Καιρός: Αύγουστος με χιόνι στην Ελλάδα – Πού και πότε συνέβη

Στην Ελλάδα, ο Αύγουστος είναι παραδοσιακά ο μήνας της ξεγνοιασιάς, των διακοπών και των υψηλών θερμοκρασιών. Η σκέψη του χιονιού αυτή την περίοδο φαντάζει εξωπραγματική. Κι όμως, στην ιστορία της χώρας μας καταγράφονται μερικά ελάχιστα αλλά εντυπωσιακά παραδείγματα όπου ο Αύγουστος «φόρεσε» λευκό μανδύα, αφήνοντας άφωνους τους κατοίκους και τους επιστήμονες.

Αν και οι χιονοπτώσεις στην Ελλάδα περιορίζονται σχεδόν αποκλειστικά στους χειμερινούς μήνες, υπήρξαν εξαιρέσεις. Αυτές οι περιπτώσεις οφείλονται κυρίως σε ακραίες μεταβολές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία ή σε εισβολές ψυχρών αερίων μαζών από τη βόρεια Ευρώπη που, σπάνια αλλά όχι απίθανα, επηρεάζουν τη χώρα μας ακόμη και το καλοκαίρι — κυρίως σε μεγάλα υψόμετρα.

Καταγεγραμμένα φαινόμενα χιονόπτωσης Αύγουστο στην Ελλάδα

1. Αύγουστος 2006 – Όλυμπος

Ίσως το πιο πρόσφατο και τεκμηριωμένο παράδειγμα χιονόπτωσης μέσα στον Αύγουστο καταγράφηκε στις 24 Αυγούστου 2006 στον Όλυμπο, στο ύψος πάνω από τα 2.400 μέτρα. Σύμφωνα με μαρτυρίες ορειβατών και μετεωρολογικά δεδομένα της ΕΜΥ, σημειώθηκε ασθενής χιονόπτωση στο οροπέδιο των Μουσών, με ελαφριά κάλυψη του εδάφους. Το φαινόμενο κράτησε λίγες ώρες, αλλά αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων στους επιστημονικούς κύκλους.

2. Αύγουστος 1987 – Τύμφη και Σμόλικας

Αν και λιγότερο γνωστό, το καλοκαίρι του 1987, που χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερες καιρικές μεταβολές, έφερε χιονόπτωση στις κορυφές της Πίνδου. Στις 20 Αυγούστου, η θερμοκρασία έπεσε κατακόρυφα λόγω σπάνιας κακοκαιρίας, και σε υψόμετρο άνω των 2.200 μέτρων καταγράφηκε ασθενής χιονόπτωση. Οι τοπικές κοινότητες θυμούνται ακόμα το «παράξενο καλοκαίρι» εκείνης της χρονιάς.

3. Αύγουστος 1922 – Πάρνηθα

Σύμφωνα με εφημερίδες της εποχής, στις 28 Αυγούστου 1922, σημειώθηκε ασθενής χιονόπτωση στην Πάρνηθα, στο τότε «βασιλικό δάσος». Το φαινόμενο αποδόθηκε σε σφοδρή ψυχρή εισβολή που επηρέασε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο. Αν και τα μετεωρολογικά στοιχεία εκείνης της εποχής είναι περιορισμένα, το γεγονός καταγράφεται ως πιθανό περιστατικό.

Γιατί μπορεί να χιονίσει τον Αύγουστο;

Η απάντηση είναι η εξής: μόνο σε πολύ μεγάλα υψόμετρα και υπό εξαιρετικά σπάνιες συνθήκες. Χρειάζεται ένας συνδυασμός: έντονη πτώση θερμοκρασίας λόγω ψυχρής αέριας μάζας από τη βόρεια Ευρώπη ή τη Σιβηρία, και αρκετή υγρασία ώστε να δημιουργηθούν τα κατάλληλα νεφοσυστήματα.

Οι περιοχές όπου εντοπίζονται τέτοια φαινόμενα είναι οι πιο ψηλές κορυφές: ο Όλυμπος, η Τύμφη, ο Σμόλικας και η Γκαμήλα. Σε υψόμετρα άνω των 2.400 μέτρων, η θερμοκρασία μπορεί, έστω και για λίγες ώρες, να πέσει κάτω από τους 0°C ακόμα και το καλοκαίρι, προκαλώντας ασθενείς χιονοπτώσεις.

Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που έχει δει χιόνι τον Αύγουστο. Στις Άλπεις, η χιονόπτωση τον Αύγουστο είναι πιο συχνή λόγω του μεγαλύτερου υψομέτρου. Ωστόσο, στην Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και του θερμού μεσογειακού κλίματος, τέτοια φαινόμενα είναι εξαιρετικά σπάνια — γι’ αυτό και καταγράφονται με ενδιαφέρον όταν συμβούν.

Το χιόνι τον Αύγουστο στην Ελλάδα δεν είναι φαινόμενο επιστημονικής φαντασίας. Έχει συμβεί, ελάχιστες φορές, και μόνο σε πολύ ψηλά βουνά. Αν και δεν είναι το είδος του «λευκού Αυγούστου» που θα αναζητήσει ο μέσος τουρίστας, παραμένει μία υπενθύμιση της απρόβλεπτης δύναμης της φύσης και των μικρών θαυμάτων που μπορεί να φέρει ακόμη και μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού.