Το αμερικανικό νησί που θυμίζει Ρωσία: Η πολυτάραχη ιστορία της Ουναλάσκα
Η ιστορική διαδρομή της Ουναλάσκα ξεκινά το 1741, όταν ο Δανός εξερευνητής Βίτους Μπέρινγκ, υπηρετώντας τη Ρωσική Αυτοκρατορία, έφτασε για πρώτη φορά στα νησιά των Αλεούτιων
Η Ουναλάσκα, ένα απομονωμένο νησί στο αρχιπέλαγος των Αλεούτιων νήσων της Αλάσκας, αποτελεί έναν τόπο όπου η ιστορία, η φύση και οι πολιτισμοί διασταυρώνονται με μοναδικό τρόπο.
Βρίσκεται στο σημείο όπου ο Ειρηνικός Ωκεανός συναντά την Βερίγγεια θάλασσα δημιουργώντας μια φυσική γέφυρα ανάμεσα στη Βόρεια Αμερική και τη Σιβηρία. Αν και σήμερα ανήκει στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ουναλάσκα φέρει ακόμη τα αποτυπώματα της ρωσικής κυριαρχίας, που ξεκίνησε πριν από αιώνες, καθώς και τις ουλές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που την έθεσε στο επίκεντρο μιας ξεχασμένης σύγκρουσης.
Η ιστορική διαδρομή της Ουναλάσκα ξεκινά το 1741, όταν ο Δανός εξερευνητής Βίτους Μπέρινγκ, υπηρετώντας τη Ρωσική Αυτοκρατορία, έφτασε για πρώτη φορά στα νησιά των Αλεούτιων. Η αποστολή του άνοιξε τον δρόμο για την έλευση Ρώσων κυνηγών γούνας, οι οποίοι αναζήτησαν τις πλούσιες αποικίες θαλάσσιων ενυδρίδων, φωκιών και άλλων ζώων που αφθονούσαν στην περιοχή. Οι Ρώσοι εγκαταστάθηκαν μόνιμα, φέρνοντας μαζί τους την ορθόδοξη χριστιανική πίστη και αφήνοντας πίσω τους αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, όπως η Εκκλησία της Αναλήψεως, που χτίστηκε το 1826 και παραμένει ένα από τα παλαιότερα δείγματα ρωσικής παρουσίας στην Αμερική. Η ρωσική κυριαρχία διήρκεσε μέχρι το 1867, όταν η Αλάσκα πουλήθηκε στις ΗΠΑ έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων, σε μια συμφωνία που πολλοί τότε θεώρησαν ασήμαντη, αλλά αποδείχθηκε ιστορικής σημασίας.
Η Ουναλάσκα, ωστόσο, δεν έμεινε απλώς ένα απομεινάρι της ρωσικής αποικιοκρατίας. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το νησί απέκτησε στρατηγική σημασία. Το 1942, οι ιαπωνικές δυνάμεις κατέλαβαν τα κοντινά νησιά Άτου και Κίσκα, προκαλώντας ανησυχία στις ΗΠΑ για την ασφάλεια της δυτικής ακτής τους. Ως απάντηση, οι Αμερικανοί μετέτρεψαν την Ουναλάσκα σε στρατιωτική βάση, χτίζοντας οχυρώσεις, υπόγεια καταφύγια και αεροδρόμια. Οι κάτοικοι του νησιού, συμπεριλαμβανομένων των ιθαγενών Αλεούτιων, εκτοπίστηκαν βίαια από τα σπίτια τους για να δοθεί χώρος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Τα ερείπια αυτών των εγκαταστάσεων, όπως οι σκουριασμένες αποθήκες και οι μισογκρεμισμένες στρατιωτικές κατασκευές, παραμένουν διάσπαρτα στο νησί, υπενθυμίζοντας μια εποχή έντασης και θυσίας.
Πέρα από την πλούσια ιστορία της, η Ουναλάσκα εντυπωσιάζει με τη φυσική της ομορφιά. Τα απόκρημνα τοπία της, με ηφαιστειακές κορυφές όπως το Όρος Μακούσιν, συνδυάζονται με αχανείς αλπικές πεδιάδες και βραχώδεις ακτές. Η θάλασσα γύρω από το νησί φιλοξενεί μια εντυπωσιακή ποικιλία θαλάσσιας ζωής, από φάλαινες και θαλάσσιους λέοντες μέχρι σπάνια είδη πουλιών, όπως ο αετός της θάλασσας του Στέλερ. Οι επισκέπτες μπορούν να περπατήσουν σε μονοπάτια που αποκαλύπτουν την άγρια ομορφιά του νησιού, ενώ η απομόνωσή του –με πλησιέστερο μεγάλο λιμάνι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά– προσθέτει μια αίσθηση περιπέτειας.
Η Ορθοδοξία στην Ουναλάσκα
Αν και οι ΗΠΑ απέκτησαν τον έλεγχο των Αλεούτιων Νήσων όταν αγόρασαν την Αλάσκα από τη Ρωσία το 1867, η ρωσική ορθόδοξη κληρονομιά επιβίωσε. Η εκκλησία της Αγίας Αναλήψεως της Οναλάσκας είναι ένας από τους λίγους ρωσικούς ορθόδοξους οίκους λατρείας που έχουν παραμείνει.
Ανακατασκευάστηκε στην αρχική του θέση το 1824 το 1896, είναι ο παλαιότερος σταυροειδούς τύπου ρωσικός ορθόδοξος καθεδρικός ναός στη Βόρεια Αμερική και περιέχει μια από τις μεγαλύτερες συλλογές ρωσικών αντικειμένων, θρησκευτικών εικόνων και έργων τέχνης στην Αλάσκα - συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που δωρίστηκαν απευθείας από τη Μεγάλη Αικατερίνη.
Πριν από την άφιξη του σημερινού Ρώσου ορθόδοξου ιερέα, ο αιδεσιμότατος Evon Bereskin ήταν ο μοναδικός χριστιανός ορθόδοξος ιερέας της Unalaska και ο φύλακας του ναού της Αγίας Αναλήψεως από το 2013 έως το 2023. Μέλος της κοινότητας της Ουναγκάξ, επέβλεπε όλες τις ενορίες στα νησιά των Αλεούτιων.
"Έχω συνεχώς δέος για το γεγονός ότι [ήμουν] ο θεματοφύλακας αυτού του απίστευτου κτιρίου με τα λείψανα", μου είπε. "Ήταν [αυτό] μια απίστευτη τιμή και ευθύνη".
Ως επικεφαλής της εκκλησίας, ο αιδεσιμότατος Bereskin συγκέντρωσε κεφάλαια για την αποκατάσταση της εκκλησίας και των εικόνων της, οι οποίες είχαν υποφέρει από τον χρόνο και τα στοιχεία της φύσης. Άλλαξε επίσης τη λειτουργία των ακολουθιών του στα αγγλικά (από τη γλώσσα Unangax και τα παλιά σλαβικά) για να κάνει τις ακολουθίες πιο προσιτές στους πιστούς.
Κάτι περισσότερο από ένα νησί
Παρά τις δυσκολίες της, η Ουναλάσκα διατηρεί μια μικρή, αλλά ζωντανή κοινότητα. Οι κάτοικοι, που ζουν κυρίως από την αλιεία και τον τουρισμό, συνεχίζουν να συνυπάρχουν με το παρελθόν τους, διατηρώντας παραδόσεις που συνδυάζουν ρωσικές, αμερικανικές και ιθαγενείς επιρροές. Το λιμάνι του Ντατς Χάρμπορ, που βρίσκεται στο νησί, είναι ένα από τα πιο πολυσύχναστα αλιευτικά κέντρα των ΗΠΑ, γνωστό για την παραγωγή καβουριών και άλλων θαλασσινών.
Η Ουναλάσκα δεν είναι απλώς ένα νησί· είναι ένα ζωντανό μνημείο της ανθρώπινης ανθεκτικότητας και της πολιτισμικής συνάντησης. Από τη ρωσική αποικιοκρατία μέχρι τον πόλεμο και τη σύγχρονη εποχή, παραμένει ένας τόπος που καλεί τους ταξιδιώτες να ανακαλύψουν τα κρυμμένα κεφάλαια της παγκόσμιας ιστορίας, μέσα σε ένα τοπίο που κόβει την ανάσα.
*Με πληροφορίες από BBC
