Αρθροσκόπηση ώμου

Η αρθροσκόπηση του ώμου είναι μια από τις πιο σύγχρονες, ασφαλείς και ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους για τη διάγνωση και την αποκατάσταση των παθήσεων της ωμικής ζώνης. Εάν έχει προγραμματιστεί μία τέτοια επέμβαση, είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς πώς λειτουργεί, ποια είναι τα οφέλη της και τι να περιμένει κανείς κατά την περίοδο της αποκατάστασης.

Πλέον, η αρθροσκόπηση του ώμου αποτελεί μια επέμβαση ρουτίνας με την οποία αντιμετωπίζονται με επιτυχία, αναίμακτα και σε ελάχιστο χρόνο οι περισσότερες ενδοαρθρικές παθήσεις του ώμου. Η χειρουργική επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία και διαρκεί συνήθως περίπου 60 - 90 λεπτά. Στο τέλος της επέμβασης εγχύεται στην άρθρωση τοπικό αναισθητικό. Με αυτόν το τρόπο ο μετεγχειρητικός πόνος ελαχιστοποιείται. Ο ασθενής συνήθως δε χρειάζεται να παραμείνει στο νοσοκομείο και μπορεί μετά από λίγες ώρες να επιστρέψει στο σπίτι του. «Ανάλογα με το είδος του χειρουργείου συστήνεται και η κατάλληλη μετεγχειρητική αποκατάσταση» επισημαίνει ο κ. Απόστολος Σταθέλλης MD, PhD Oρθοπαιδικός Χειρουργός-Αθλητίατρος, Νοσοκομείων ΥΓΕΙΑ και ΜΗΤΕΡΑ, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ulm Γερμανίας και επιστημονικός υπεύθυνος της Sportclinic Athens.

Η ανατομία του ώμου – Μια άρθρωση υψηλής ευκινησίας

Ο ώμος είναι η άρθρωση του ανθρώπινου σώματος με το μεγαλύτερο εύρος κίνησης. Αυτή η ιδιότητα επιτρέπει μεν μεγάλο εύρος κινήσεων, αλλά ταυτόχρονα την καθιστά πιο επιρρεπή σε κακώσεις και αστάθεια.

Η άρθρωση του ώμου σχηματίζεται από:

• Την Ωμοπλάτη
• Το Βραχιόνιο οστό και
• Την Κλείδα

Η ωμογλήνη είναι η κοίλη επιφάνεια της ωμοπλάτης που «συνδέεται» με την κεφαλή του βραχιονίου. Οι επιφάνειες καλύπτονται με αρθρικό χόνδρο και η σταθερότητα του ώμου διασφαλίζεται από τους συνδέσμους και το στροφικό πέταλο (rotator cuff), ένα σύνολο τεσσάρων μυών: υπερακάνθιος, υπακάνθιος, υποπλάτιος και ελάσσων στρογγύλος.

Τι είδους χειρουργική επέμβαση είναι η αρθροσκόπηση;

Πρόκειται για μια χειρουργική επέμβαση ελάχιστης επεμβατικότητας, δηλαδή με μικρές τομές, μέσω της οποίας ο ορθοπαιδικός εισάγει μια κάμερα (αρθροσκόπιο) στην άρθρωση και εργαλεία μικρού μεγέθους. Η μεγενθυμένη εικόνα μεταφέρεται σε οθόνη και έτσι ο ορθοπαιδικός εντοπίζει και επί τόπου διορθώνει με ακρίβεια βλάβες που μπορεί να προκαλούν πόνο, περιορισμό της κίνησης ή αστάθεια.

Συχνές παθήσεις που αντιμετωπίζονται με την αρθροσκόπηση :

• Ρήξη τένοντα του στροφικού πετάλου (rotator cuff)
• Αστάθεια ώμου (επαναλαμβανόμενα εξαρθρήματα)
• Ασβεστοποιός τενοντίτιδα
• Παγωμένος ώμος - Συμφυτική θυλακίτιδα
• Βλάβες του επιχείλιου χόνδρου (labrum tear)
• Αρθρίτιδα ή τραυματισμοί της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης

Πώς γίνεται η διαδικασία – Βήμα προς βήμα

Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία. Μέσα από μικρές τομές 5mm, εισάγονται το αρθροσκόπιο και τα εργαλεία στην άρθρωση. Με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας οπτικών και εργαλείων, ο ιατρός μπορεί:

• Να καθαρίσει φλεγμονώδεις ιστούς
• Να συρράψει τένοντες, τοποθετώντας ράμματα
• Να διορθώσει χόνδρινες βλάβες

Η όλη διαδικασία διαρκεί 60–90 λεπτά. Συνήθως ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του την ίδια ημέρα.

Πλεονεκτήματα της αρθροσκόπησης του ώμου

Σε σχέση με την παλιά “ανοικτή” χειρουργική, η αρθροσκόπηση προσφέρει πολλά και σημαντικά πλεονεκτήματα:

• Λιγότερος πόνος
• Ελάχιστες τομές
• Ταχύτερη ανάρρωση
• Χαμηλότερο ποσοστό επιπλοκών
• Ακρίβεια στη διάγνωση και θεραπεία

• Βελτιωμένη ορατότητα, ιδιαίτερα σε περιοχές της άρθρωσης που είναι δύσκολα προσβάσιμες
• Ελάχιστος τραυματισμός των ιστών, με αποτέλεσμα τη μείωση των πιθανών επιπλοκών καθώς και του μετεγχειρητικού πόνου
• Ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς και συντομότερη έξοδός του από την κλινική
• Ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα λόγω των μικρότερων τομών του δέρματος

Ποιες είναι οι ενδείξεις για την αρθροσκόπηση του ώμου;

• Αστάθεια ώμου – Ρήξη επιχειλίου χόνδρου
• Ρήξη στροφικού τενόντιου πετάλου (υπερακάνθιος, υπακάνθιος, υποπλάτιος τένοντας)
• Ασβεστοποιός τενοντίτιδα
• Σύνδρομο υπακρωμιακής πρόσκρουσης
• Παθήσεις της μακράς κεφαλής του δικεφάλου
• Βλάβες SLAP
• Δυσκαμψία ώμου – Συμφυτική θυλακίτιδα – ’’Παγωμένος ώμος’’
• Παθήσεις της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης
• Βλάβες του αρθρικού χόνδρου
• Ενδαρθρικά κατάγματα
• Ύπαρξη ελεύθερων σωμάτων
• Αρθρίτιδα πρώιμου σταδίου
• Υμενίτιδα
• Σύνδρομο «παγίδευσης» υπερπλατίου νεύρου

Χρόνος αποκατάστασης – Πόσος καιρός χρειάζεται;

Η αποκατάσταση μετά από αρθροσκόπηση του ώμου εξαρτάται από τη βαρύτητα της επέμβασης και την ανταπόκριση του ασθενούς. Σε γενικές γραμμές ακολουθείται το εξής πλάνο:

• 0–2η εβδομάδα: Ανάπαυση – Κρυοθεραπεία. Ο ώμος παραμένει ακινητοποιημένος σε φάκελο – ανάρτηση ώμου.
• 3η–6η εβδομάδα: Παθητικές κινήσεις με φυσικοθεραπευτή.
• 7η–12η εβδομάδα: Ενεργητικές ασκήσεις και ενδυνάμωση.
• 3–6 μήνες: Επιστροφή σε άθληση και πλήρης λειτουργικότητα.

Πόνος και μετεγχειρητική φροντίδα

Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι συνήθως ήπιος και διαχειρίσιμος με απλά παυσίπονα. Η χρήση ισχυρών φαρμάκων είναι σπάνια και περιορισμένη. Η σωστή φροντίδα των τομών, η συνέπεια στις φυσικοθεραπείες και η υπομονή είναι κλειδιά για την πλήρη αποκατάσταση.

Η διάρκεια και το είδος της μετεγχειρητικής αποκατάστασης ποικίλλει ανάλογα με το είδος του χειρουργείου. Η παγοθεραπεία βοηθάει στη μείωση του μετεγχειρητικού οιδήματος και του πόνου. Ο ώμος ακινητοποιείται για τις πρώτες μετεγχειρητικές μέρες σε ανάρτηση ώμου, η οποία επιτρέπει τις βασικές καθημερινές λειτουργίες. Η φόρτιση του χειρουργημένου άνω άκρου, το επιτρεπόμενο εύρος κίνησης καθώς και τα αναλγητικά καθορίζονται ανάλογα με το είδος της επέμβασης από τον ορθοπαιδικό χειρουργό.

Η μετεγχειρητική αποκατάσταση εξελίσσεται σε τρία βασικά στάδια:

• στο πρώτο στάδιο επιτρέπεται μόνο η παθητική κίνηση του ώμου και γίνεται από τον φυσικοθεραπευτή ή με τη βοήθεια του μη χειρουργημένου άνω άκρου
• στο δεύτερο στάδιο επιτρέπονται επιπλέον και οι υποβοηθούμενες ενεργητικές κινήσεις και
• στο τρίτο στάδιο εκτελούνται ενεργητικές κινήσεις με ήπια αντίσταση με κύριο στόχο την ενδυνάμωση του ώμου.

Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

✅ Πονάει η αρθροσκόπηση ώμου;

Η επέμβαση είναι ελάχιστα επώδυνη. Ο πόνος τις πρώτες μέρες είναι ήπιος και υποχωρεί με τη φαρμακευτική αγωγή γρήγορα.

✅ Πότε επιστρέφω στη δουλειά;

• Ελαφριά εργασία: 2η εβδομάδα
• Βαριά και χειρωνακτική εργασία: 3 μήνες
• Αθλητισμός: 3 μήνες (ανάλογα την περίπτωση)

✅ Είναι απαραίτητη η φυσικοθεραπεία;

Ναι. Η φυσικοθεραπεία είναι καθοριστική. Με την φυσικοθεραπεία επιταχύνεται η υποχώρηση των συμπτωμάτων και η επανένταξη στην καθημερινότητα

✅ Θα χρειαστώ νοσηλεία;

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, η αρθροσκόπηση είναι ημερήσια επέμβαση και δεν απαιτεί διανυκτέρευση.

✅ Υπάρχουν κίνδυνοι;

Οι κίνδυνοι είναι ελάχιστοι και περιλαμβάνουν όπως κάθε χειρουργική επέμβαση τη λοίμωξη, τη δυσκαμψία ή την καθυστερημένη επούλωση. Με την κατάλληλη φροντίδα, αυτοί μειώνονται δραστικά.

Συμπερασματικά

Η αρθροσκόπηση ώμου αποτελεί το “gold standard” στη χειρουργική αποκατάσταση του ώμου. Με ασφάλεια και ταχεία αποκατάσταση έχει θεαματικά αποτελέσματα και επιτρέπει σε χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο να επιστρέψουν στη ζωή χωρίς πόνο και περιορισμούς. Αν ταλαιπωρείται κανείς με πόνους στον ώμο ή χρόνια δυσλειτουργία, η αρθροσκόπηση προσφέρει κατά κανόνα τη λύση.

Εξειδίκευση στην αρθροσκόπηση του ώμου

Ο ορθοπαιδικός–χειρουργός και αθλητίατρος κ. Σταθέλλης Απόστολος έλαβε το 2016 από την πανγερμανική εταιρεία αρθροσκοπικής χειρουργικής τον τίτλο εξειδίκευσης στην αρθροσκοπική χειρουργική και την Αθλητιατρική. Στη Γερμανία εργάστηκε και εκπαιδεύθηκε για διάστημα 8 ετών, αποκτώντας την ειδικότητα στην Ορθοπαιδική και Τραυματολογία. Ως επιμελητής στην Sportklinik-Stuttgart, ένα από τα μεγαλύτερα αρθροσκοπικά κέντρα της Γερμανίας και γενικότερα της Ευρώπης, απέκτησε επιπλέον χειρουργικές εμπειρίες και ικανότητες κυρίως στην αρθροσκοπική χειρουργική ώμου, γόνατος, αγκώνα και ποδοκνημικής καθώς και στην αντιμετώπιση των αθλητικών κακώσεων.

Απόστολος Σταθέλλης

Ορθοπαιδικός Χειρουργός - Αθλητίατρος - AGA Certified Surgeon

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ulm, Γερμανία

Ειδικευθείς στην Sportklinik-Stuttgart, Γερμανία

www.stathellisorthopaedics.gr