Χαμάς: Ποια είναι η ένοπλη παλαιστινιακή οργάνωση

Το Ισραήλ και η ένοπλη παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς έχουν εγκλωβιστεί σε μια κλιμακούμενη σύγκρουση που έχει αφήσει σχεδόν 1.000 νεκρούς σε λίγο περισσότερο από μια μέρα.

Το Σάββατο, η Χαμάς εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ, προκαλώντας αρχικά τον αιφνιδιασμό του και στη συνέχεια την αντεπίθεσή του με τον Νετανιάχου να προειδοποιεί για «έναν μακρύ και δύσκολο πόλεμο». Ισραηλινά αεροσκάφη βομβαρδίζουν τη Λωρίδα της Γάζας, ισοπεδώνοντας ψηλές κατοικίες και γειτονιές πολιτών.

Τι είναι όμως η Χαμάς, η ομάδα στο επίκεντρο όλων;

Η Χαμάς αντιπροσωπεύει το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης και στα αραβικά σημαίνει «ζήλος».

Η ομάδα ελέγχει πολιτικά τη Λωρίδα της Γάζας, μια περιοχή περίπου 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων που φιλοξενεί περισσότερους από δύο εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά είναι αποκλεισμένη από το Ισραήλ.

Η Χαμάς βρίσκεται στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας από το 2007 μετά από έναν σύντομο πόλεμο κατά των δυνάμεων της Φατάχ πιστές στον Πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO).

Πότε ιδρύθηκε η Χαμάς και ποιος είναι ο στόχος της;
Το κίνημα της Χαμάς ιδρύθηκε στη Γάζα το 1987 από τον ιμάμη, Σεΐχη Αχμέντ Γιασίν, και τον βοηθό του Abdul Aziz al-Rantissi, λίγο μετά την έναρξη της πρώτης Ιντιφάντα, μιας εξέγερσης κατά της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ.

Το κίνημα ξεκίνησε ως παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο και δημιούργησε μια στρατιωτική πτέρυγα, τις Ταξιαρχίες Izz al-Din al-Qassam, για να συνεχίσει έναν ένοπλο αγώνα εναντίον του Ισραήλ με στόχο την απελευθέρωση της ιστορικής Παλαιστίνης.

Προσέφερε επίσης προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας σε Παλαιστίνια θύματα της ισραηλινής κατοχής.

Ποιες είναι οι αρχές της παλαιστινιακής ομάδας;

Σε αντίθεση με την PLO, η Χαμάς δεν αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ, αλλά αποδέχεται ένα παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967.

«Δεν θα εγκαταλείψουμε ούτε μια ίντσα του παλαιστινιακού εδάφους ανεξάρτητα από τις πρόσφατες πιέσεις και ανεξάρτητα από τη διάρκεια της κατοχής», δήλωσε ο Khaled Meshaal, ο εξόριστος αρχηγός της παλαιστινιακής ομάδας το 2017.

Η Χαμάς αντιτίθεται βίαια στις ειρηνευτικές συμφωνίες του Όσλο που διαπραγματεύθηκαν το Ισραήλ και η PLO στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Έχει επίσημα δεσμευτεί να ιδρύσει ένα παλαιστινιακό κράτος εντός των συνόρων της. Επιδίωξε αυτόν τον στόχο μέσω επιθέσεων σε Ισραηλινούς στρατιώτες, εποίκους και πολίτες τόσο στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη όσο και στο Ισραήλ.

Η Χαμάς στο σύνολό της ή σε ορισμένες περιπτώσεις η στρατιωτική της πτέρυγα χαρακτηρίζεται ως «τρομοκρατική» οργάνωση από το Ισραήλ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Καναδά, την Αίγυπτο και την Ιαπωνία.

Ποιοι είναι οι σύμμαχοι και οι υποστηρικτές της;

Η Χαμάς είναι μέρος μιας περιφερειακής συμμαχίας που περιλαμβάνει επίσης το Ιράν, τη Συρία και την ομάδα Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η οποία αντιτίθεται στις πολιτικές των ΗΠΑ έναντι της Μέσης Ανατολής και του Ισραήλ.

Η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ, η δεύτερη μεγαλύτερη ένοπλη ομάδα στην περιοχή, συχνά ενώνονται εναντίον του Ισραήλ και είναι τα πιο σημαντικά μέλη της κοινής αίθουσας επιχειρήσεων που συντονίζει τη στρατιωτική δραστηριότητα μεταξύ των διαφόρων ένοπλων ομάδων στη Γάζα.

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο ομάδων έγιναν τεταμένες όταν η Χαμάς άσκησε πίεση στην Ισλαμική Τζιχάντ για να σταματήσει τις επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ.

Τι προκάλεσε την επίθεση του Σαββάτου στο Ισραήλ;
Ο εκπρόσωπος της Χαμάς Khaled Qadomi είπε στο Al Jazeera ότι η οργάνωση πραγματοποίησε τη στρατιωτική της επιχείρηση ως απάντηση στις φρικαλεότητες που έχουν αντιμετωπίσει οι Παλαιστίνιοι εδώ και δεκαετίες.

«Θέλουμε η διεθνής κοινότητα να σταματήσει τις φρικαλεότητες στη Γάζα εναντίον του παλαιστινιακού λαού, των ιερών μας τοποθεσιών όπως το Al-Aqsa [Τζαμί]. Όλα αυτά είναι ο λόγος πίσω από την έναρξη αυτής της μάχης», είπε.

Η Χαμάς κάλεσε επίσης άλλες ομάδες να συμμετάσχουν στον αγώνα, λέγοντας ότι οι επιθέσεις του Σαββάτου ήταν μόνο η αρχή.

Η Χαμάς στοχεύει αμάχους;

Ο Οσάμα Χαμντάν, ανώτερος εκπρόσωπος της Χαμάς, είπε στο Αλ Τζαζίρα ότι η ομάδα δεν επιτέθηκε εναντίον αμάχων, παρόλο που τα βίντεο της ίδιας της οργάνωσης δείχνουν μαχητές της να παίρνουν όμηρους ηλικιωμένους Ισραηλινούς κατά τη διάρκεια των μαχών το Σάββατο.

Ομάδες για τα δικαιώματα όπως η Διεθνής Αμνηστία έχουν επίσης επισημάνει ότι Ισραηλινοί άμαχοι είχαν σκοτωθεί από τη Χαμάς.

Όμως ο Χαμντάν επέμεινε ότι η ομάδα επιτίθεται μόνο σε εποίκους που ζούσαν σε παράνομους οικισμούς, τους οποίους περιέγραψε ως νόμιμους στόχους.

Πώς μπόρεσε η ομάδα να πραγματοποιήσει την επίθεση;
Η Χαμάς είπε ότι οι μαχητές της αιχμαλώτισαν αρκετούς Ισραηλινούς στον θύλακα, δημοσιεύοντας βίντεο με μαχητές να σέρνουν αιμόφυρτους στρατιώτες. Ανέφερε ότι μεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και ανώτεροι ισραηλινοί στρατιωτικοί.

Δεν ήταν δυνατή η άμεση επαλήθευση των βίντεο, αλλά ταίριαζαν με γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Οι φόβοι ότι οι Ισραηλινοί έχουν απαχθεί, ξύπνησαν μνήμες από τη σύλληψη του στρατιώτη Gilad Shalit το 2006, τον οποίο μαχητές που συνδέονται με τη Χαμάς συνέλαβαν σε μια διασυνοριακή επιδρομή. Η Χαμάς κράτησε τον Σαλίτ για πέντε χρόνια έως ότου ανταλλάχθηκε με περισσότερους από 1.000 Παλαιστίνιους αιχμαλώτους που κρατούσε το Ισραήλ.

Η Χαμάς έστειλε επίσης αλεξίπτωτα πλαγιάς που πετούσαν στο Ισραήλ, ανέφερε ο ισραηλινός στρατός. Η επίθεση θυμίζει μια διάσημη επίθεση στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν Παλαιστίνιοι μαχητές πέρασαν από τον Λίβανο στο βόρειο Ισραήλ μεαλεξίπτωτα και σκότωσαν 6 Ισραηλινούς στρατιώτες

Πηγή: Aljazeera