειδώλια απεικονίζουν γυναίκες, ένα στοιχείο σχεδόν πρωτοφανές για βασιλικές ταφές και ικανό να ανατρέψει όσα γνωρίζαμε για τα ταφικά έθιμα της Τρίτης Ενδιάμεσης Περιόδου της Αιγύπτου. Τα ειδώλια ήταν τοποθετημένα σε αστέρι και σε απόλυτα οριζόντιες σειρές, ένδειξη πως η διάταξη ήταν τελετουργική και έμεινε ανέγγιχτη επί 3.000 χρόνια.

Η μεγαλύτερη ανακάλυψη στο Τάνις από τη δεκαετία του ’40

Είναι η πρώτη φορά εδώ και περίπου 80 χρόνια που ειδώλια εντοπίζονται άθικτα σε βασιλικό τάφο στο Τάνις, με τους ειδικούς να τη χαρακτηρίζουν μία από τις σημαντικότερες ανασκαφικές στιγμές από την εποχή των ανακαλύψεων της δεκαετίας του 1940.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι τα βασιλικά σύμβολα πάνω στα μικροσκοπικά αυτά αντικείμενα επιβεβαιώνουν πως ο άδειος τάφος ανήκει στον φαραώ Σοσμένκ Γ΄, έναν ηγεμόνα του οποίου ο τόπος ταφής αποτελούσε μυστήριο επί δεκαετίες. Ο Σοσμένκ Γ΄ κυβέρνησε από το 830 έως το 791 π.Χ.

Το μυστήριο της χαμένης σορού του Σοσμένκ Γ΄

Η αποκάλυψη ανατρέπει καθιερωμένες θεωρίες και ξαναζωντανεύει το ερώτημα γιατί ο φαραώ δεν ενταφιάστηκε ποτέ στον ίδιο του τον τάφο.

Η ομάδα της ανασκαφής αφαίρεσε προσεκτικά τα εύθραυστα ειδώλια μέσα σε δέκα ημέρες, συχνά δουλεύοντας νύχτα για να τα διασώσει.

Μετά τη μελέτη τους, θα εκτεθούν σε αιγυπτιακό μουσείο, δίνοντας στο κοινό μια σπάνια ματιά στις ταφικές πρακτικές ενός από τους πιο αινιγματικούς ηγεμόνες της χώρας.

Οι εξηγήσεις των ειδικών

Ο Γάλλος αιγυπτιολόγος Φρεντερίκ Παϊροτό δήλωσε στο Παρίσι ότι το εύρημα είναι «εκπληκτικό», ειδικά από τη στιγμή που οι τοίχοι ενός άλλου τάφου στην ίδια τοποθεσία, όπως και η μεγαλύτερη σαρκοφάγος εκεί, φέρουν το όνομα του Σοσμένκ Γ΄. «Γιατί δεν είναι θαμμένος εκεί;» διερωτήθηκε.

Όπως εξήγησε, για έναν φαραώ η κατασκευή τάφου ήταν πάντα ένα στοίχημα, αφού ποτέ δεν ήταν βέβαιο ότι ο διάδοχός του θα τον τιμούσε με την προγραμματισμένη ταφή. «Έχουμε μια νέα απόδειξη ότι αυτά τα στοιχήματα δεν βγαίνουν πάντα», είπε με χαμόγελο.

Εμφύλιος, διαδοχή και πιθανή μεταφορά των λειψάνων

Ο Σοσμένκ Γ΄ κυβέρνησε σε μια ταραγμένη εποχή πολιτικής διάσπασης και συγκρούσεων για την εξουσία.

Η τεσσαρακονταετής βασιλεία του στιγματίστηκε από «έναν πολύ αιματηρό εμφύλιο μεταξύ Άνω και Κάτω Αιγύπτου», όπως ανέφερε ο Παϊροτό, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο η διαδοχή να μην εξελίχθηκε όπως σχεδίαζε ο ίδιος ο φαραώ.

Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι τα λείψανά του μετακινήθηκαν μεταγενέστερα εξαιτίας αρχαιοκαπηλίας.

Ένα εύρημα που φέρνει στο νου τον Τουταγχαμών

Ο πρώτος που ανέσκαψε τον ασβεστολιθικό τάφο το 1939 ήταν ο Γάλλος αιγυπτιολόγος Πιερ Μοντέ, δίπλα στον ναό του Άμμωνα.

Παρότι ο τάφος είχε λεηλατηθεί στην αρχαιότητα, η μεγαλύτερη από τις τέσσερις θαλάμες του είχε ακόμη τη γρανιτένια σαρκοφάγο του Οσόρκον Β΄ της 22ης Δυναστείας.

Η τωρινή ομάδα έχει ήδη ανασκάψει τα τρία υπόλοιπα άκρα του στενού τάφου, όπου βρίσκεται μια επιβλητική, αλλά ανώνυμη σαρκοφάγος.

Όπως παραδέχθηκε ο Παϊροτό, τέτοιο εύρημα δεν έχει καταγραφεί ούτε στην Κοιλάδα των Βασιλέων, με εξαίρεση φυσικά τον τάφο του Τουταγχαμών το 1922, αφού οι περισσότερες βασιλικές ταφές έχουν συληθεί με το πέρασμα των αιώνων.