Συγκρίνεις τον εαυτό σου με τον... εαυτό σου στο Instagram; Τότε έχεις σοβαρό πρόβλημα

Η σύγκριση του εαυτού μας με τους άλλους αποτελεί μια απόλυτα φυσιολογική ανθρώπινη συμπεριφορά. Ωστόσο, τα κοινωνικά δίκτυα και ιδιαίτερα το Instagram έχουν ενισχύσει αυτό το φαινόμενο μέσα από μια νέα τάση, την οποία οι ειδικοί αποκαλούν «κοινωνική αυτοσύγκριση».

Πρωταγωνιστές αυτής της τάσης δεν είναι μόνο οι διάσημοι και οι influencers, αλλά και καθημερινοί χρήστες που ανεβάζουν στα social media selfies, στις οποίες φαίνονται πιο αδύνατοι και με αψεγάδιαστη επιδερμίδα, χάρη σε ειδικά φίλτρα επεξεργασίας.

Αυτές οι φωτογραφίες παρουσιάζουν μια βελτιωμένη εκδοχή της πραγματικότητας — έναν «τέλειο εαυτό» που επιτυγχάνεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Το αποτέλεσμα; Οι χρήστες καταλήγουν να συγκρίνουν τον πραγματικό τους εαυτό με αυτή τη διαδικτυακή, φιλτραρισμένη εκδοχή του, επηρεάζοντας την ψυχολογία και την αυτοεκτίμησή τους.

Αμερικανοί επιστήμονες αποφάσισαν να μελετήσουν τις επιπτώσεις αυτής της συμπεριφοράς στην αυτοαντίληψη και στη στάση απέναντι στους άλλους. Στην έρευνα συμμετείχαν εθελοντές ηλικίας 19 έως 66 ετών, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: η πρώτη χρησιμοποίησε φίλτρα αδυνατίσματος σε selfies, η δεύτερη παρακολούθησε άλλους να χρησιμοποιούν τα ίδια φίλτρα και η τρίτη χρησιμοποίησε φίλτρα που απλώς βελτίωναν την αισθητική ή τον φωτισμό της φωτογραφίας.

Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με το πώς βλέπουν το σώμα τους και το σώμα των άλλων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι χρησιμοποίησαν τα φίλτρα αδυνατίσματος ένιωθαν περισσότερη δυσαρέσκεια για την εξωτερική τους εμφάνιση, επιθυμούσαν να χάσουν βάρος και είχαν πιο επικριτική στάση απέναντι σε άτομα με πιο γεμάτο σωματότυπο.

«Τα φίλτρα αυτά δημιουργούν μια εξιδανικευμένη εικόνα του εαυτού, η οποία μοιάζει να είναι εύκολα προσβάσιμη, σχεδόν αληθινή», εξηγεί η Makenzie Schroeder, επικεφαλής της μελέτης και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μισούρι. «Αυτό κάνει τη σύγκριση πιο προσωπική και πιο έντονη, σε σύγκριση με την παρατήρηση ενός μοντέλου στο Instagram».

Παρότι η έρευνα εξέτασε τις άμεσες συνέπειες αυτών των πρακτικών, η Schroeder εκτιμά ότι μπορεί να έχουν και μακροχρόνιες επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους αλλά και το σώμα των άλλων.