Κομισιόν: Προτείνει χαλάρωση των κανόνων για τις απελάσεις παρανόμων μεταναστών - Αντιδρούν ΜΚΟ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε σήμερα πρόταση που προβλέπει τη χαλάρωση των κανόνων απέλασης για όσους αιτούνται άσυλο στην Ε.Ε., στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας αυστηροποίησης της μεταναστευτικής πολιτικής.

Η πρόταση αυτή προέκυψε ως απάντηση στην αυξανόμενη πίεση από κράτη–μέλη, τα οποία ζητούν ευκολότερες διαδικασίες επιστροφής όσων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις διεθνούς προστασίας. Ειδικά χώρες της πρώτης γραμμής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, υποστηρίζουν ότι το υπάρχον σύστημα είναι γραφειοκρατικό, αργό και ανεπαρκές.

Επί του παρόντος, η ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζει ότι οι αιτούντες άσυλο μπορούν να επιστραφούν σε χώρες από τις οποίες δεν κατάγονται, αλλά τις οποίες τα κράτη μέλη θεωρούν «ασφαλείς». Ωστόσο, πρέπει να αποδεικνύεται η «σύνδεση» μεταξύ του αιτούντος και αυτής της ασφαλούς τρίτης χώρας (π.χ. ένα μέλος της οικογένειάς του πρέπει να διαμένει εκεί, ή ο αιτών άσυλο πρέπει να έχει ήδη εργαστεί σε αυτή τη χώρα, κ.ά.).

Η Επιτροπή τονίζει ότι εξέτασε την έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας και την εφαρμογή της, βάσει του κανονισμού για τη διαδικασία ασύλου και υπό το πρίσμα των απαιτήσεων του διεθνούς και του ενωσιακού δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και προτείνει τις ακόλουθες αλλαγές:

Πρώτον, η σύνδεση μεταξύ του αιτούντος και της ασφαλούς τρίτης χώρας δεν θα είναι πλέον υποχρεωτική. Δεύτερον, η διέλευση μέσω ασφαλούς τρίτης χώρας πριν από την άφιξη στην ΕΕ μπορεί πλέον να θεωρηθεί επαρκής σύνδεσμος για την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας. Τρίτον, όταν δεν υπάρχει σύνδεση ή διαμετακόμιση, η έννοια μπορεί να εφαρμοστεί εάν υπάρχει συμφωνία ή ρύθμιση με ασφαλή τρίτη χώρα.

Επιπλέον, για τη μείωση των διαδικαστικών καθυστερήσεων και την πρόληψη των καταχρήσεων, η Επιτροπή προτείνει οι προσφυγές κατά αποφάσεων περί απαραδέκτου που βασίζονται στην έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας να μην έχουν πλέον αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα.

Η πρόταση απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να ενημερώνουν την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη πριν από τη σύναψη συμφωνιών ή ρυθμίσεων με ασφαλείς τρίτες χώρες.

Άμεσες επιστροφές σε τρίτες χώρες

Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, οι τρίτες χώρες μπορούν να θεωρούνται ασφαλείς όταν πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, όπως η προστασία από την επαναπροώθηση, η απουσία πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης και απειλών κατά της ζωής και της ελευθερίας λόγω φυλής, θρησκείας, ιθαγένειας, ιδιότητας μέλους κοινωνικής ομάδας ή πολιτικών πεποιθήσεων, καθώς και η δυνατότητα να ζητούν και να λαμβάνουν αποτελεσματική προστασία.

Εναπόκειται τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συμφωνήσουν επί της πρότασης αυτής.

Σημειώνεται, ότι η σημερινή πρόταση της Επιτροπής ανταποκρίνεται στην απαίτηση του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Ασυλο να επανεξετάσει η Επιτροπή την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας έως τον Ιούνιο του 2025. Οι τροποποιήσεις της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας που προτείνει η Επιτροπή έρχονται σε συνέχεια των διαβουλεύσεων μεταξύ των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και της κοινωνίας των πολιτών.

Αντιδρούν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις

Η πρόταση ανησυχεί τις μη κυβερνητικές οργανώσεις προστασίας των μεταναστών που θεωρούν ότι αυτό θα εξέθετε την Ευρωπαϊκή Ενωση στο εκβιασμό των χωρών που θα υποδέχονται τους αιτούντες άσυλο.

Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν σήμερα, θα πρέπει ωστόσο να υπάρχει ικανός «δεσμός» ανάμεσα στο πρόσωπο και την τρίτη χώρα: είτε να κατοικεί εκεί ένα μέλος της οικογενείας του, είτε να έχει ήδη εργασθεί εκεί κ.λπ. Αυτό που προτείνει η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι να υπάρχει η δυνατότητα απάλειψης του «δεσμού», πράγμα που θα επέτρεπε την επιτάχυνση των απελάσεων.

Μη κυβερνητικές οργανώσεις εκτιμούν ότι το μέτρο είναι ανεπαρκές: αν οι αιτούντες άσυλο απελαθούν προς μία χώρα με την οποία δεν διατηρούν δεσμό, κινδυνεύουν να επαναλάβουν την προσπάθεια να φθάσουν στην Ευρώπη.

«Η Ευρωπαϊκή Ενωση παραποιεί κυνικά την έννοια της «ασφάλειας» για να ικανοποιήσει τους δικούς της κατασταλτικούς στόχους», προειδοποιεί η Σάρα Σάντερ της Equinox Initiative for Racial Justice σε ανακοίνωση.

Απορρίπτει τις αιτιάσεις των ΜΚΟ η Κομισιόν

Η Κομισιόν απορρίπτει τις επικρίσεις και διαβεβαιώνει ότι η πρόταση αυτή έχει ως βασικό στόχο να επιταχύνει την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου και ότι οι χώρες στις οποίες οι αιτούντες άσυλο θα σταλούν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Για να τεθεί σε ισχύ, η πρόταση αυτή πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τα κράτη μέλη.

Διαβάστε επίσης