Ερρίκος Ντυνάν: Ύψιστο πρότυπο ανθρωπισμού και αλληλεγγύης

«Ακόμη και στις πιο απάνθρωπες συνθήκες, έχουμε χρέος να ακούμε τη φωνή του ανθρωπισμού». Μια ιδιαίτερα δυνατή φράση του Ευρωπαίου διαφωτιστή Jean-Jacques Rousseau, ενός από τους κορυφαίους φιλοσόφους που έθεσαν τα θεμέλια του σύγχρονου ανθρωπισμού. Από τη φιλοσοφία αυτήν εμπνεύστηκαν αρκετοί μεταγενέστεροι ανθρωπιστές, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει ένας ουμανιστής με παγκόσμια ανθρωπιστική δράση, που άλλαξε τον κόσμο με τις ιδέες του, την απόλυτη αφοσίωση στο όραμα του και τη διαρκή ανιδιοτελή του προσφορά.

Πρόκειται για τον Ελβετό επιχειρηματία, κοινωνικό ακτιβιστή και ανθρωπιστή Ερρίκο Ντυνάν (Jean-Henri Dunant),ο οποίος γεννήθηκε στη Γενεύη στις 8 Μάϊου του 1828 από γονείς πιστούς Καλβινιστές, που του εμφύσησαν τις αξίες του αλτρουισμού, της φιλανθρωπίας και της προσφοράς σε κάθε συνάνθρωπο που έχει ανάγκη.

Σε ηλικία μόλις 19 ετών ίδρυσε με μια παρέα φίλων του μια φιλανθρωπική ένωση, με στόχο την προσφορά βοήθειας σε απόρους, αποφυλακισμένους και γενικότερα ανθρώπους που βρίσκονταν σε ευάλωτη κατάσταση και βίωναν τις συνέπειες της κοινωνικής περιθωριοποίησης. Λίγο αργότερα, αποφασίζοντας να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση στο χώρο των επιχειρήσεων, μετέβη το 1853 στην Αλγερία προκειμένου να υλοποιήσει τα επιχειρηματικά του σχέδια. Εξαιτίας σοβαρών γραφειοκρατικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε με την επιχείρηση του, στα μέσα του 1859 αποφάσισε να συναντήσει τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα τον Τρίτο, ο οποίος εκείνη την περίοδο βρισκόταν στην Λομβαρδία της Βόρειας Ιταλίας μαζί με τους Γάλλους και Ιταλούς στρατιώτες που μάχονταν εναντίον των Αυστριακών. Έτσι ο Ντυνάν αναζητώντας το Ναπολέοντα βρέθηκε αυτόπτης μάρτυρας της μάχης του Σολφερίνο (24 Ιουνίου 1859), κατά την οποία οι Γάλλοι νίκησαν τους Αυστριακούς.

Επιστρέφοντας στην Ελβετία ο Ερρίκος Ντυνάν, βαθιά συγκλονισμένος από τις φρικαλεότητες του πολέμου, συγγράφει το βιβλίο με τίτλο «Αναμνήσεις από το Σολφερίνο», στο οποίο αναπτύσσει τρόπους για παροχή εθελοντικής βοήθειας κατά τις πολεμικές συγκρούσεις, εισάγοντας την έννοια της ουδετερότητας για τους τραυματίες και όσους τους περιθάλπουν.

Υπό το πρίσμα των ρηξικέλευθων αυτών και πρωτόγνωρων για την εποχή εκείνη ανθρωπιστικών ιδεών, συγκαλείται στις 22 Αυγούστου του 1863 με πρωτοβουλία της ελβετικής κυβέρνησης, διεθνής διπλωματική Διάσκεψη, κατά την οποία υπογράφεται η Σύμβαση της Γενεύης. Η συνθήκη της Γενεύης προέβλεπε αρχικά την υποχρέωση των εμπολέμων πλευρών να προστατεύουν τους τραυματίες χωρίς καμία διάκριση στο πεδίο της μάχης και να τους παρέχουν την αναγκαία περίθαλψη και στη συνέχεια το πεδίο εφαρμογής της επεκτάθηκε στους τραυματίες των συγκρούσεων στη θάλασσα, στους αιχμαλώτους πολέμου και στους άμαχους πληθυσμούς.

Ο Ντυνάν ήταν μέχρι το 1867 εξέχον στέλεχος του διεθνούς αυτού κινήματος, όμως στις 8 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους παραιτήθηκε, επειδή είχε αναγκαστεί να κηρύξει πτώχευση λόγω χρεών και δεν ήθελε να επηρεαστεί η φήμη της μεγαλειώδους αυτής ιδέας από τη δική του δεινή οικονομική κατάσταση. Αφού πέρασε μια περίοδο έντονης οικονομικής ένδειας, η διεθνής προσφορά του αναγνωρίστηκε και έγινε τιμητικό μέλος του Ερυθρού Σταυρού της Αυστρίας, Ολλανδίας, Σουηδίας, Πρωσίας και Ισπανίας.

Το ανθρωπιστικό και μεγαλόπνοο όραμα του Ερρίκου Ντυνάν βρίσκει υποστηρικτές στα πρόσωπα των Γκιστάβ Μουανιέ, Λουί Απιά, Τεοντόρ Μωνουάρ, Γκιγιόμ Ντυφούρ και μαζί ιδρύουν τη Διεθνή Επιτροπή για τη Βοήθεια των Τραυματιών που λίγο αργότερα θα μετoνομαστεί σε Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού. Η επιτροπή αυτή θα οργανώσει στη Γενεύη, στις 26 -29 Οκτωβρίου 1863, τη Διεθνή Διάσκεψη, κατά τη διάρκεια της οποίας ιδρύθηκε ο Ερυθρός Σταυρός, ο μεγαλύτερος παγκόσμιος ανθρωπιστικός οργανισμός. Τον επόμενο χρόνο, τον Αύγουστο του 1864, θα υπογραφεί η πρώτη Σύμβαση της Γενεύης, που αποτελεί έως σήμερα τη βάση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

Λίγα χρόνια αργότερα, στις 10 Ιουνίου 1877, ιδρύθηκε ο Eλληνικός Ερυθρός Σταυρός, που στα 145 χρόνια πορείας του παραμένει πιστός στα ανθρωπιστικά ιδεώδη και στις Αρχές του Ερυθροσταυρικού Κινήματος, συνεχίζοντας το πολύπλευρο έργο του με σεβασμό στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο.

Το 1901 λόγω του πολυσχιδούς ανθρωπιστικού του έργου τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου το διέθεσε σε κοινωφελή ιδρύματα. Πέθανε στις 30 Οκτωβρίου του 1910 στο γηροκομείο όπου διέμενε, έχοντας καταφέρει να εκπληρώσει το όραμα του και να συμβάλλει ουσιαστικά, ώστε να γίνει ο κόσμος πολύ καλύτερος απ’ ότι τον αντίκρισε, αφού η ιδέα του Ερυθρού Σταυρού έχει εξαπλωθεί ευρύτατα και είναι δίπλα σε κάθε άνθρωπο που έχει ανάγκη, είτε σε καιρό πολέμου είτε σε περίοδο ειρήνης. Κυρίαρχος στόχος του Κινήματος βάσει του καταστατικού του είναι, «να προλαμβάνει και να ανακουφίζει σε κάθε συνθήκη τον ανθρώπινο πόνο, με απόλυτη αμεροληψία, χωρίς διάκριση ως προς την εθνικότητα, καταγωγή, φυλή, φύλο, θρησκεία, γλώσσα, κοινωνική τάξη ή πολιτικές πεποιθήσεις».

Τα ιδεώδη από τα οποία εμφορείται το κίνημα και κάθε εθελοντής υπηρετεί με πίστη και αφοσίωση συνοψίζονται στις ακόλουθες επτά θεμελιώδεις αρχές: Ανθρωπισμός, αμεροληψία, ουδετερότητα, ανεξαρτησία, εθελοντισμός, ενότητα, παγκοσμιότητα.

Κατά την ειρηνική περίοδο, ο Ερυθρός Σταυρός μεριμνά μεταξύ άλλων για την αρωγή και συμπαράσταση στα θύματα εκτάκτων καταστροφών και επιδημιών και την εκπόνηση προγραμμάτων ανάκαμψης, την εκπαίδευση του πληθυσμού για την αντιμετώπιση καταστροφών, την προαγωγή των αξιών του κινήματος και την πιστοποιημένη εκπαίδευση πρώτων βοηθειών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Η ανθρωπιστική δραστηριότητα του Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου αναπτύχθηκε και επεκτάθηκε παγκοσμίως με τη σταδιακή συμμετοχή όλο και περισσοτέρων χωρών. Σήμερα είναι η μεγαλύτερη εθελοντική οργάνωση σε ολόκληρο τον κόσμο και αποτελεί συνώνυμο της αλληλεγγύης και της φιλαλληλίας, γεγονός που επιστεγάζεται από την απονομή τριών βραβείων Νόμπελ στο Διεθνές Κίνημα Ερυθρού Σταυρού (1917, 1944, 1963).

Το Διεθνές Κίνημα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου είναι το σύμβολο της αλτρουιστικής προσφοράς χωρίς σύνορα, για τη βελτίωση της ζωής των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, είναι η έμπρακτη προσπάθεια για την υλοποίηση του οράματος ενός κόσμου που πορεύεται με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και προοδεύει συνολικά μέσω του ανθρωπισμού.

Η οικουμενική πολυμελής οικογένεια του διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, που αγκαλιάζει κάθε ευάλωτο άνθρωπο σε οποιαδήποτε γωνιά της Γης, οφείλει τη δημιουργία και την επέκταση της στην ξεχωριστή προσωπικότητα του Ερρίκου Ντυνάν, που αποτελεί αξεπέραστο πρότυπο αλληλεγγύης, προσφοράς και ανθρωπισμού μέχρι και τις μέρες μας.

Διαβάστε επίσης:

Ερρίκος Πετιλόν: «Έθαψα μόνος τη μάνα μου, δεν είχα λεφτά να πληρώσω το γραφείο τελετών»

Εύσημα στο Ερρίκος Ντυνάν στην πρεμιέρα του νέου μοριοδοτούμενου εκπαιδευτικού προγράμματος