Τα fake news ζουν και βασιλεύουν
Καμπάνια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, με τίτλο… « κόψε τα μούσια » , μια κίνηση συμβολική κατά των fake news, 1η Απριλίου, 2019
«- Ναι; Καλημέρα. Newsbomb εκεί;
- Μάλιστα. Καλημέρα σας.
- Ανεβάσατε εσείς μια είδηση την 1η Σεπτεμβρίου 2025 με τίτλο: «Αποκάλυψη σε ζωντανή μετάδοση - Ο Βαρουφάκης κατηγορεί Άδωνι Γεωργιάδη...»;
- Μισό λεπτό παρακαλώ. Δεν θυμάμαι να έχουμε αναρτήσει τέτοιο θέμα. Το επιβεβαιώνω.
- Περιμένω...
- Όχι, δεν έχουμε ανεβάσει τέτοιο θέμα. Δεν έχει γίνει τέτοια ανάρτηση από μας...
- Μα εδώ μου λέει "πατήστε εδώ να δείτε το βίντεο"... Σίγουρα δεν το έχετε ανεβάσει εσείς; Έχει το λογότυπό σας...
- Όχι, δεν έχουμε ανεβάσει κάτι σχετικό στην ημερομηνία που μου λέτε. Καλύτερα να μην πατήσετε το link. Πού βρήκατε αυτόν τον τίτλο;
- Στο διαδίκτυο, από το κινητό μου... Μπήκα στις ειδήσεις... Και πιο πάνω μου γράφει μπες εδώ για να κερδίσεις...
- Μην πατήσετε το link. Καλύτερα θα ήταν -αν μου επιτρέπετε- να γράφετε απ' ευθείας newsbomb.gr ή το όνομα όποιας άλλης ιστοσελίδας με ειδήσεις θέλετε να επισκεφθείτε και να μην αναζητείτε «ειδήσεις» από τις μηχανές...
- Μα πού έχουν φτάσει με το AI και τα ψέματα, αυτά τα fake news που λένε; Πώς μπορούν και χρησιμοποιούν το λογότυπό σας και άλλων ιστοσελίδων για να αναρτούν ψεύτικα νέα; Γιατί δεν τους σταματούν;».
Ο διάλογος είναι αληθινός. Πρόκειται για τη συνομιλία που είχα με μια αναγνώστρια του newsbomb.gr που είχε την καλοσύνη να τηλεφωνήσει για να επιβεβαιώσει αν είναι πραγματική μια υποτιθέμενη είδηση που βρήκε στο κινητό της τηλέφωνο επειδή το περιβάλλον της ανάρτησης δεν την παρέπεμπε ακριβώς στην ιστοσελίδα από την οποία συνηθίζει να διαβάζει τα νέα, τον καιρό και χρηστικές αναρτήσεις, όπως μου εξήγησε.
Το ερώτημα είναι πώς οι πολίτες μπορούν να προστατευθούν από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Από αναρτήσεις παραπλανητικές και ψεύτικες, από επιτήδειους που προσπαθούν να εξαπατήσουν τους αναγνώστες κερδίζοντας κλικ ή μεταφέροντάς τους κάπου για να προσπαθήσουν να τους υποκλέψουν τραπεζικούς κωδικούς και να τους ζημιώσουν.
Μία άλλη λύση είναι ο περιορισμός της αναζήτησης με λέξεις κλειδιά; Κατά την ταπεινή μου γνώμη, ναι. Χρειάζεται όμως επιμόρφωση και εκπαίδευση. Των μεγαλύτερων ηλικιών που τα τελευταία χρόνια μαθαίνουν τα smart phones ώστε να ξέρουν τις απάτες και τα κόλπα των πονηρών. Των νεότερων που πάνω στο yolo δεν καταλαβαίνουν πώς να προστατεύσουν τα προσωπικά τους δεδομένα.
Δια βίου μάθηση ίσως όλων για τις δυνατότητες, τις ευκαιρίες και τους κινδύνους από την τεχνολογία, το διαδίκτυο, το AI και το ποστάρισμα της ζωής μας όλης στα social media.
Και φίλτρα, έλεγχος και ποινές στους παραβάτες που κάθε μέρα εξελίσσουν τις παραπλανητικές τακτικές για να εξαπατούν τους ανυποψίαστους. Η ενημέρωση είναι σοβαρή υπόθεση για να αφήνεται μόνο στον αλγόριθμο της τεχνητής νοημοσύνης και οι πολίτες πρέπει να γίνουν λίγο πιο υπεύθυνοι και αρκετά πιο υποψιασμένοι. Σκεφτείτε κάποτε που οι άνθρωποι αγόραζαν με πιο συστηματικό τρόπο (είδατε πόσο κομψά αναφέρομαι στην κατακόρυφη πτώση του έντυπου Τύπου;) τις εφημερίδες, να πηγαίναμε στο περίπτερο και να ζητούσαμε δυο σελίδες ρεπορτάζ από ελευθεροτυπία, τα αθλητικά από το φως, τα κοινωνικά από το πρώτο θέμα, τα διεθνή από την καθημερινή και τα άρθρα από τα νέα ή το βήμα (που ίσως δεν ήταν άσχημα αν συνέβαινε κάπως έτσι, αλλά τέλος πάντων) αντί για να πληρώσουμε για τον τίτλο της αρεσκείας μας. Κάπως έτσι, καλό θα είναι σιγά-σιγά οι αναγνώστες να εκπαιδευτούν να πληκτρολογούν απ' ευθείας newsbomb.gr ή όποια άλλη ιστοσελίδα θέλουν για να ενημερωθούν.
