Εμβόλιο AstraZeneca: Υπάρχει τελικά κίνδυνος θρόμβωσης; 4 κρίσιμα ερωτήματα και απαντήσεις
Μετά την «αθώωσή» του από τον Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων το εμβόλιο της AstraZeneca «ενοχοποιήθηκε» ξανά μετά από αναφορές για σποραδικά περιστατικά θρομβώσεων σε ανθρώπους που είχαν λάβει το σκεύασμα.Γερμανία και Καναδάς ανέστειλαν ξανά μέχρι νεωτέρας τη χρήση του σε άτομα νεότερης ηλικίας.
Επιστήμονες και ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να καταλάβουν εάν το εμβόλιο προκαλεί πράγματι θρομβοεμβολικά επεισόδια, εάν όντως υπάρχει κίνδυνος ή όχι και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τα προγράμματα εμβολιασμού ανά τον κόσμο.
Προκαλεί θρομβώσεις το εμβόλιο;
Προς το παρόν, δεν γνωρίζουμε. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA), ο οποίος επανεξετάζει τα δεδομένα ασφαλείας, αναφέρει ότι "δεν είναι αποδεδειγμένο, αλλά είναι πιθανόν". Οι ειδικοί καλούνται να διευκρινίσουν εάν οι αναφερόμενες θρομβώσεις είναι παρενέργεια ή σύμπτωση που θα συνέβαινε φυσικά. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαπιστωθεί μέσα από τα σπάνια γεγονότα που αναφέρονται.
Αν από την άλλη πλευρά, οι θρομβώσεις αφορούσαν 1 στους 10.000 ανθρώπους, τότε η απάντηση θα ήταν προφανής. Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν την εξαιρετικά ασυνήθιστη φύση των περιστατικών ως δείγμα ότι κάτι μπορεί να συμβαίνει.
Συχνά εμφανίζονται ταυτόχρονα με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων, τα οποία αποτελούν ένα από τα κύρια συστατικά θρόμβωσης, και αντισώματα που συνδέονται με άλλες διαταραχές πήξης που εμφανίζονται στο αίμα. Άλλοι λένε ότι δεν υπάρχουν επαρκείς απόδειξεις και τα περιστατικά που αναφέρονται θα μπορούσαν εύλογα να συνδέονται άμεσα με τον κορονοϊό που προκαλεί διαταραχές στην πήξη του αίματος
Πόσο μεγάλος μπορεί να είναι ο κίνδυνος;
Είναι αρκετά πιθανό ο κίνδυνος να είναι μηδενικός, καθώς τα εμβόλια δεν έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν εγκεφαλικές φλεβικές θρομβώσεις. Το Γερμανικό Ινστιτούτο Paul Ehrlich ανέφερε 31 περιστατικά θρομβώσεων και 9 θανάτους σε σύνολο 2,7 εκατομμυρίων ανθρώπων που εμβολιάστηκαν εκεί.
Πιο πρόσφατα στοιχεία ωστόσο από το Ηνωμένο Βασίλειο ανέφεραν πολύ λιγότερες θρόμβώσεις, μόλις πέντε, παρά τον εμβολιασμό πολύ περισσότερων ανθρώπων . Μιλάμε δηλαδή για 5 περιπτώσεις στα 11 εκατομμύρια.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, ο οποίος έχει αξιολογήσει δεδομένα από όλο τον κόσμο, εκτιμά ότι η συχνότητα εμφάνισης φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου σε άτομα κάτω των 60 ετών που έχουν λάβει το εμβόλιο AstraZeneca είναι 1 στις 100.000. Η ανησυχία βέβαια παραμένει. «Ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος από ό, τι θα περίμενε κανείς να δει» λέει ο επικεφαλής της παρακολούθησης ασφάλειας του οργανισμού, δρ Πίτερ Αρλετ.
Γιατί υπάρχει διαφορά μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και Γερμανίας;
Αν οι θρομβώσεις προκαλούνταν όντως από το εμβόλιο, θα περίμενε κανείς να δει το ίδιο ποσοστό σε διαφορετικές χώρες. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία ωστόσο καταγράφουν διαφορετικούς αριθμούς. Ένα επιχείρημα είναι ότι ο τύπος των ατόμων που εμβολιάζονται είναι διαφορετικός. Το Ηνωμένο Βασίλειο ξεκίνησε την ανοσοποίηση από τους πιο ηλικιωμένους και συνέχισε με τους νεοτερους, ενώ η Γερμανία ήταν μία από τις χώρες που αρχικά αρνήθηκαν να χρησιμοποιήσουν το εμβόλιο στα άτομα άνω των 65 ετών λόγω έλλειψης στοιχείων από τις κλινικές δοκιμές.
Αντίθετα, σχεδόν το 90% των Γερμανών που έλαβαν το εμβόλιο AstraZeneca πιστεύεται ότι είναι κάτω των 60 ετών. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες γενικά τείνουν να είναι πιο σοβαρές στους νεότερους ανθρώπους καθώς έχουν ισχυρότερη ανοσολογική απόκριση, κάτι που ενδεχομένως εξηγεί γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο είχε λιγότερες περιπτώσεις.
Ωστόσο, οι θρομβώσεις είναι πιο συνηθισμένες στις νεότερες γυναίκες και η λήψη του χαπιού αυξάνει τον κίνδυνο. Έτσι, τα φυσικά επίπεδα κινδύνου - είτε οι άνθρωποι εμβολιάζονται είτε όχι - θα μπορούσαν να παίζουν επίσης ρόλο. Το να λάβει κανείς υπ'οψην ολες αυτές τις παραμέτρους είναι δύσκολο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων όμως τόνισε ότι δεν εντόπισε συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου όπως η ηλικία, το φύλο ή το ιατρικό ιστορικό.
Είναι τελικά ασφαλές το εμβόλιο της AstraZeneca;
Τίποτα στην ιατρική δεν είναι "απόλυτα ασφαλές", ενώ ακόμη και θεραπείες που θεωρούνται πολύ τοξικές αποδίδουν στην κατάλληλη περίσταση. Τα φάρμακα χημειοθεραπείας λόγου χάρη έχουν παρενέργειες, αλλά είναι εξαιρετικά πολύτιμα και ακόμη και τα παυσίπονα όπως η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη έχουν σοβαρές παρενέργειες, είναι όμως απίστευτα σπάνιες.
Το μεγάλο θέμα πάντα είναι εάν τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων. Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διαπιστωθεί σε καιρό πανδημίας. Συνήθως η ιατρική βασίζεται στην «αρχή της προφύλαξης» ,αναμένοντας επαρκή στοιχεία ασφαλείας πριν δοθεί ένα νέο φάρμακο σε μεγάλο αριθμό ατόμων.Σε μία πανδημία όμως, τυχόν καθυστερήσεις στον εμβολιασμό ανθρώπων θα κοστίσουν επίσης ζωές. Με βάση μόνο τα δεδομένα της Γερμανίας, εάν εμβολιαστούν ένα εκατομμύριο άτομα, τότε 12 από αυτά θα εμφανίσουν θρόμβωση και τέσσερα θα πεθάνουν. Την ίδια στιγμή όμως εαν ένα εκατομμύριο 60χρονοι κολλήσουν κορονοϊό, τότε περίπου 20.000 θα πεθάνουν από την ασθένεα. Εάν ένα εκατομμύριο 40χρονοι νοσήσουν , θα καταλήξουν περίπου 1.000...
Τα οφέλη του εμβολιασμού αυξάνονται σαφώς με την ηλικία και χώρες όπως η Γερμανία και ο Καναδάς επέτρεψαν το εμβόλιο AstraZeneca να χρησιμοποιηθεί σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Αυτές οι αποφάσεις βασίζονται επίσης σε ποια εναλλακτικά εμβόλια διαθέτουν οι χώρες και ποιες ηλικιακές ομάδες πρέπει ακόμη να εμβολιαστούν.
Οι επιστήμονες δίνουν μάχη με το χρόνο, , αλλά για να αποσαφηνιστούν πλήρως τα δεδομένα θα περάσει καιρός ακόμη.
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.
Διαβάστε επίσης:
Δημοφιλείς Ειδήσεις
