Γκαμπριέλ Ζουκμάν: O oικονομολόγος «σταρ» που θέλει να σώσει τη Γαλλία

Η πιο πολωτική προσωπικότητα στην πολιτική σκηνή της Γαλλίας... δεν είναι πολιτικός. Είναι ένας οικονομολόγος με παιδικό πρόσωπο ονόματι Γκαμπριέλ Ζουκμάν, και έχει μια ιδέα που αξιοποιεί τη βαθιά απογοήτευση των οργισμένων πολιτιών που έχουν κουραστεί να παρακολουθούν το κόστος να αυξάνεται καθώς οι κυβερνήσεις καταρρέουν ενώ προσπαθούν να ισοσκελίσουν τα βιβλία.

Ο 38χρονος θέλει όλα τα νοικοκυριά με περιουσία άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ να πληρώνουν ετήσιο φόρο τουλάχιστον 2% της αξίας όλων των περιουσιακών τους στοιχείων. Το μέτρο αυτό λέει θα μπορούσε να αποφέρει έως και 20 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Η πρόταση, που ονομάζεται «φόρος Zουκμάν», έχει γίνει το καυτό θέμα των ημερών σε μια χώρα που έχει περίπλοκη σχέση με τους δισεκατομμυριούχους και βρίσκεται τώρα στα πρόθυρα μιας μεγάλης κρίσης χρέους. Ο Zουκμάν υποστηρίζει ότι με τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή για τους Γάλλους δισεκατομμυριούχους χαμηλότερο από αυτόν των περισσότερων άλλων φορολογουμένων, πρέπει να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι υπερ-πλούσιοι πληρώνουν το δίκαιο μερίδιό τους.

Οι Σοσιαλιστές λένε «ναι» στον φόρο Ζουκμάν

Δεν περνάει μέρα χωρίς να συζητηθούν με πάθος τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα του φόρου Zουκμάν στα ραδιόφωνα,με τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ανατροπή των δύο τελευταίων κυβερνήσεων της Γαλλίας, να έχουν αποδεχθεί την πρόταση καθώς συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις υψηλού διακυβεύματος για τον προϋπολογισμό με τον νέο πρωθυπουργό Σεμπαστιάν Λεκορνί.

Ο Λεκορνού και το κεντρώο, φιλοεπιχειρηματικό κόμμα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν αντιτίθενται στον φόρο, αλλά χρειάζονται την υποστήριξη του κεντροαριστερού κόμματος για να προωθήσουν ένα σχέδιο δαπανών που μπορεί να πείσει τις αγορές και τις ρυθμιστικές αρχές ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης δεν οδεύει στα βράχια.

Το αν ο φόρος Zουκμάν βρίσκεται στο τραπέζι είναι ασαφές, καθώς η ομάδα του Λεκορνού κρατάει κλειστα τα χαρτιά της. Αλλά ο οικονομολόγος έχει ήδη καταφέρει να αναδιατυπώσει τους όρους της συζήτησης. «Η αξία του φόρου Ζουκμάν δεν είναι ο ίδιος ο φόρος, είναι η διάγνωση και η απομάκρυνση από την ιδέα ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει», δήλωσε ο Πασκάλ Σαιντ-Αμάν, ένας Γάλλος αξιωματούχος που για μια δεκαετία ηγήθηκε της προσπάθειας για την παγκόσμια μεταρρύθμιση της εταιρικής φορολογίας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

Περισσότερο από μια δεκαετία μετά το εξαιρετικά επιτυχημένο «Κεφάλαιο στον Εικοστό Πρώτο Αιώνα» του Tομάς Πικετί, ο Zουκμάν παίρνει το στέμμα του επόμενου ροκ σταρ οικονομολόγου της Γαλλίας.

Το έργο του για τους φόρους περιουσίας ενέπνευσε αριστερούς υποψηφίους για την προεδρία στις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων η γερουσιαστής της Μασαχουσέτης Eλίζαμπεθ Γουόρεν και τον γερουσιαστή του Βερμόντ Μπέρνι Σάντερς, και του απένειμε το περίφημο Μετάλλιο John Bates Clark το 2023. Πέρυσι, συμβούλευσε τη Βραζιλία καθώς επιδίωκε να προωθήσει έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο στους δισεκατομμυριούχους όταν η χώρα προήδρευε της G20.

Ο Zουκμάν, ο οποίος διδάσκει μαζί με τον Πικετί στη Σχολή Οικονομικών του Παρισιού, καθώς και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας εξαιρετικός επικοινωνιολόγος, πρόθυμος να μιλήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε προσωπικές συζητήσεις, οι οποίες είναι πολλές.

Υποστηρικτές και πολέμιοι του «φόρου Ζουκμάν»

Άλλοι οικονομολόγοι με επιρροή υποστηρίζουν ότι το μέτρο θα αποφέρει μόνο 5 και όχι 20 δισεκατομμύρια ευρώ που λέει ο ίδιος, ενώ οι νομικοί εμπειρογνώμονες ανησυχούν ότι είναι αντισυνταγματικό. Έπειτα, υπάρχει το επιχείρημα της φυγής κεφαλαίων: ότι οι δισεκατομμυριούχοι απλώς θα εγκαταλείψουν τη Γαλλία για να αποφύγουν την πληρωμή του φόρου, όπως έκανε ο Πιέρ Εντουάρ Στερίν (ιδρυτής της εταιρείας Smartbox και φορολογικός εξόριστος στο Βέλγιο) στερώντας από τα γαλλικά ταμεία σημαντικά έσοδα.

Ωστόσο, ένα σώμα ανεξάρτητων οικονομολόγων που συμβουλεύουν τη γαλλική κυβέρνηση διαπίστωσε ότι μια τέτοια έξοδος δεν θα είχε σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο. Η μεγαλύτερη ανησυχία πάντως στο Ελιζέ είναι οι συνέπειες του μέτρου στο «έθνος των νεοφυών επιχειρήσεων» που υποσχέθηκε ο Μακρόν κατά την εκλογή του το 2017. Οι ιδρυτές επιχειρήσεων θα αναγκαστούν να πληρώσουν φόρο με βάση την αγοραία αξία των μετοχών που κατέχουν στις εταιρείες τους, οι οποίες κυμαίνονται, εκτός από το εισόδημά τους.

Ο Άρθουρ Μενς, ο οποίος ίδρυσε τη Mistral AI, δήλωσε ότι συμφωνεί με τον Ζουκμάν ότι χρειάζεται περισσότερη «δημοσιονομική δικαιοσύνη» στη Γαλλία, αλλά εξήγησε ότι δεν θα μπορούσε να πληρώσει τον φόρο Ζουκμάν. Ο Ζουκμάν απάντησε προτείνοντας οι δισεκατομμυριούχοι που δεν μπορούν να πληρώσουν με μετρητά να μεταφέρουν μετοχές στο κράτος - μια λύση που οι επικριτές χαρακτήρισαν κομμουνιστική.

Παρά την πληθώρα των επικριτών, το σχέδιο του Ζουκμάν φαίνεται να έχει ένα εκπληκτικό επίπεδο δημόσιας υποστήριξης. Μια πρόσφατη έρευνα της δημοσκόπησης Ifop που ανατέθηκε από τους Σοσιαλιστές διαπίστωσε ότι το 86% των ερωτηθέντων έβλεπε τον φόρο Ζουκμάν ευνοϊκά. «Στη Γαλλία, μια χώρα παθιασμένη με την ισότητα, φτάνεις στο σημείο που ο απλός άνθρωπος γνωρίζει τον φόρο Ζουκμάν», δήλωσε ο Σεντ-Αμάνς, πρώην φορολογικός εμπειρογνώμονας του ΟΟΣΑ.

Διαβάστε επίσης