Πρόταση του Μάνου Κόνσολα για τις άγονες γραμμές

Η Παρέμβαση – Πρόταση του Μάνου Κόνσολα, Επίκουρου Καθηγητή Πανεπιστημίου Αιγαίου και Βουλευτή Δωδεκανήσου για τις άγονες γραμμές:

Η συζήτηση για τις άγονες γραμμές, στο Ν. Αιγαίο και στα Δωδεκάνησα, εξακολουθεί να γίνεται με όρους του παρελθόντος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα και το ίδιο το θεσμικό πλαίσιο για τις άγονες γραμμές, να είναι εγκλωβισμένο στο παρελθόν.

Τη στιγμή που συνθήκες και δεδομένα έχουν αλλάξει όλοι βλέπουν τις άγονες γραμμές ως «πίτα». Στόχος είναι το μεγαλύτερο κομμάτι.

Σε λίγο καιρό θα γίνει η προκήρυξη για τις άγονες γραμμές, ο προϋπολογισμός θα είναι σχεδόν ίδιος με αυτόν της προηγούμενης χρονιάς.

Αντί να αναλωθούμε σε μία συζήτηση για την κατανομή των ποσών, ας ξεκινήσουμε μία πιο ουσιαστική συζήτηση.

Στην πραγματικότητα, ο στόχος πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση των πολιτών στα νησιά, η άρση της απομόνωσης, η προάσπιση της εδαφικής και κοινωνικής συνοχής του νησιωτικού χώρου.

Κυρίως, στόχος πρέπει να είναι ο εξορθολογισμός των δρομολογίων που επιδοτούνται από τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων, των νησιωτών.

Αυτός ο εξορθολογισμός θα προέλθει μέσα από την υιοθέτηση ενός νέου μηχανισμού κριτηρίων για την επιδότηση δρομολογίων.

Παράλληλα, πρέπει να κινηθούμε στην κατεύθυνση της ένταξης των μικρών νησιών και του συγκοινωνιακού έργου στοκανονιστικό πλαίσιο και στις δυνατότητες χρηματοδότησης που δίνουν τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών.

Ουσιαστικά, πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου για τις άγονες γραμμές με 7 δομικά χαρακτηριστικά:

1ον: Δημιουργία και Σχεδιασμός ενός Χάρτη Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών για τις άγονες γραμμές που θα επικαιροποιείται ανάλογα με τις ανάγκες και τα νέα δεδομένα που υπάρχουν. Η ευθύνη σχεδιασμού αυτού του νέου Χάρτη ανήκει στην Πολιτεία, την Αυτοδιοίκηση και το νεοσύστατο Συμβούλιο Νησιωτικής Πολιτικής. Ο Χάρτης αυτός θα αποτελεί τη βάση εφαρμογής του νέου πλαισίου. Προϋποθέτει, όμως, και ένα ενιαίο κέντρο, καθώς μέχρι σήμερα η υπόθεση των άγονων γραμμών αλλά και οι προκηρύξεις γίνονταν από το Υπουργείο Ναυτιλίας και τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.

2ον: Την καταγραφή των αναγκών κάθε νησιού. Προκύπτει από στοιχεία που αφορούν στη φέρουσα ικανότητα κάθε νησιού αλλά και την κίνηση προσώπων και αγαθών με τα επιδοτούμενα δρομολόγια. Η λήψη στοιχείων για την ετήσια κίνηση επιβατών στις επιδοτούμενες γραμμές, δεν σημαίνει ότι υπάρχει περίπτωση να μείνουν νησιά χωρίς πλοίο. Απλά θα αναδείξουν στρεβλώσεις. Γραμμές που επιδοτούνται αδρά, εκτελούν δρομολόγια που δεν εξυπηρετούν όταν υπάρχουν άλλες περιοχές που αδικούνται από την κατανομή και το σχεδιασμό των δρομολογίων.

3ον: Την υιοθέτηση ορθολογικών κριτηρίων στην κάλυψη των δρομολογίων. Κριτήριο πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση των νησιωτών και των τοπικών κοινωνιών.

Σήμερα υπάρχουν δρομολόγια που αλληλοκαλύπτονται, ενώ υπάρχουν νησιά και περιοχές που δεν εξυπηρετούνται.

Με τον εξορθολογισμό θα υπάρχουν οικονομίες κλίμακος, αποδοτικότητα των διαθέσιμων πόρων, καλύτερη εξυπηρέτηση και πρόσβαση.

Κριτήρια του επανασχεδιασμού των δρομολογίων πρέπει να είναι η άρση της απομόνωσης, η πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, υπηρεσίες υγείας αλλά και οι ανάγκες τροφοδοσίας.

4ον: Οι πολυετείς συμβάσεις θα πρέπει να συνοδεύονται και από την αντίστοιχη υποχρέωση δρομολόγησης νεώτερων και ταχύτερων πλοίων. Η πολυετής σύμβαση με το Δημόσιο προσδίδει πλεονέκτημα στις ακτοπλοϊκές εταιρείες, πρόσβαση σε κεφάλαια από το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μέρος αυτού του πλεονεκτήματος πρέπει να επιστρέψει στο νησιώτη με τη μορφή καλύτερων υπηρεσιών.

5ον: Στις γραμμές που έχει σχεδιαστεί να υπάρχει ανταπόκριση, ο σχεδιασμός των δρομολογίων θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα την εξυπηρέτηση του πολίτη από τα μικρά νησιά. Απαιτείται συγχρονισμός.

Ο κάτοικος της Κάσου δεν μπορεί να περιμένει επί ώρες στο λιμάνι της Ρόδου ή του Ηρακλείου για να μετεπιβιβαστεί στο άλλο πλοίο που θα τον μεταφέρει στον προορισμό του.

Επίσης, πρέπει να ισχύσει ενιαίο εισιτήριο σε αυτές τις περιπτώσεις και το κυριότερο να μην υπάρχει πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση, η τιμή του εισιτηρίου με ανταπόκριση να είναι ίδια με αυτήν του απευθείας δρομολογίου.

6ον: Παράλληλη αξιοποίηση άλλων μεταφορικών μέσων, όχι με όρους ανταγωνισμού αλλά αλληλοκάλυψης και συνεργασίας. Αναφέρομαι στη νέα προοπτική που διανοίγεται με τη δημιουργία υδατοδρομίων και τη δρομολόγηση υδροπλάνων.

Στις άγονες γραμμές και στα μικρά νησιά, πλοίο και υδροπλάνο δεν μπορούν να είναι ανταγωνιστικά μέσα μεταφοράς.

Αντίθετα, μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά ή επικουρικά το ένα προς το άλλο. Μία τολμηρή πρόταση θα ήταν η ένταξή τους σε ένα Συνδυασμένο Σύστημα Μεταφορών, ενδεχομένως και με ενιαίο εισιτήριο.

7ον: Συνέπεια από την πλευρά των ακτοπλοϊκών εταιρειών αλλά και συνέπεια από την πλευρά της Πολιτείας στις συμβατικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνει, στην πιο δύσκολη συγκυρία για την ακτοπλοΐα. Η ασυνέπεια έχει αλυσιδωτή και δυσμενή επέκταση, δημιουργεί προβλήματα στις εταιρείες, στη μισθοδοσία και στην ασφαλιστική κάλυψη των ναυτικών.

Τα 7 αυτά σημεία συνιστούν ένα Νέο Πλαίσιο για τις Άγονες Γραμμές, για την εξυπηρέτηση των πολιτών των μικρών νησιών, για τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Ένα σύγχρονο πλαίσιο, λειτουργικό, ορθολογικό και διαφανές. Με σταθερούς άξονες και κανόνες παιχνιδιού.