Οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες της Μεσογείου απειλούνται με εξαφάνιση

Οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες της Μεσογείου κινδυνεύουν με εξαφάνιση, με την παράνομη αλιεία να συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του πληθυσμού τους. Αυτό προκύπτει από έρευνα Αμερικανών επιστημόνων, σε συνεργασία με τη βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση Blue Marine Foundation, από την οποία προέκυψε ότι μερικά από τα πιο απειλούμενα είδη ζώων -συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων λευκών καρχαριών- πωλούνται στις ιχθυαγορές της Βόρειας Αφρικής.

Οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες είναι ένα από τα περισσότερα από 20 είδη καρχαριών της Μεσογείου που προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο, πράγμα που σημαίνει ότι είναι παράνομο να αλιεύονται ή να πωλούνται.

Ωστόσο, παρακολουθώντας τα αλιευτικά λιμάνια της μεσογειακής ακτής της Βόρειας Αφρικής, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τουλάχιστον 40 μεγάλοι λευκοί καρχαρίες έχουν σκοτωθεί εκεί μόνο το 2025.

Από την πλευρά του, το BBC βρήκε και επαλήθευσε βίντεο από τα social media που δείχνουν προστατευόμενους καρχαρίες να μεταφέρονται νεκροί σε λιμάνια της Βόρειας Αφρικής.

Σε ένα από αυτά τα βίντεο, φαίνεται ένας μεγάλος λευκός καρχαρίας να μεταφέρεται στην ξηρά από ένα αλιευτικό σκάφος στην Αλγερία. Σε ένα άλλο, που τραβήχτηκε στην Τυνησία, φαίνονται κεφάλια και πτερύγια ενός καρχαρία μακό, ο οποίος είναι επίσης απειλούμενο και προστατευόμενο είδος, να προετοιμάζονται για πώληση.

«Το τελευταίο καταφύγιο για τους καρχαρίες»

Ο επικεφαλής της έρευνας, Dr. Francesco Ferretti από το αμερικανικό πανεπιστήμιο Virginia Tech, εξήγησε ότι πολλοί πληθυσμοί καρχαριών - ιδίως οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες - έχουν μειωθεί δραματικά στη Μεσόγειο τις τελευταίες δεκαετίες.

«Κανένα άλλο υδάτινο σώμα δεν αλιεύεται όσο η Μεσόγειος Θάλασσα», είπε στο BBC ενώ τόνισε ότι «ο αντίκτυπος της βιομηχανικής αλιείας έχει ενταθεί... και είναι πιθανό αυτά τα είδη να εξαφανιστούν στο εγγύς μέλλον».

Ο πληθυσμός των μεγάλων λευκών καρχαριών της Μεσογείου έχει πλέον ταξινομηθεί ως «Κρισίμως Κινδυνεύον» από την Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης.

Στην τελευταία τους προσπάθεια να εντοπίσουν και να μελετήσουν τα αρπακτικά, ο Dr. Ferretti και η ομάδα του εργάστηκαν στο Στενό της Μεσσήνης, μια περιοχή μεταξύ της Σικελίας και της Βόρειας Αφρικής που έχει αναγνωριστεί ως «το τελευταίο προπύργιο» στη Μεσόγειο για διάφορα απειλούμενα είδη καρχαριών.

Βασικός στόχος της αποστολής τους, ήταν να τοποθετήσουν έναν δορυφορικό πομπό εντοπισμού σε έναν λευκό καρχαρία - κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ ξανά στη Μεσόγειο.

Παρά το γεγονός ότι προσπαθούσαν για δύο εβδομάδες - ρίχνοντας δόλωμα στον ωκεανό, λαμβάνοντας δείγματα θαλασσινού νερού για να αναζητήσουν DNA και χρησιμοποιώντας υποβρύχιες κάμερες - οι ερευνητές δεν κατάφεραν να εντοπίσουν ούτε έναν μεγάλο λευκό καρχαρία για να του τοποθετήσουν τον πομπό.

Το μόνο που κατάφεραν ήταν να καταγράψουν μόνο μια σύντομη εικόνα ενός γαλάζιου καρχαρία.

«Είναι απογοητευτικό», είπε ο Dr. Ferretti στο BBC. «Απλώς δείχνει πόσο υποβαθμισμένο είναι αυτό το οικοσύστημα».

«Καρχαρίες προς πώληση»

Οι ερευνητές, μαζί με τους συναδέλφους τους στη Βόρεια Αφρική, παρακολούθησαν διάφορα αλιευτικά λιμάνια στην περιοχή και διαπίστωσαν ότι οι προστατευόμενοι καρχαρίες αλιεύονται, εκφορτώνονται και προσφέρονται προς πώληση σε χώρες όπως η Τυνησία και η Αλγερία.

Οι νόμοι που προστατεύουν τους καρχαρίες είναι περίπλοκοι, όπως αναφέρει το BBC. Επί του παρόντος, 24 απειλούμενα είδη έχουν διεθνή νομική προστασία.

Η ΕΕ και 23 χώρες της Μεσογείου έχουν υπογράψει μια συμφωνία, η οποία ορίζει ότι τα είδη αυτά δεν μπορούν να «κρατηθούν επί του σκάφους, να μεταφορτωθούν, να εκφορτωθούν, να μεταφερθούν, να αποθηκευτούν, να πωληθούν ή να εκτεθούν ή να προσφερθούν προς πώληση».

Η διεθνής συμφωνία ορίζει ότι «πρέπει να απελευθερώνονται αβλαβή και ζωντανά [όπου] είναι δυνατόν». Οι νόμοι αυτοί δεν συμπεριλαμβάνει τα τυχαία αλιεύματα και η εφαρμογή τους ποικίλλει από χώρα σε χώρα.

Ο James Glancy από την Blue Marine Foundation δήλωσε στο BBC ότι η δική του έρευνα εντόπισε πολλούς λευκούς καρχαρίες προς πώληση στις αλιευτικές αγορές της Τυνησίας. Ωστόσο, όπως είπε, το γεγονός ότι οι λευκοί καρχαρίες εμφανίζονταν προς πώληση περιείχε ένα παράδοξο στοιχείο ελπίδας.

«Αυτό δείχνει ότι ακόμη υπάρχουν στην φύση», δήλωσε. «Και αν καταφέρουμε να τους διατηρήσουμε, υπάρχει η πιθανότητα ανάκαμψης τους».