Φορολογικό νομοσχέδιο: Φρένο στην έκπτωση φόρου για ανακαινίσεις - Τα εναλλακτικά σενάρια

Φρένο στη διάταξη του φορολογικού νομοσχεδίου που προέβλεπε έκπτωση φόρου εισοδήματος έως και 3.200 ευρώ για την ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση κατοικιών ή άλλων κτισμάτων, έβαλε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο». Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τους υπολογισμούς η δαπάνη θα μπορούσε να φτάσει το 1 δισ. ευρώ επιβαρύνοντας τους κρατικούς προϋπολογισμούς των ετών μετά το 2024.

Η διάταξη, όπως έγινε γνωστό εκ των υστέρων, παρεισέφρησε στο κείμενο του φορολογικού νομοσχεδίου που αναρτήθηκε για δημόσια διαβούλευση, χωρίς να έχει περάσει από το «κόσκινο» του ΓΛΚ για να κοστολογηθεί. Η ευρεία δημοσιότητα που δόθηκε όμως από την Τρίτη, με την ανακοίνωση της διάταξης, εξαιτίας του μεγάλου ύψους της φορολογικής έκπτωσης που υποσχόταν, ενεργοποίησε το επιτελείο του αρμοδίου για τις υπηρεσίες του ΓΛΚ υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Αθανασίου Πετραλιά.

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εξετάζονται πλέον τρία εναλλακτικά σενάρια:

• Είτε να αποσυρθεί η διάταξη από το φορολογικό νομοσχέδιο και να μην επανεισαχθεί ποτέ, αλλά να παραμείνει αμετάβλητη η ήδη ισχύουσα διάταξη που προβλέπει έκπτωση του 40% της δαπάνης μόνο για εργασίες ανακαίνισης και λειτουργικής αναβάθμισης και μέχρι ορίου δαπάνης 16.000 ευρώ και κατανομή του ποσού της έκπτωσης σε 4 ισόποσες ετήσιες δόσεις για αφαίρεση από τους φόρους εισοδήματος των επομένων 4 ετών. Να παραμείνει δηλαδή σε ισχύ ότι η έκπτωση φόρου μπορεί να φθάσει το πολύ μέχρι τα 1.600 ευρώ ετησίως (40% Χ 16.000 ευρώ / 4 έτη). Ομως, όπως έχει αποδειχθεί στην πράξη, σπάνια η έκπτωση ανέρχεται σ’ αυτό το ύψος, καθώς για να γίνει αυτό θα πρέπει να εκδοθούν αποδείξεις μόνο για εργασίες ανακαίνισης και αναβάθμισης συνολικού ύψους 16.000 ευρώ μέσα σε ένα χρόνο και όλες να εξοφληθούν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, δηλαδή με πιστωτικές ή χρεωστικές ή προπληρωμένες κάρτες ή μέσω web banking.
• Είτε να αναμορφωθεί άμεσα η διάταξη με περισσότερους «κόφτες» και άλλους περιορισμούς, ώστε να μην προκαλεί τόσο μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, αλλά και να λειτουργεί ως κίνητρο κατά της φοροδιαφυγής των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται σε εργασίες ανακαινίσεων και αναβαθμίσεων κατοικιών, με προοπτική να επανεισαχθεί για ψήφιση στο ίδιο φορολογικό νομοσχέδιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πλαίσιο του σεναρίου αυτού, εξετάζεται το ενδεχόμενο άμεσης… χειρουργικής επέμβασης στη διάταξη, ώστε το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης για την οποία θα παρέχεται η έκπτωση να εξακολουθούν να είναι οι εργασίες των εργολάβων -για τις οποίες δύσκολα εκδίδονται αποδείξεις και ακόμη πιο δύσκολα γίνονται αποδεκτές οι ηλεκτρονικές πληρωμές- και λιγότερο μέρος της δαπάνης που θα εκπίπτει να αφορά στις αγορές υλικών, δεδομένου ότι γι’ αυτές εκδίδονται πιο εύκολα αποδείξεις και γίνονται πιο εύκολα αποδεκτές οι ηλεκτρονικές πληρωμές. Επιπλέον, εξετάζεται η έκπτωση να χορηγείται σε ποσοστό μικρότερο του 100% της δαπάνης ή για μικρότερο όριο ποσού ή και για περισσότερα έτη, ώστε από την κατανομή της να προκύπτει μικρότερη μείωση φόρου σε ετήσια βάση.
• Είτε να αποσυρθεί η διάταξη και να μην περιληφθεί στο τελικό κείμενο του φορολογικού νομοσχεδίου με την προοπτική όμως να ξαναμελετηθεί και να αναμορφωθεί αργότερα με περισσότερους περιορισμούς στο ύψος της έκπτωσης και με άλλες «έξυπνες» παρεμβάσεις. Στόχος θα είναι η νέα διάταξη να μην προκαλεί τόσο μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, αλλά και να λειτουργεί ως ισχυρό κίνητρο για τη λήψη αποδείξεων από τους επιτηδευματίες που θα εκτελούν τις εργασίες ανακαινίσεων και λειτουργικών αναβαθμίσεων και εν τέλει το όποιο (μικρότερο) δημοσιονομικό κόστος προκαλείται να καλυφθεί πλήρως από την αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσα στο 2024 που θα προκύψει από την έκδοση περισσότερων αποδείξεων και τιμολογίων από τους επιτηδευματίες οι οποίοι θα εκτελούν τις εργασίες.

Εως 1 δισ. ευρώ ο λογαριασμός

Οι επιτελείς του υφυπουργού διαπίστωσαν ότι με τη διάταξη αυτή παρέχεται από το 2024 έκπτωση φόρου η οποία καλύπτει το σύνολο των ετησίων δαπανών των φυσικών προσώπων για ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση κτισμάτων που κατέχουν, μέχρι ποσού 16.000 ευρώ, το οποίο θα αφαιρείται σε 5 ισόποσες ετήσιες δόσεις έως 3.200 ευρώ από τους αναλογούντες φόρους εισοδήματος των ετών 2025-2029. Εκτίμησαν δε ότι το δημοσιονομικό κόστος μιας τέτοιας έκπτωσης θα μπορούσε να φθάσει μέχρι και το 1 δισ. ευρώ, επιβαρύνοντας σημαντικά τους κρατικούς Προϋπολογισμούς των ετών μετά το 2024, για τους εξής τρεις σημαντικούς λόγους:

• Η έκπτωση προβλέπεται ότι θα παρέχεται στο 100% της δαπάνης για ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση κτιρίων, έναντι του 40% που παρέχεται σήμερα.
• Η έκπτωση θα καλύπτει όλες ανεξαιρέτως τις δαπάνες για ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση κτισμάτων, δηλαδή όχι μόνο τα έξοδα για τις εργασίες των εργολάβων αλλά και τα έξοδα για τις αγορές των υλικών, τα οποία σήμερα δεν καλύπτονται και για τα οποία είναι πιο εύκολο να ληφθούν αποδείξεις και να πραγματοποιηθούν πληρωμές με ηλεκτρονικά μέσα. Θα μπορεί δε να χορηγηθεί και μόνο αν γίνονταν δαπάνες για αγορές υλικών.
• Η έκπτωση θα ήταν κυλιόμενη, δηλαδή θα παρεχόταν π.χ. και για δαπάνες του έτους 2025, κατανεμόμενη στην πενταετία 2026-2030 και για δαπάνες του έτους 2026, κατανεμόμενη στην πενταετία 2027-2031 κ.ο.κ.