Ο Αλέξης Τσίπρας και η σημειολογία του «βασιλικού θεωρείου»

Το κεντρικό θεωρείο στο θέατρα-μουσικές σκηνές, προοριζόταν το πάλαι ποτέ για τα μέλη της βασιλικής οικογένειας και τους συν αυτοίς: περίοπτη θέση, πανοραμική θέα, πριβέ συνθήκες –μακριά από το πλήθος. Κάτι σαν μαζί και χώρια. Στην παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα, τηρουμένων των αναλογιών, ακολουθήθηκε ένα παρεμφερές concept. Και πάντως, ο συμβολισμός που επιχειρήθηκε να προβληθεί, μέσω της ταξιθεσίας, ήταν απολύτως προφανής. Από κάτω η κοινωνία που γυρνά την πλάτη στο υπάρχον πολιτικό σύστημα και από πάνω (στα ορεινά εν προκειμένω) οι εκπρόσωποι του συγκεκριμένου συστήματος, σε απολύτως διακριτή απόσταση.

Αν υποθέσουμε ότι ορισμένοι ενδέχεται να μην αντιλήφθηκαν εγκαίρως το νόημα του seating, το κατάλαβαν εν τέλει από τη στιγμή που ο πρώην πρωθυπουργός στην ομιλία του, επέλεξε να μην αφήσει ούτε το παραμικρό περιθώριο περερμηνείας. Αναφέρθηκε direct στην ανεπάρκεια της προοδευτικής αντιπολίτευσης, στους περίκλειστους κομματικού μηχανισμούς, σε περιορισμένου βεληνεκούς προσωπικές επιδιώξεις που συμπυκνώνονται στο μότο «πρώτος στο χωριό» και ουδεμία αγωνία και επομένως ο λόγος της ακόμη και αν είναι ισορροπημένος και τεκμηριωμένος, ακούγεται στ’ αυτιά της πλειοψηφίας σαν ένα μακρινό αδιάφορο βουητό. Η αναζήτηση των πολιτών για το καινούριο, το διαφορετικό, «χτυπάει ταβάνι». Τώρα, ως προς την ανταπόκριση των προσδοκιών, μάλλον έχουμε να φάμε μερικά καρβέλια, ακόμη.

Ας προσπαθήσουμε, ωστόσο, να αποτυπώσουμε την εικόνα:

Η διαδρομή από σκάνδαλο σε σκάνδαλο, εντείνει το χάσμα ανάμεσα στο κομματικό σύστημα και την κοινωνία. Αρχής γενομένης από τις υποκλοπές και με… ενδιάμεση στάση στα Τέμπη, καταλήξαμε στον ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου μάλιστα αναμένεται δεύτερος γύρος. Εννοώ την προαναγγελθέντα νέα μαντάτα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που κατά τις πληροφορίες θα παραπέμπουν σε τρεις με τέσσερις επιπλέον νυν και πρώην υπουργούς και σε κάμποσους βουλευτές. Μύλος.

Ήδη στο Μέγαρο Μαξίμου έχει σημάνει συναγερμός με βάση τις άφθονες διαρροές για το αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης κόψει εισιτήριο για τρίτη τετραετία. Σημειωτέον, παίζει σταθερά μονότερμα, εδώ και περίπου 6,5 χρόνια, χωρίς αντίπαλο, παρά το γεγονός ότι συμπιέζεται αφόρητα, όχι από τους πολιτικούς του αντιπάλους αλλά από τον τρόπο που διαχειρίσθηκε την παντοκρατορία του. Μ’ άλλα λόγια, στο γήπεδο δεν δυσκολεύεται από την άλλη ομάδα, αλλά από την εξέδρα.

Ξέρετε, την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας αποδομούσε πλήρως την «προοδευτική αντιπολίτευση», άκουγα γύρω-τριγύγω, σε όποια φάσμα μπορούσε να πιάσει το αυτί μου, το ίδιο μοτίβο. «Πω, πω, σκληρός, πολύ σκληρός». Στενός του συνεργάτης με τον οποίο συζητήσανε αυτή την επιλογή του, μου είπε: «Όταν αποφασίσει ο Αλέξης να στρίψει το τιμόνι, το στρίβει πολύ απότομα». Η γνώμη μου είναι εν τέλει, ότι η «σκληρότητα» θα έλεγα με έναν απολύτως επιδεικτικό τρόπο, ήταν ηθελημένη. Στην επικοινωνία παίζουν σημαντικό ρόλο η καθαρότητα και η σαφήνεια, χωρίς φιοριτούρες γιατί αλλιώς δεν περνάει το μήνυμα. Τι ήθελε, λοιπόν, να πει ο ποιητής εκτός κειμένου (βιβλίου). Ήθελε να πει ότι τώρα δε μιλάμε ούτε για rebranding, ούτε για Ινστιτούτο, ούτε για συγγραφικές φιλοδοξίες. Δίνουμε σαφές σήμα πολιτικής επανεκκίνησης, περιγράφοντας ένα εγχείρημα που ανεξάρτητα από το αν τιτλοφορείται «κίνημα», στην πραγματικότητα πρόκειται για κανονικό κόμμα, μακριά από τη λογική του συνασπισμού η οποία εξάντλησε προ πολλού τα όριά της.

Εδώ αξίζει τον κόπο, να σταθούμε λιγάκι. Τα όριά της, η προαναφερθείσα λογική τα εξάντλησε περί το 2018, αλλά παρά ταύτα εξακολούθησε να σέρνεται ως το 2023. Γιατί; Γιατί ο πρώην πρωθυπουργός ήταν στην πραγματικότητα μέρος αυτής της πολιτικής λογικής και του ήταν δύσκολο να την υπερβεί. Ωστόσο, τα προβλήματα τα οποία ανέκυψαν εξαιτίας του «στρατού των ατάκτων» (Ιθάκη), ναι μεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο, κυρίως όμως μεγεθύνθηκαν γιατί δεν τέθηκε φρένο. Το γραφείο προέδρου μετά την light ήττα του 2019, δεν συγκροτήθηκε στη στρατηγική ενός πολυεργαλείου, αλλά στη βάση στέγασης στελεχών με εμμονές και μάλιστα αντικρουόμενες προσωπικές φιλοδοξίες. Άλλα αντ’ άλλων δηλαδή.

Υπ’ αυτήν την έννοια, είναι σημαντική η διαχειριστική γραμμή που θέτει ο Αλέξης Τσίπρας. Δηλαδή, κανονικό κόμμα, με αρχηγό, ιεραρχία, πλαίσια και δέσμευση στον κοινό στόχο. Λέει πολλά η ατάκα «θα έχουμε προσκλήσεις για όλους αλλά δεν θα έχουμε ρεζερβέ στην πρώτη θέση για κανέναν». Φαντάζομαι ότι οι αποδέκτες της συγκεκριμένης «προειδοποίησης», δεν κατοικοεδρεύουν στο χώρο της Αριστεράς. Δυσκολεύομαι να φαντασθώ ότι απευθυνόταν στον κ. Φάμελλο ή στην κυρία Αχτσιόγλου. Διά της εις άτοπον απαγωγής, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι οι τελικοί αποδέκτες εντοπίζονται στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, όπου οι δελφινομαχίες δίνουν και παίρνουν.

Εδώ όμως προκύπτει και ένα άλλο ζήτημα. Ο πρ. πρωθυπουργός κάλεσε, πρωτίστως, τον κόσμο της Αριστεράς – Κεντροαριστεράς σε αυτοργάνωση, δηλαδή σε αυτόβουλη προσχώρηση στο κίνημα που περιέγραψε, όπου και αν βρίσκεται αυτός ο κόσμος. Για να γίνει κάτι τέτοιο, όμως, πρακτικά σημαίνει ότι εκ των πραγμάτων θα υπάρξει ταυτόχρονα αυτοδιάλυση εν κινήσει δύο κομμάτων: του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς. Και ενθαρρύνονται επίσης φυγόκεντρες κινήσεις από τη Χαριλάου Τρικούπη.

Το πρώτο μάλλον προκύπτει από τα συμφραζόμενα, δεδομένου ότι η δημοσκοπική δυναμική του κ. Τσίπρα, υπερβαίνει κατά πολύ το χαμηλό ποσοστό της Κουμουνδούρου και το οριακό ποσοστό της ΝΕΑΡ. Ως προς το δεύτερο, οι προβλέψεις στην παρούσα φάση, θα πρέπει να είναι αρκετά πιο συγκεκριμένες. Ασφαλώς το ΠΑΣΟΚ θα υποστεί πιέσεις, αν υπάρξει τελικά σφήνα στην Αριστερά-Κεντροαριστερά. Αναμένοντας την τελική έκβαση, διαπιστώνουμε ότι προς το παρόν η Χαριλάου Τρικούπη δεν έχει σαφή πυξίδα στο πιθανό νέο δρομολόγιο. Πρόσφατα, όταν δεν είχε ακόμη πάρει σάρκα και οστά το εγχείρημα Τσίπρα, το είχαν ρίξει στο χαβαλέ –σιγά τα ωά. Όταν άρχισε να αποκτά οντότητα, ο Νίκος Ανδρουλάκης αποφάσισε διστακτικά να δώσει έμφαση στην ανάγκη συγκλίσεων-συνεργασιών της προοδευτικής αντιπολίτευσης- με τελευταία την πρόταση για συνεργασία στην αναθεώρηση του άρθρου 86 του Συντάγματος, που αφορά στην ευθύνη υπουργών. Λίγες ώρες μετά την ομιλία Τσίπρα και τον εξάψαλμο στις «κατώτερες των περιστάσεων» ηγεσίες, το έστριψε, αντανακλαστικά ενδεχομένως στο… διμέτωπο. Νωρίς είναι ακόμη, θα δούμε.

Κλείνοντας, το εγχείρημα του Αλέξη Τσίπρα είναι και τολμηρό και ηχηρό. Ως προς το αποτέλεσμα θα κριθεί επί του πεδίου. Τώρα, αν κάποιος επιθυμεί να ασκήσει σοβαρή κριτική, το ζήτημα δεν εστιάζεται στα όσα λέει ο πρ. πρωθυπουργός για πρώην συνεργάτες του. Επιθυμεί να τραβήξει μια διαχωριστική γραμμή με το παρελθόν και η επιτυχία της προσπάθειάς του θα κριθεί. Όλο το παιχνίδι επικεντρώνεται στο παρόν και στο μέλλον. Διδάχθηκε από τα λάθη της προηγούμενης περιόδου. Το ‘χει πάρει όντως αλλιώς. Έχει καταλήξει σε κάποιο εναλλακτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και ταυτοχρόνως να έχει προεκλογική βάση; Κάτι σαν αριστερά της νέας εποχής με ρεαλισμό και σαφήνεια; Το κυριότερο, όμως, που γνωρίζω ότι τον απασχολεί ιδιαίτερα, ποια θα είναι η νέα του ομάδα για να υλοποιήσει αυτά που ευαγγελίζεται;

Διαβάστε επίσης