Γιατί ο Ερντογάν θέλει εκλογές στις 14 Μαΐου – Ο συμβολισμός με τον Μεντερές και το άσχημο τέλος του
Εκλογές στην Τουρκία στις 14 Μαΐου προανήγγειλε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μια ημερομηνία με ιδιαίτερο συμβολισμό για την Τουρκία. Ο παραλληλισμός με τον Μεντερές και το άσχημο τέλος του που θέλει να αποφύγει ο Τούρκος πρόεδρος.
Πριν από ένα δεκαήμερο, ο υποναύαρχος ε.α. Βασίλης Πολίτης, ανέλυσε στο Newsbomb.gr τους λόγους για τους οποίους η Τουρκία κλιμακώνει τις προκλήσεις σε βάρος της Ελλάδας. Ο κ. Πολίτης αναφέρθηκε στη σημασία των εκλογών, τόσο στη χώρα μας όσο και στη γειτονική χώρα, εξηγώντας μάλιστα το γιατί ήταν δύο οι επικρατέστερες ημερομηνίες έτσι ώστε να στηθούν οι κάλπες στην άλλη πλευρά του Αιγαίου. Η εκτίμηση του κ. Πολίτη ήταν ολόσωστη, καθώς το πρωί της Τετάρτης (18/01), ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επί της ουσίας προανήγγειλε τη διεξαγωγή των εκλογών στην Τουρκία, στις 14 Μαΐου.
«Προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν συνειρμικά τους ανθρώπους. Θέλουν να τις κάνουν είτε στις 14 Μαΐου, που είναι η ημερομηνία νίκης του Μεντερές έναντι των Κεμαλιστών – βέβαια ο Ερντογάν δεν θα ήθελε την τύχη του Μεντερές ο οποίος κρεμάστηκε στην κεντρική πλατεία της Κωνσταντινούπολης από τους Κεμαλιστές – είτε στις 29 Μαΐου. Θα θελήσει να κάνει τον παραλληλισμό με την άλωση της Κωνσταντινούπολης», είχε αναφέρει τότε ο υποναύαρχος εν αποστρατεία. Η 14η Μαΐου, λοιπόν, είναι η ημέρα εκλογών στην Τουρκία για το 2023 και παράλληλα μια ιστορική ημερομηνία για τη γειτονική χώρα.
Στις 14 Μαΐου 1950, το Δημοκρατικό Κόμμα, με αρχηγό τον Τζελάλ Μπαγιάρ, στο οποίο κινούσε τα νήματα ο Αντνάν Μεντερές είχε κερδίσει τις εκλογές από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, το οποίο είχε ιδρύσει ο Κεμάλ Ατατούρκ, που είχε επικεφαλής τον Ισμέτ Ινονού. Ο Μεντερές ανέλαβε την προεδρία της τουρκικής κυβέρνησης και παρέμεινε στον θώκο μέχρι τις 27 Μαΐου 1960. Η επικράτηση του Δημοκρατικού Κόμματος, χαρακτηρίστηκε ως και «Λευκή επανάσταση» λόγω των ήρεμων αλλά κοσμογονικών αλλαγών που συνέβησαν στην τουρκική πολιτική ιστορία. Προφανώς και αυτόν τον παραλληλισμό επιθυμεί να κάνει ο Ερντογάν με τη διεξαγωγή των εκλογών στη συγκεκριμένη ημερομηνία, στηρίζοντας τη ρητορική του στον «Αιώνα της Τουρκίας» και στο αφήγημα ότι η χώρα του θα καταστεί μια από τις διεθνείς περιφερειακές δυνάμεις.
Το άσχημο τέλος του Αντνάν Μεντερές
Στις 27 Μαΐου 1960 ξέσπασε στρατιωτικό κίνημα υπό τον στρατηγό Τζεμάλ Γκιουρσέλ. Ο Μεντερές, καθώς και εκατοντάδες στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος, συνελήφθη.
Την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου του 1961, έπειτα από διαδικασία που διήρκεσε περισσότερο από 10 μήνες, η πολύκροτη πολιτική δίκη εκατοντάδων στελεχών του καθεστώτος Μεντερές έφτασε στο θλιβερό τέλος της. Οι δίκες διήρκεσαν ένδεκα μήνες και διεξήχθησαν στη νήσο Πλάτη (τουρκ. Γιασίαντα) των Πριγκιπονήσων. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκίας, εκτελώντας εντολές της στρατιωτικής χούντας που κυβερνούσε, ανακοίνωσε την αποτελούμενη από 1.600 σελίδες απόφασή του, σύμφωνα με την οποία 15 ηγετικά στελέχη του καθεστώτος Μεντερές καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ο Μεντερές καταδικάσθηκε μεταξύ άλλων και για την οργάνωση του ανθελληνικού πογκρόμ της 6ης–7ης Σεπτεμβρίου 1955. Ωστόσο, εκείνο που βάρυνε ώστε να καταδικασθεί εις θάνατον ήταν η κατηγορία για παραβίαση του τουρκικού συντάγματος. Πέραν του πρωθυπουργού, μεταξύ των καταδικασθέντων σε θάνατο περιλαμβάνονταν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ, ο υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ζορλού, ο υπουργός Οικονομικών Χασάν Πολατκάν, ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Ρεφίκ Κοραλτάν και Κιράζογλου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Εμίν Καλαφάτ, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος του Μεντερές, Μπαχά Ασκίτ, τρεις ακόμη βουλευτές του κόμματος αυτού κ.α. Τριάντα ένας ακόμη καταδικάστηκαν σε ισόβια. Λίγες ώρες αργότερα η Επιτροπή Εθνικής Ενότητας του καθεστώτος αποφάσισε να εκτελεστούν μόνο οι Μεντερές, Ζορλού και Πολατκάν, μετατρέποντας σε ισόβια δεσμά τις θανατικές καταδίκες των υπολοίπων 12. Την αυγή του Σαββάτου, 16 Σεπτεμβρίου, οι Ζορλού και Πολατκάν εκτελέστηκαν δι' απαγχονισμού, ενώ ο Μεντερές οδηγήθηκε στο νοσοκομείο έπειτα από απόπειρα αυτοκτονίας με υπνωτικά χάπια.
Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε στη νήσο Ιμραλί, στη νότιο θάλασσα του Μαρμαρά, όπου και απαγχονίσθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου του 1961. Στην αρχή τον ξύρισαν και του φόρεσαν χειροπέδες. Στις 14:15 του φόρεσαν τον λευκό χιτώνα των μελλοθανάτων και τον οδήγησαν προς την αγχόνη. Στις 14:21 το σώμα του αιωρείτο άψυχο. Πάνω στο στήθος του, σε μέγεθος αφίσας, υπήρχε ένα έγγραφο με την κατηγορία για την οποία εκτελέστηκε: "Παραβίαση του Συντάγματος". Ένα μήνα αργότερα διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές και η Δημοκρατία αποκαταστάθηκε. Μόνον που ο αρχηγός του πραξικοπήματος, Τζεμάλ Γκιουρσέλ, επιβλήθηκε ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας αυτής, θεσμοθετώντας επίσημα την παρέμβαση του στρατού στην πολιτική ζωή της Τουρκίας.
Ο Αντνάν Μεντερές μιλούσε ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά. Προς τιμήν του ονομάζεται σήμερα το αεροδρόμιο της Σμύρνης.
Με πληροφορίες από Wikipedia
Σχετικές ειδήσεις
Δημοφιλείς Ειδήσεις
