Axios: Η εγγύηση ασφαλείας τύπου ΝΑΤΟ που παρουσίασαν οι ΗΠΑ στο Κίεβο

Τα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Πολωνίας και της Φινλανδίας, επιβεβαιώνουν ότι η ασφάλεια της Ουκρανίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής σταθερότητας και δεσμεύονται να ενεργήσουν σε συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε παραβίασης, διασφαλίζοντας μια ενιαία και αξιόπιστη αποτρεπτική στάση.
Το παρόν πλαίσιο τίθεται σε ισχύ από την υπογραφή του και παραμένει σε ισχύ για δέκα έτη, ανανεώσιμο με αμοιβαία συμφωνία. Μια Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης με επικεφαλής Ευρωπαίους εταίρους με συμμετοχή των ΗΠΑ θα επιβλέπει τη συμμόρφωση.Το ειρηνευτικό σχέδιο του Προέδρου Τραμπ για την Ουκρανία περιλαμβάνει μια εγγύηση ασφάλειας βασισμένη στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο θα δεσμεύει τους συμμάχους στις ΗΠΑ και την Ευρώπη να αντιμετωπίσουν μια επίθεση στην Ουκρανία ως επίθεση σε ολόκληρη την «διατλαντική κοινότητα», σύμφωνα με ένα προσχέδιο που περιήλθε στην κατοχή του Axios.

Tο σχέδιο του Τραμπ απαιτεί επώδυνες παραχωρήσεις από την Ουκρανία, αλλά περιλαμβάνει επίσης μια άνευ προηγουμένου υπόσχεση. Ο κορυφαίος στόχος του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι η επίτευξη μιας ισχυρής εγγύησης ασφάλειας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, και αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ είναι πρόθυμος να θέσει μια τέτοια στο τραπέζι.

Το σχέδιο των 28 σημείων που παρουσίασε ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ, στον Ζελένσκι την Πέμπτη, το οποίο επίσης περιήλθε στην κατοχή του Axios, αναφέρει απλώς ότι «η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας».
Αλλά παράλληλα με αυτό, οι ΗΠΑ παρουσίασαν στους Ουκρανούς ένα άλλο προσχέδιο συμφωνίας.

Αναφέρει ότι οποιαδήποτε μελλοντική «σημαντική, σκόπιμη και διαρκής ένοπλη επίθεση» από τη Ρωσία στην Ουκρανία «θα θεωρείται επίθεση που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια της διατλαντικής κοινότητας» και οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα απαντήσουν αναλόγως, μεταξύ άλλων και με στρατιωτική βία.

Το έγγραφο περιλαμβάνει γραμμές για υπογραφές από την Ουκρανία, τις ΗΠΑ, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία. Ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι η Ρωσία ενημερώθηκε για το προσχέδιο, αλλά δεν είναι σαφές εάν τελικά θα απαιτηθεί η υπογραφή του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η εγγύηση ασφαλείας θα έχει αρχική διάρκεια 10 ετών και θα μπορεί να ανανεωθεί με αμοιβαία συναίνεση. Ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου και μια άλλη πηγή με άμεση γνώση επιβεβαίωσαν τη νομιμότητα του εγγράφου. Ο ανώτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι η πρόταση θα πρέπει να συζητηθεί με τους Ευρωπαίους εταίρους και θα μπορούσε να αλλάξει.

Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί την προτεινόμενη εγγύηση ασφαλείας ως «μεγάλη νίκη» για τον Ζελένσκι και για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι έχει τώρα στην κατοχή του μια πρόταση που θα τον υποχρεώνει να παραχωρήσει ακόμη περισσότερα ουκρανικά εδάφη από όσα ελέγχει σήμερα η Ρωσία και να δει τη Ρωσία να επιστρέφει στην κοινότητα των εθνών, με άρση των κυρώσεων και αμνηστία για εγκλήματα πολέμου.

Αλλά θα του έδινε επίσης μια ισχυρότερη εγγύηση έναντι περαιτέρω ρωσικής επιθετικότητας από ό,τι φαινόταν πιθανότερο προηγουμένως όσο ο Τραμπ βρισκόταν στον Λευκό Οίκο. Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος ηγήθηκε της σύνταξης του σχεδίου των 28 σημείων, συζήτησε την προτεινόμενη εγγύηση ασφαλείας με τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Ζελένσκι, Ρουστέμ Ούμεροφ, το Σαββατοκύριακο και η πρόταση κοινοποιήθηκε γραπτώς στον Ζελένσκι την Πέμπτη, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.

Το σχέδιο θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις στους ύποστηρικτές του Τραμπ από το κίνημα «Πρώτα η Αμερική», καθώς ουσιαστικά θα δέσμευε τον αμερικανικό στρατό στην υπεράσπιση της Ουκρανίας σε περίπτωση ενός νέου πολέμου.

Το προσχέδιο κειμένου

Το παρόν πλαίσιο καθορίζει τις προϋποθέσεις για μια ανακωχή μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και παρέχει μια εγγύηση ασφάλειας που βασίζεται στις αρχές του Άρθρου 5 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης, προσαρμοσμένη στις συνθήκες αυτής της σύγκρουσης και στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ευρωπαίων εταίρων τους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαιώνουν ότι μια σημαντική, σκόπιμη και διαρκής ένοπλη επίθεση από τη Ρωσική Ομοσπονδία διαμέσου της συμφωνημένης γραμμής εκεχειρίας στο ουκρανικό έδαφος θα θεωρείται ως επίθεση που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια της διατλαντικής κοινότητας.

Σε μια τέτοια περίπτωση, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ασκώντας τη συνταγματική του εξουσία και μετά από άμεσες διαβουλεύσεις με την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους εταίρους, θα καθορίσει τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της ασφάλειας. Αυτά τα μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν ένοπλες δυνάμεις, βοήθεια από πληροφορίες και υλικοτεχνική υποστήριξη, οικονομικές και διπλωματικές ενέργειες και άλλα μέτρα που κρίνονται κατάλληλα. Ένας κοινός μηχανισμός αξιολόγησης με το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία θα αξιολογεί κάθε ισχυριζόμενη παραβίαση.

Τα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Πολωνίας και της Φινλανδίας, επιβεβαιώνουν ότι η ασφάλεια της Ουκρανίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής σταθερότητας και δεσμεύονται να ενεργήσουν σε συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε παραβίασης, διασφαλίζοντας μια ενιαία και αξιόπιστη αποτρεπτική στάση.

Το παρόν πλαίσιο τίθεται σε ισχύ από την υπογραφή του και παραμένει σε ισχύ για δέκα έτη, ανανεώσιμο με αμοιβαία συμφωνία. Μια Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης με επικεφαλής Ευρωπαίους εταίρους με συμμετοχή των ΗΠΑ θα επιβλέπει τη συμμόρφωση.

Εκτός από την εγγύηση ασφάλειας, το σχέδιο των 28 σημείων προβλέπει μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη μεταξύ ουκρανικών και ρωσικών εδαφών στα ανατολικά. Η Ρωσία θα αναλάμβανε τον έλεγχο ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς, ενώ οι γραμμές ελέγχου στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια θα πάγωναν ως επί το πλείστον. Δεν θα υπάρχουν στρατεύματα του ΝΑΤΟ σε ουκρανικό έδαφος και ο στρατός της Ουκρανίας θα είχε όριο προσωπικού 600.000 ατόμων — μικρότερο από ό,τι σήμερα (~800.000-850.000 στρατιώτες) αλλά πολύ μεγαλύτερο από ό,τι ήταν προηγουμένως σε καιρό ειρήνης (~250.000).

Η συμφωνία αγγίζει τόσο εδαφικά όσο και στρατιωτικά θέματα, ενώ εισάγει οικονομικά μέτρα, που στοχεύουν στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και στην αποκατάσταση της διεθνούς θέσης της Ρωσίας. Σύμφωνα με τους Financial Times, οι Αμερικανοί πιέζουν τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να υπογράψει τη συμφωνία μέχρι τις 27 Νοεμβρίου, Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ.

Tις τελευταίες ώρες έχει διαρρεύσει το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ, για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας. Το κείμενο, δομημένο σε 28 σημεία, σκιαγραφεί ένα πλαίσιο άμεσης κατάπαυσης του πυρός και μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην περιοχή. Προβλέπει μεταξύ άλλων την παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία, την επανένταξη της Ρωσίας στην G8 και την απαγόρευση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με προσχέδια της πρότασης που δημοσιεύθηκαν σε Axios, AFP και Associated Press.

Τα 28 σημεία του σχεδίου

1. Εγγύηση κυριαρχίας της Ουκρανίας

Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει την Ουκρανία ως κυρίαρχο κράτος, εντός νέου πλαισίου ασφάλειας.

2. Ουκρανία εκτός ΝΑΤΟ, συνταγματικά κατοχυρωμένο

Αμετάκλητη δέσμευση ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

3. Μέγεθος ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων

Μέγιστο όριο περίπου 600.000 στρατιωτών.

4. Απαγόρευση ξένων στρατευμάτων στην Ουκρανία

Κανένα ξένο στρατιωτικό σώμα δεν μπορεί να αναπτυχθεί στο ουκρανικό έδαφος.

5. Μη πυρηνικό καθεστώς της Ουκρανίας

Απαγόρευση απόκτησης ή φιλοξενίας πυρηνικών όπλων.

6. Εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ προσφέρουν εγγυήσεις, οι οποίες ακυρώνονται αν η Ουκρανία επιτεθεί πρώτη.

7. Ρωσική δέσμευση μη επίθεσης

Η Ρωσία υπογράφει νομικά δεσμευτικό όρο ότι δεν θα επιτεθεί ξανά.

8. Δέσμευση της Ουκρανίας να μη διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις στη Ρωσία

Αφορά πυραυλικά πλήγματα και στρατιωτικές επιχειρήσεις.

9. Αποκατάσταση στρατηγικού διαλόγου Ρωσίας–ΗΠΑ

Τακτικός δίαυλος για θέματα ασφάλειας.

10. Επανέναρξη συνομιλιών ΗΠΑ–Ρωσίας για τον έλεγχο πυρηνικών

το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ: Οι παραχωρήσεις της Ουκρανίας – Τι κερδίζει η Ρωσία

Νέα συμφωνία στρατηγικών όπλων διάρκειας 10 ετών.

11. Κριμαία de facto στη Ρωσία

Το κείμενο δέχεται ότι η Κριμαία παραμένει υπό ρωσικό έλεγχο.

12. Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ de facto ρωσικά

Ίδιο καθεστώς με την Κριμαία.

13. Ζαπορίζια και Χερσώνα στην “γραμμή επαφής”

Οι περιοχές παγώνουν στο σημείο όπου βρίσκονται σήμερα.

14. Δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης

Buffer zone υπό ρωσική ασφάλεια.

15. Απόσυρση ρωσικών στρατευμάτων από άλλες περιοχές

Ρωσία αποχωρεί όπου δεν υπάρχει de facto αναγνώριση.

16. Απόσυρση ουκρανικών βαρέων όπλων

Από τη νέα ζώνη ασφαλείας.

17. Επανεκκίνηση του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια

Υπό IAEA, με διαμοιρασμό παραγωγής ρεύματος 50/50.

18. Σταδιακή άρση των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία

Σε ευθυγράμμιση με την πρόοδο των όρων.

19. Επανένταξη της Ρωσίας στη G8

Μόλις διασφαλιστεί η ειρηνευτική εφαρμογή.

20. Οικονομική συνεργασία ΗΠΑ–Ρωσίας

Στα πεδία ενέργειας, πρώτων υλών, τεχνολογίας και data centers.

21. Οικονομικό πακέτο ανοικοδόμησης Ουκρανίας 200 δισ. δολαρίων

Συμπεριλαμβάνονται 100 δισ. από παγωμένα ρωσικά assets.

22. Ταμείο Ανάπτυξης για την Ουκρανία

Κοινή επένδυση ΗΠΑ–ΕΕ.

23. Ελεύθερη διέλευση ουκρανικών σιτηρών

Στη Μαύρη Θάλασσα χωρίς περιορισμούς.

24. Πλήρης ανταλλαγή αιχμαλώτων (“όλοι για όλους”)

Συμπεριλαμβάνει στρατιώτες και αμάχους.

25. Επιστροφή παιδιών που μεταφέρθηκαν στη Ρωσία

Με διεθνή παρακολούθηση.

26. Εκλογές στην Ουκρανία εντός 100 ημερών

Με διεθνή εποπτεία.

27. Πλήρης αμνηστία για συμμετέχοντες στον πόλεμο

Καλύπτει στρατιωτικούς και διοικητικούς ρόλους.

28. Σύσταση “Peace Council” υπό αμερικανική προεδρία

Επιβλέπει την εφαρμογή· παραβιάσεις συνεπάγονται επαναφορά κυρώσεων.

Η κατάπαυση πυρός εφαρμόζεται άμεσα με την υπογραφή.

Αναλυτικά, τι προβλέπει το σχέδιο ειρήνης των ΗΠΑ

Ασφάλεια Ουκρανίας

• Η κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας επιβεβαιώνονται (αλλά με εξαιρέσεις που αναφέρονται παρακάτω).
• Η Ουκρανία θα έχει το δικαίωμα να αναπτύσσει συμβατικές ένοπλες δυνάμεις έως 600.000 στρατιώτες.
• Η Ουκρανία δεσμεύεται να παραμείνει εκτός ΝΑΤΟ, και αυτό ενσωματώνεται στο Σύνταγμα.
• Η Ουκρανία δεν μπορεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά μπορεί να συνεργάζεται με αυτό διπλωματικά.

Αποστρατιωτικοποίηση & μη πυρηνικό καθεστώς

• Η Ουκρανία δεν έχει πυρηνικά όπλα και δεσμεύεται να μην αποκτήσει.
• Απαγορεύεται η ανάπτυξη ξένων στρατευμάτων στο έδαφός της.

Σχέσεις Ρωσίας – Ουκρανίας – ΝΑΤΟ

• Η Ρωσία δεσμεύεται νομικά ότι δεν θα επιτεθεί στην Ουκρανία.
• Η Ουκρανία δεσμεύεται ότι δεν θα επιτεθεί στη Ρωσία.
• Ρωσία και ΝΑΤΟ αναλαμβάνουν κοινές δεσμεύσεις μη επέκτασης.
• Οι ΗΠΑ λειτουργούν ως εγγυητής, με δικαίωμα να αποσύρουν την εγγύηση αν η Ουκρανία επιτεθεί πρώτη.

Επικοινωνία ΗΠΑ–Ρωσίας

• Δημιουργία τακτικού διαύλου Μόσχας–Ουάσινγκτον για στρατηγική σταθερότητα.
• ΗΠΑ και Ρωσία ξεκινούν διάλογο για περιορισμό πυρηνικών όπλων με ορίζοντα εφαρμογής 10 ετών.

Εδαφικά ζητήματα & αποστρατιωτικοποίηση

Εδάφη που παραμένουν στη Ρωσία (ντε φάκτο αναγνώριση):

• Κριμαία
• Λουγκάνσκ
• Ντονέτσκ

"Νεκρές" περιοχές (status quo):

• Χερσώνα
• Ζαπορίζια

Αυτές παραμένουν “όπως είναι” στη γραμμή επαφής.

Αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη

• Δημιουργείται buffer zone πλάτους demilitarized.
• Η περιοχή αυτή βρίσκεται υπό de facto ρωσικό έλεγχο (επιτήρηση ασφαλείας).

Αναδιάταξη δυνάμεων

• Η Ρωσία αποσύρει στρατεύματα από περιοχές όπου δεν έχει αναγνωριστεί ντε φάκτο κυριαρχία.
• Η Ουκρανία αποσύρει βαρέα όπλα από τη ζώνη ασφαλείας.

Πυρηνικός σταθμός Ζαπορίζια

• Επανεκκίνηση υπό IAEA.
• Η παραγωγή ρεύματος μοιράζεται 50% Ουκρανία – 50% Ρωσία.

Πολιτικές & οικονομικές ρυθμίσεις

Κυρώσεις

• Οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας άρουνται σταδιακά, παράλληλα με την εκπλήρωση των όρων.
• Επανένταξη της Ρωσίας στην G8
• Μόλις εφαρμοστεί το πλαίσιο και επικρατήσει σταθερότητα.

Οικονομική συνεργασία ΗΠΑ–Ρωσίας

Συνεργασία σε:

• ενέργεια,
• σπάνια μέταλλα,
• AI,
• data centers,
• βιομηχανική τεχνολογία.

Επενδύσεις / Ανοικοδόμηση Ουκρανίας

• 200 δισ. δολάρια για την ανασυγκρότηση.
• 100 δισ. δολάρια από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
• Δημιουργία Αναπτυξιακού Ταμείου για υποδομές, ενέργεια, αγροτικό τομέα.

Σιτηρά / Μαύρη Θάλασσα

• Ελεύθερη εμπορική διέλευση ουκρανικών προϊόντων μέσω Μαύρης Θάλασσας.

Ανθρωπιστικά, πολιτικά & εποπτεία

• Ανθρωπιστικά μέτρα
• Ανταλλαγή αιχμαλώτων “όλοι με όλους”.
• Επιστροφή παιδιών που έχουν μεταφερθεί στη Ρωσία.
• Ανθρωπιστικός διάδρομος υπό επίβλεψη.

Πολιτικές ρυθμίσεις στην Ουκρανία

• Εκλογές μέσα σε 100 ημέρες από την υπογραφή.
• Πλήρης αμνηστία για όλους τους συμμετέχοντες στον πόλεμο.
• Συμβούλιο Ειρήνης (Peace Council) υπεύθυνο για την εφαρμογή των συμφωνημένων όρων το οποίο θα τελεί υπό προεδρεία των ΗΠΑ (το κείμενο αναφέρει το όνομα Trump).
• Παραβιάσεις οδηγούν σε επαναφορά κυρώσεων.
• Άμεση κατάπαυση πυρός μετά την υπογραφή.
• Άμεση αναδιάταξη προς τα συμφωνημένα σημεία.

Διαβάστε επίσης