Ο Πάνος Δημάκης των «17 Κλωστών» στο Newsbomb.gr: «Είμαι συγγραφέας με χρονοκαθυστέρηση»

Τζωρτζίνα Ντούτση

25/02/2024 09:40

Με τον Πάνο Δημάκη, τον συγγραφέα του βιβλίου «17 Κλωστές» που έγινε τηλεοπτική σειρά στο Cosmote TV σε σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσαφούλια, συναντηθήκαμε το μεσημέρι της Πέμπτης στο κέντρο της Αθήνας. Κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης, θαμώνες του καφέ που επιλέξαμε για να τα πούμε, τον αναγνώρισαν λόγω και της συμμετοχής του στο τηλεπαιχνίδι «The Chase» όπου εκεί ο Chaser «Γεράκι» μάς εντυπωσιάζει με τις γνώσεις και τις ιστορίες του. Θέλησα λοιπόν, προτού μπω στα πιο βασικά θέματα της κουβέντας μας, να μάθω πώς διαχειρίζεται την αναγνωρισιμότητα που του έχει δώσει το παιχνίδι, καθώς και οι -αρκετές- συνεντεύξεις που δίνει τον τελευταίο καιρό λόγω και της σειράς.

«Είναι αρκετά ευχάριστο, δεν έχει φτάσει σε σημείο που να με ενοχλεί αφενός γιατί δεν είναι τόσο εύκολο να με αναγνωρίσει κάποιος παρόλο που όντως βγαίνω αρκετά συχνά στην τηλεόραση και έχουν ενταθεί και οι συνεντεύξεις λόγω των 17 Κλωστών. Όποτε συμβαίνει είναι πάρα πολύ ευχάριστο και είμαι χαρούμενος. Μου λένε ότι είμαι διαφορετικός από την τηλεόραση. Ο κόσμος με πλησιάζει με πολύ ενθουσιασμό είτε για το The Chase και τα βιβλία μου, είτε για τη σειρά ή τα Podcasts που κάνω», απαντά ο Πάνος Δημάκης με ειλικρίνεια.

Ο Πάνος Δημάκης είναι ένας άνθρωπος πολυπράγμων με ένα εντυπωσιακό -ομολογουμένως- βιογραφικό. Εν συντομία αναφέρεται ότι: σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δούλεψε για 18 μήνες ως μεταφραστής στην Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα. Έχει μεταφράσει αφηγήματα από τα αγγλικά και τα ιταλικά, καθώς και έργα του Νίκου Καζαντζάκη (Ο καπετάν Μιχάλης, Ο ανήφορος). Διατηρεί μεταφραστικό γραφείο, όπου ασχολείται κυρίως με οικονομικά και νομικά κείμενα. Διδάσκει επίσης εδώ και χρόνια επαγγελματικά αγγλικά και ισπανικά σε στελέχη πολυεθνικών εταιρειών. Μιλάει 8 γλώσσες. Έχει γράψει τα εξής βιβλία: το λεξικό Βερβενιώτικο ιδίωμα, το αγγλικό ετυμολογικό λεξικό Etymolexicon και τα μυθιστόρημα 17 κλωστές και Το Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών. Παράλληλα, έχει το δικό του επιστημονικό podcast για την ελληνική γλώσσα και όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, είναι το γνωστό μας «Γεράκι» στο τηλεπαιχνίδι «The Chase».

Τι δηλώνει, όμως, ο ίδιος; «Μεταφραστής και συγγραφέας. Δεν θα πω ποτέ Chaser ούτε τηλεοπτική προσωπικότητα. Επίσης, κάνω business αγγλικά ακόμα και επιμέλειες κειμένων. Και το συγγραφέας το λέω τώρα, που σε λίγο θα βγει το πέμπτο βιβλίο μου», σημειώνει.

Κεφάλαιο #1 «17 Κλωστές»

«Ακούω πάρα πολλά όμορφα λόγια και αυτό με χαροποιεί γιατί το μεγάλο άγχος του κάθε συγγραφέα που το βιβλίο του μεταφέρεται στην οθόνη είναι το πώς θα μεταφραστεί. Εγώ είχα τη σιγουριά ότι θα γίνει μια καλή δουλειά με τέτοιους συντελεστές. Πραγματικά το πίστευα ότι θα κάνει πάταγο. Σίγουρα είχα και αγωνία. Η Μιρέλλα Παπαοικονόμου με την Κάτια Κισσονέργη, ο Σωτήρης Τσαφούλιας και όλη η παραγωγή το σεβάστηκαν πάρα πολύ», μου λέει για την τηλεοπτική διασκευή του βιβλίου του.

Στο έκτο και τελευταίο επεισόδιο της σειράς που θα προβληθεί τη Δευτέρα 26/02 στο Cosmote TV, συμμετέχει και ο ίδιος κάνοντας ένα cameo. Όπως μου λέει, το επεισόδιο που θα δούμε σε μερικές ώρες είναι και το αγαπημένο του: «Το αγαπημένο μου επεισόδιο είναι το έκτο, το τελευταίο στο οποίο παίζω κι εγώ. Σε αυτό δούμε και τη σφαγή, είναι το αποκορύφωμα και επίσης είναι και το πιο κοντινό επεισόδιο στο βιβλίο μου. Είναι πολύ αληθινό και απίστευτα βίαιο, αλλά έτσι πρέπει να είναι, το είχα πει και στον Σωτήρη την πρώτη μέρα που μιλήσαμε, ότι όταν θα γίνει η σφαγή να τη δείχνει^.είναι μια γροθιά στο στομάχι. Δείχνει πού μπορεί να οδηγηθεί κανείς όταν υποδαυλίζουμε συνέχεια το μίσος, τη ζήλια, το φθόνο, όταν σκάσει η βόμβα όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση και απασφάλισε αυτός ο άνθρωπος. Ήθελα να φανεί όπως το περιέγραψα γλαφυρότατα στο βιβλίο. Να δει ο κόσμος πώς μια σταγόνα τοξικότητας κάθε μέρα μπορεί να γίνει ωκεανός, να δει τα αποτελέσματα. Και στο δεύτερο βιβλίο Το Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών, υπάρχει πάλι η ζήλια και ο φθόνος και έχουμε έναν μικρό "εμφύλιο". Όταν θα γίνει με το καλό σειρά και το επόμενο, οι σκηνές του "εμφυλίου" θα ήθελα να φαίνονται για να καταλάβει ο αναγνώστης ή ο τηλεθεατής πού μπορεί να οδηγηθούν τα πράγματα».

Το δεύτερο μυθιστόρημά του κλείνει ένα χρόνο κυκλοφορίας. Οι «17 Κλωστές», λόγω της μεταφοράς τους στην οθόνη αλλά και λόγω Τσαφούλια, νιώθει να το... «καπελώνουν» λίγο; «Σε εισαγωγικά ναι. Το Ποτάμι κλείνει ένα χρόνο κυκλοφορίας και έγινε best seller τον πρώτο μήνα. Καμιά φορά το σκέφτομαι και με στεναχωρεί λίγο αλλά όλα για κάποιο λόγο γίνονται. Και το Ποτάμι άρεσε πολύ στην Tanweer και το επέλεξε να το κάνει σειρά που σημαίνει ότι θα κάνει και αυτό τον κύκλο του.

»Αυτό το βιβλίο νεκρανασταίνεται κάθε τόσο. Τα πρώτα χρόνια το κυνηγούσα πάρα πολύ εγώ και με είχαν στηρίξει άνθρωποι όταν δεν με ήξερε κανείς. Είχε κάνει μια άλφα πορεία και μετά με τη σειρά έχει απογειωθεί. Πλέον είναι στο νούμερο ένα.

»Το φοβερό με τις Κλωστές είναι ότι έγιναν viral ένα χρόνο πριν βγει στο κανάλι και αυτό οφείλεται στον Σωτήρη Τσαφούλια, είναι αδιαμφισβήτητο αυτό. Ο κόσμος τον αγαπάει όχι μόνο για το έργο του αλλά και για την αρτιότητα και την εγκυρότητα των λόγων του. Του είπα ότι θα τον λέω "Ο Μεγάλος Ευαίσθητος". Είναι ένας πολύ ευαίσθητος άνθρωπος και έχουμε την τύχη αυτό να συνδυάζεται με το μεγάλο του ταλέντο.

»Επίσης θεωρητικά, ο κόσμος που του άρεσαν οι 17 Κλωστές θα αναζητήσει και τα επόμενα βιβλία μου. Οπότε ναι, σε τελική ανάλυση δεν θα μου βγει σε κακό. Επίσης έχω συνδεθεί και με άτομα από τη σειρά που γίνονται viral για καλό λόγο. Ακόμα και με τον Πάνο Βλάχο, αυτό που έγινε δεν του αφαιρεί καθόλου ότι είναι ένας συγκλονιστικός ηθοποιός και προσωπικά θεωρώ ότι [σ.σ ο Καστελάνης] είναι ένας από τους καλύτερους ρόλους της καριέρας του. Δεν υπάρχει κάποιος που να πω ότι το ρίχνει το προϊόν, όλοι το ανεβάζουν. Δεν έχω κάτι να με στεναχωρεί, όλα θα γίνουν με τον καιρό τους», εξηγεί.

Ζητάω τη γνώμη του για το περιστατικό με τον Πάνο Βλάχο και τις αντιδράσεις που προκάλεσαν οι στίχοι του τραγουδιού του και τον ρωτώ αν τον προβλημάτισε για πιθανό αντίκτυπο στη σειρά. «Νομίζω ότι η πλειονότητα του κόσμου στάθηκε στο πλευρό του. Στην πλατφόρμα δεν μπορεί να το δει ακόμα πολύς κόσμος, είμαι σίγουρος όταν θα παιχτεί σε πανελλήνια εμβέλεια, θα γίνει πάταγος, το βλέπω στα σχόλια που διαβάζω στο ίντερνετ τώρα. Ο κόσμος θα εστιάσει στο ταλέντο του Πάνου και όχι σε κάποιες δηλώσεις», απαντά.

Σε λίγες ώρες θα παρακολουθήσουμε το τελευταίο επεισόδιο. Είναι ικανοποιημένος από την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου, θα ήθελα κάτι διαφορετικό ή περισσότερα επεισόδια; «Ναι, ομολογώ ότι θα ήθελα περισσότερα επεισόδια. Τουλάχιστον άλλα δύο. Νομίζω ότι υπήρχαν πράγματα που θα μπορούσαν να ειπωθούν ή τουλάχιστον να επεκταθούν λίγο», παραδέχεται και προσθέτει: «Παρόλο που υπάρχουν και αρκετές αλλαγές κυρίως στο θέμα της ιστορίας αγάπης, δεν με πείραξαν. Καταλαβαίνω ότι είναι άλλο μέσο η τηλεόραση και έχει άλλες ανάγκες. Έχω μονολόγους που δεν μπορούν να περάσουν στην οθόνη όπως η σκηνή που η γέφυρα μιλάει στον Καστελάνη. Στην αρχή, όταν έμαθα ότι δεν θα μπει προβληματίστηκα, από την άλλη κατάλαβα ότι το σουρεάλ στοιχείο στο βιβλίο δουλεύει διαφορετικά από ό,τι στην τηλεόραση. Οπότε δεν με πείραξε, η Μιρέλλα είναι 30 και πλέον χρόνια σε αυτό το χώρο, η πιο καταξιωμένη σεναριογράφος στην τηλεόραση. Είναι αυτή που ανακάλυψε το βιβλίο μου, γιατί εγώ το λέω ότι χωρίς τη Μιρέλλα δεν θα είχε γίνει τίποτα! Έδωσε την ψυχή της, έβαλε και πολλά δικά της στοιχεία και πράγματα που ήθελε να πει και αυτή. Οικοδόμησε πάνω σε κάτι που έφτιαξα εγώ από το μυαλό μου.

»Είμαι πάρα πολύ ικανοποιημένος. Στο τελευταίο επεισόδιο και έκλαψα και συγκινήθηκα. Επίσης σε σκηνές είχα κάποιες δικές μου παρατηρήσεις και πέρασαν. Το σενάριο το είχα διαβάσει πριν από ένα χρόνο και μου είχε ζητηθεί να επέμβω. Ζήτησα κάποια πράγματα που ήθελα να μπουν οπωσδήποτε. Μια σκηνή που δεν υπήρχε την έβαλα, είπα ότι πρέπει να μπει γιατί θεώρησα ότι χωρίς αυτή δεν βγάζει νόημα. Στο βιβλίο αυτή είναι μεγάλη και έντονη. Δεν υπήρχε στη σειρά, τη ζήτησα και μπήκε^. πιο κομμένη αλλά μπήκε. Επίσης μου ζητήθηκε -καθώς ξέρω πολύ καλά την ιστορία- σε κάθε σκηνή του σεναρίου να πω τι καιρό κάνει, τι εποχή ήταν, ώστε να μπορούν να ελέγξουν τα ρούχα, το φωτισμό, το μακιγιάζ. Και το έκανα ξέροντας ιστορικά πότε έγιναν τα γεγονότα».

Τον ρωτάω για την εμπειρία του στα γυρίσματα και αν υπάρχει κάποια ιστορία από τα backstage. «Ήταν πολύ ωραίο και συγκινητικό. Παίζω έναν δημοσιογράφο, ήταν ιδέα του Σωτήρη. Tα λόγια που λέω υπήρχαν στο βιβλίο. Κάνω τον ανταποκριτή που πάει στο νησί για να καλύψει την υπόθεση και λέω τα μοναδικά λόγια που ειπώθηκαν πραγματικά στην ιστορία, γιατί τα άλλα λόγια τα έχω γράψει ή εγώ ή η Μιρέλλα με την Κάτια. Τα λόγια αυτά όντως γράφτηκαν και είναι αυτούσιο το κείμενο από εφημερίδα του 1909. Είναι πολύ συγκινητικό για εμένα γιατί αυτός ο άνθρωπος που κατέγραφε την ιστορία έκανε ένα σχόλιο πάρα πολύ σημαντικό. "Πού βρισκόταν η κοινωνία και η εκκλησία όταν τροφοδοτείτο όλο αυτό το πράγμα;. Από την άλλη εγώ είμαι αυτός που ανακάλυψα αυτή την ιστορία και τη διηγήθηκα τώρα. Υπάρχει μια συνάφεια.

»Όσο η εμπειρία, ήταν πολύ ωραία και τις δύο μέρες των γυρισμάτων μου αλλά και γενικότερα. Έκατσα δύο εβδομάδες και είδα πάρα πολλά, όχι όμως τη σφαγή. Οι άνθρωποι μου συμπεριφέρθηκαν με απίστευτη ευγένεια και δεν λέω μόνο για τους ντόπιους αλλά και για την παραγωγή. Είχα τη χαρά να είμαι μέσα στα γυρίσματα, δίπλα στον Σωτήρη πολλές φορές^. ποτέ δεν είπα τη γνώμη μου, ήταν όλο δικό τους. Εγώ χαιρόμουν που ήμουν εκεί, που γνώρισα τους ηθοποιούς -με κάποιους έγινα και φίλος- ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία και δεν σου κρύβω ότι ανυπομονώ να την ξαναζήσω του χρόνου στο επόμενο όπως εκεί θα ζητήσω να παίξω! Στο πρώτο μου το ζήτησε ο Σωτήρης, στο επόμενο θα το ζητήσω εγώ γιατί μου άρεσε, καλόμαθα! Δεν χρειάζεται να είναι μεγάλος ρόλος, ας είναι πάλι ένα λεπτό! Και δεν το λέω με την "ψωνίστικη" έννοια, δεν κάνω την ερμηνεία του αιώνα. Απλά και μόνο που αποτυπώθηκε και η δική μου παρουσία σε αυτή τη σειρά που είναι τόσο καλή, πάνω στο δικό μου βιβλίο, όλο αυτό έδεσε πολύ όμορφα», εξηγεί.

Κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας τον ρωτώ αν κατά την παραμονή του στα Κύθηρα για τις 17 Κλωστές ένιωσες κάτι το «μεταφυσικό». «Έχουν συμβεί κάποια, δεν θα το πάω στο μεταφυσικό αλλά προσπάθησα να συνδέσω κάποιες κλωστές, κάποιες γραμμές. Για παράδειγμα, αν κάποια στιγμή αποκαλυφθεί ότι είχε μια κοπέλα, δεν θα το πω μεταφυσικό. Εγώ είδα μια φωτογραφία του που φορούσε δαχτυλίδι. Οπότε λέω κάτι πρέπει να υπήρχε. Δεν έμαθα ποτέ και είπα θα πλάσω μια Άννα και από εκεί και πέρα πλάστηκε όλη η οικογένεια Καμπίτη. Δεν πλάστηκε για το love story αλλά για να μιλήσουν οι δύο αδερφές για όλα τα θέματα που δεν μπορούσα να βάλω τον Καστελάνη να μιλάει για αυτά.

»Επίσης, ένα άλλο που συνέβη το έμαθα μετά. Όταν ο Καστελάνης είναι στον Πειραιά του βάζω έναν φίλο του που τον κατηγορούν και αυτόν για κλοπή και μπαίνουν φυλακή. Αυτό ήταν από το μυαλό μου. Μετά έμαθα ότι αυτός υπήρχε και ότι όντως πήγε και τον είδε στη φυλακή. Ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που τον είδε στη φυλακή. Ήταν φοβερό πράγμα, εκεί ένιωσα ότι κάτι συμβαίνει. Το αστείο είναι ότι το έμαθα την ημέρα που πήγαινα για παρουσίαση στα Κύθηρα την επόμενη χρονιά. Στη μεγάλη παρουσίαση που έκανα μέσα στην εκκλησία όπου έγινε η σφαγή. Και την ώρα που πήγαινα, κράταγα το βιβλίο στα χέρια μου, το ακούμπησα σε μια καρέκλα στο καράβι και είπα "Ο Καστελάνης γυρίζει σπίτι του". Γιατί όντως γύριζε σπίτι του, στο νησί του».

Η Μιρέλλα Παπαοικονόμου είχε εκφράσει ένα μικρό παράπονο σε συνέντευξή της, καθώς όλοι μιλούν για τις 17 Κλωστές του Σωτήρη Τσαφούλια, αλλά και εκείνη έχει υπογράψει το σενάριο. Νιώθει και εκείνος το ίδιο; «Όχι γιατί δεν είναι η σειρά μου. Έχω συμμετάσχει μόνο με αυτή τη μικρή συνεισφορά στο σενάριο και παίζω λίγο στο τελευταίο επεισόδιο. Εγώ, εφόσον το αποτέλεσμα με δικαιώνει, μόνο να κερδίσω έχω. Ο κόσμος με μαθαίνει ακόμα περισσότερο με αυτή την ιδιότητά μου, περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν τα βιβλία μου και γίνονται κοινωνοί των ιδεών μου», υπογραμμίζει.

Θα άλλαζε κάτι στο βιβλίο ή θα έγραφε κάτι διαφορετικό, τώρα που έχει περισσότερη πληροφορία; «Θα είχα προσθέσει κάποια πράγματα επειδή έμαθα συγκλονιστικές λεπτομέρειες. Μικρές αλλά σημαντικές. Κάποια όμως δεν θα τα έβαζα. Για παράδειγμα, πολλές μαρτυρίες ακόμα και μαντινάδες συγκλίνουν στο ότι η Αντζολέτα, από το ζευγάρι που τον παγίδεψε, ήταν μέσα στο κόλπο κανονικά. Ενώ τόσο στο βιβλίο όσο και στη σειρά δεν είναι. Εγώ ήδη είχα ακούσει ότι μάλλον ήταν και αποφάσισα, το 2019 που το έγραφα και λίγο από το 2020 που το τελείωσα, ότι δεν πρόκειται να δαιμονοποιήσω άλλη μια γυναίκα. Τότε μάλιστα το MeToo ήταν στο αποκορύφωμά του και δεν θεώρησα ότι θα συμβάλλω πουθενά με το να βάλω άλλη μια "Μέδουσα", μια "Σειρήνα". Συν τοις άλλοις, σκέφτηκα ότι αυτή η γυναίκα όπως και στη σειρά είναι και θύμα της επιβολής και της τοξικότητας του άντρα της και αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα δυστυχώς».

Τον ρωτάω τι θα έκανε αν το MeToo δεν ήταν τότε στο αποκορύφωμά του, για να μου απαντήσει ότι και πάλι δεν θα «δαιμονοποιούσε» μια γυναίκα. «Οι γυναίκες δαιμονοποιούνται χιλιετίες τώρα, για παράδειγμα η Μήδεια. Έχουν δαιμονοποιηθεί πάρα πολλές φορές οι γυναίκες οπότε δεν ήθελα να το συνεχίσω κι εγώ με τον τρόπο μου.

»Ναι, εμφανίστηκαν νέα στοιχεία που δεν τα ήξερα. Μετά άνοιξαν κάποια στόματα. Έχω σκεφτεί το καλοκαίρι να κάνουμε μια ημερίδα στα Κύθηρα και με αφορμή τις έξτρα πληροφορίες που μαζεύτηκαν να γίνει και μια όμορφη γιορτή για την ντοπιολαλιά, τα ήθη, τα έθιμα. Να είναι αφορμή ο Καστελάνης και για κάτι καλό για το νησί».

Κεφάλαιο #2 «Το Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών»

Το δεύτερο του μυθιστόρημα θα μεταφερθεί επίσης στη μικρή οθόνη και ο Πάνος Δημάκης μας αποκαλύπτει τις πρώτες πληροφορίες.

«Το μόνο που ξέρω είναι ότι έχει αρχίσει να γράφεται το σενάριο, δεν είναι ακόμα γνωστός ο αριθμός των επεισοδίων, ούτε καστ ή σκηνοθέτης. Βρίσκεται στο pre-production stage, οπότε θεωρώ ότι τους επόμενους δύο μήνες θα έχουν ανακοινωθεί κάποια πράγματα. Δεν ξέρουμε ακόμα σε ποιο κανάλι, αλλά ίσως βγει του χρόνου, από την άνοιξη και μετά», αναφέρει.

Αντίθετα με τις 17 Κλωστές που εμπνέονται από πραγματικά γεγονότα, το Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών είναι 100% μυθοπλασία. Θέλησα λοιπόν να μάθω ποιο είναι περισσότερο δύσκολο για εκείνον. Να βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα ή να γράφει μυθοπλασία;

«Το να γράφεις μυθοπλασία είναι πιο δύσκολο αλλά ταυτόχρονα είναι και πιο απελευθερωτικό, καθώς δεν έχεις έναν μπούσουλα που πρέπει να τον σέβεσαι απόλυτα. Στις 17 Κλωστές είναι όλα μέσα με κάθε λεπτομέρεια, ό,τι έγινε. Ακόμα και η σκηνή που βάζει ζάχαρη στον καφέ του πριν πάει για τη σφαγή. Μόνο μια μικρή αλλαγή έκανα στη σφαγή.

»Ναι είναι πιο δύσκολο για τα γεγονότα τα ίδια. Πώς θα συστήσεις το περιβάλλον, το τοπίο, τα ήθη και τα έθιμα. Εγώ στην Αρκαδία που τοποθετώ το δεύτερο βιβλίο μου, έπρεπε να κάνω έρευνα, σαφώς λιγότερη γιατί είμαι Αρκάς και τα ξέρω. Ξέρω πώς είναι τα παλιά σπίτια, τι φορούσαν. Ενώ τα Κύθηρα ήταν πραγματικά μια "Οδύσσεια" γιατί είναι ένας κόσμος που δεν τον ξέρει κανένας».

Σε αυτό το σημείο μού αποκαλύπτει για μια ακόμα πραγματική ιστορία που έχει μάθει και η οποία τοποθετείται πάλι στα Κύθηρα, χωρίς να έχει αποφασίσει ακόμα αν θα την κάνει βιβλίο. «Έχω πάλι μια ιστορία που θα μπορούσε να γίνει η οποία παραδόξως είναι και αυτή στα Κύθηρα και είναι μαγική, όμως το σκέφτομαι πάρα πολύ σοβαρά. Δεν ξέρω αν θέλω να κάνω πάλι αληθινή ιστορία, φοβάμαι ότι θα με περιορίσει δημιουργικά γιατί αυτή είναι σαφώς μια πιο καλά καταγεγραμμένη ιστορία, είναι λίγο πιο φρέσκια, υπάρχουν απόγονοι, φωτογραφίες, τα πάντα. Μπορώ να μάθω μέχρι και τι είπαν οι άνθρωποι σε κάποια συγκεκριμένα σημεία. Συνεπώς φοβάμαι ότι θα με περιορίσει πολύ. Δεν ξέρω ακόμα αν θα το κάνω.

»Υπάρχουν πολλές ιδέες που έχω στο μυαλό μου. Υπάρχει η ιδέα ενός βιβλίου που το σκέφτομαι και θα ήταν το δεύτερο κατά σειρά, αλλά τώρα πάει για τέταρτο ή για πέμπτο. Έχω ιστορίες που κάποιες είναι πιο δομημένες στο μυαλό μου. Δεν έχω γράψει πολλά βιβλία για να πω άντε πάμε σε μια αληθινή ιστορία πάλι και δεν θέλω με τίποτα να μπω στο μυαλό των ανθρώπων ως ο συγγραφέας των πραγματικών εγκλημάτων. Επίσης θέλω να είναι πιο κοινωνικά τα θέματα που γράφω, νομίζω ότι σε αυτή τη φάση θα βρίσκομαι πάντα. Για παράδειγμα στο δεύτερο βιβλίο μου υπάρχει το κακοποιητικό ζευγάρι».

Γιατί κάποιος να διαβάσει το Ποτάμι Των Χιλίων Τυφλών;

«Για να αναλογιστεί τα δεινά που κατατρέχουν την ελληνική κοινωνία και όχι μόνο. Από την αρχαιότητα, ο αλλησκοτωμός, το αλληλοφάγωμα, η διχόνοια πάντα μας κατατρέχει και μας χαρακτηρίζει και σίγουρα είναι ένα ίδιον πολλών λαών. Πολλές φορές γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από πολλούς αρχηγούς, δημαγωγούς που τους αρέσει η εξουσία με αποτέλεσμα να κινούν τα νήματα. Οι ίδιοι οι άνθρωποι είναι αυτοί που τους αρέσει να ανήκουν σε μια αγέλη. Το βλέπουμε με τις πολιτικές εξελίξεις συνέχεια. Όπως λέω και στο βιβλίο, ο κόσμος θέλει να πιστεύει ότι ορίζει και αυτός, ότι επιλέγει και επιλέγεται. Όταν επιλέγεις νιώθεις μια ασφάλεια όταν επιλέγεσαι νιώθεις δύναμη. Και στις προσωπικές σχέσεις το νιώθουμε αυτό. Το βιβλίο μιλάει πολύ για την αγάπη και το μίσος. Και εξερευνά γιατί το μίσος είναι πιο εύκολο συναίσθημα στη ζωή μας.

»Αυτό που λέω εγώ είναι ότι το να αγαπάς και να δίνεις, προϋποθέτει συμβιβασμούς, να φύγεις από το "εγώ" και να πας στο "εμείς", αυτό είναι ένα μεγάλο αλλά όχι εύκολο βήμα. Πρέπει να δώσεις χωρίς να πάρεις ανταλλάγματα ή να τα περιμένεις, να ανοίξεις την καρδιά σου, να συμβιβαστείς. Ενώ το μίσος είναι πολύ πιο εύκολο και το βλέπουμε συνέχεια πχ. στα social media. Με την ευκολία με την οποία καταδικάζουμε, ακυρώνουμε κόσμο, όπως ακύρωσαν τον Καστελάνη τότε, κουνάμε το δάχτυλο. Το να μισήσεις ή να βγάλεις μια κακία δείχνει ανασφάλεια, ότι δεν έχεις δουλέψει πολύ με τον εαυτό σου. Είναι αυτό που λέω για το σύνδρομο της Σωσώς Παπαδήμα από τα Εγκλήματα. Οι κακοί και ξινοί χαρακτήρες είναι πάρα πολύ ωραίοι μόνο στην τηλεόραση, στην πραγματική ζωή δεν είναι ωραίοι».

Κεφάλαιο #3 «Ποσειδών»

Το επερχόμενο, τρίτο μυθιστόρημα του Πάνου Δημάκη, έχει τίτλο «Ποσειδών». Η πλοκή τοποθετείται στην Ιθάκη και διαδραματίζεται σε μία μόλις ημέρα. Η συγγραφή κοντεύει να ολοκληρωθεί και αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο του 2024.

«Το Ποσειδών είναι το πρώτο μου σύγχρονο βιβλίο αλλά δεν μπορώ να πω πολλά. Δεν το έχω τελειώσει ακόμα, αλλά το έχω κατευχαριστηθεί. Μιλάει για τον Θεό, έχει μέσα ψυχολογία, μυθολογία, φυσιολογία και φιλοσοφία χωρίς να γίνεται βαρύ. Μου αρέσει πάρα πολύ γιατί έχει πολύ σασπένς και ταυτόχρονα βαθύτερα νοήματα που όλοι θα ταυτιστούμε, γιατί η ανάγκη του Θείου αφορά τους πάντες. Αυτές οι ανάγκες εξερευνώνται σε μεγάλο βαθμό και είναι διαχρονικές. Οι ήρωες του βιβλίου κάνουν ένα ταξίδι προς το σπίτι τους. Προσπαθούν μέσα από πολλές δυσκολίες που συμβαίνουν εκείνη τη μέρα που εκτυλίσσεται, να επιστρέψουν ιδεολογικά και ψυχολογικά στην Ιθάκη τους. Για τον καθένα είναι διαφορετικό αυτό το ταξίδι.

»Ο τόπος που εκτυλίσσεται παραπέμπει στο παρελθόν, όλες οι αναγωγές που κάνω είναι από το παρελθόν και όλες είναι μοντέρνες. Κανένα βιβλίο που θα γράψω στο μέλλον δεν θα είναι απλά περιπέτεια, και επίσης αυτό είναι μακράν πιο περιπετειώδες από τα δύο προηγούμενα, έχει συνέχεια σασπένς, πάρα πολλή αγωνία.

»Θα βγει τον Οκτώβριο από τις εκδόσεις Διόπτρα και η πλοκή του θα εκτυλίσσεται την ίδια μέρα που θα κυκλοφορήσει. Κανονικά το βιβλίο ήταν να βγει τώρα την άνοιξη. Όμως από τη μία ξέραμε ότι θα βγουν οι Κλωστές, επίσης είχα ήδη το Ποτάμι και έτσι δεν ήθελα να παίζουν τρία βιβλία. Βέβαια αυτό θα συμβεί και του χρόνου γιατί Οι Κλωστές θα παίξουν σε κάποιο ελεύθερο κανάλι, ταυτόχρονα θα γυρίζεται το Ποτάμι ενώ θα βγει και το καινούριο βιβλίο. Αυτό από τη μια με αγχώνει αλλά μου λένε μην αγχώνομαι γιατί είναι το καλύτερο πράγμα. Όπως λέει εγώ: είμαι συγγραφέας με χρονοκαθυστέρηση».

Τον ρωτάω για τον συμβολισμό της Ιθάκης όπου επιστρέφουν οι ήρωες του βιβλίου του και λέει ότι την επέλεξε για πολλούς λόγους. «Όταν βγει το βιβλίο θα δείτε ότι υπάρχει και ένας πολύ βασικός λόγος που συμβαίνει στην Ιθάκη».

Η συγγραφή του έχει διαρκέσει λιγότερο από τα δύο προηγούμενα. «Έχω ξεκινήσει να κάνω την έρευνα τον Ιούνιο, θα έχει τελειώσει τον Απρίλιο. Είναι στο σήμερα έτσι δεν έχει χρειαστεί να κάνω καθόλου έρευνα. Η έρευνα που έχω κάνει είναι στην Ιθάκη, ξαναπήγα φέτος, είναι από τα αγαπημένα μου νησιά. Ήθελα να καταγράψω συγκεκριμένους τόπους μέχρι και την βλάστηση. Το έκανα και στις Κλωστές αυτό».

Κεφάλαιο #4 «The Chase» και τηλεπαιχνίδια

«Το Chase είναι ένα πολύ ποιοτικό τηλεπαιχνίδι που προάγει τη γνώση, δεν τρολάρει τον κόσμο και δεν εστιάζει στην φτηνή συγκίνηση ή στο καραγκιοζιλίκι», μου λέει το... «Γεράκι».

«Για εμένα είναι παιδική χαρά, περνάω πάρα πολύ όμορφα, γελάω πάρα πολύ, από το μακιγιάζ μέχρι τους τεχνικούς. Γελάω πάρα πολύ με τη Μαρία, έχουμε μια πολύ όμορφη σχέση και πολύ καλή χημεία μεταξύ μας. Μου αρέσει πολύ η διάδραση με τους παίκτες. Ο κόσμος ξέρει ότι είμαι ο χαμογελαστός της παρέας, είμαι έτσι εκ φύσεως. Χαίρομαι αν κερδίσω γιατί είμαι κυνηγός, χαίρομαι αν χάσω γιατί ξέρω ότι θα χαρούν κάποιοι άλλοι. Όταν χάνω γελοίες ερωτήσεις που τις ξέρω ή κολλάει το μυαλό μου δεν θα χαρώ απόλυτα, αλλά θα μου περάσει μέχρι να πάω σπίτι. Αυτό που προέχει είναι να χαρεί ο παίκτης και όχι να φανεί η απογοήτευσή μου. Στο δρόμο για το σπίτι παίζω στο μυαλό μου τις απαντήσεις σαν ταινία ειδικά όταν τις ξέρω και κολλάει το μυαλό μου. Χάσω ή κερδίσω κατεβαίνω κάτω, μιλάω με τους παίκτες, βγάζω φωτογραφίες.

»Είναι τόσο ωραίο όλο αυτό και κυρίως λατρεύω το γεγονός ότι λέω ιστορίες, είναι το καλύτερό μου! Για αυτό έγινα και συγγραφέας, έχω ένα podcast εκεί λέω γλωσσικές ιστορίες, μου αρέσει. Όταν η Μαρία μου λέει για πες μας "Γεράκι", αν γνωρίζω να πω πολλά πράγματα είναι το καλύτερό μου. Όταν δεν ξέρω, θα πω λίγα ή κάτι που είναι παρεμφερές.

»Το Chase είναι και ένα μέσο να μάθουν οι άνθρωποι τα άλλα πράγματα που κάνω. Το ότι έχω κάνει μετάφραση στον Καζαντζάκη τώρα μαθεύτηκε. Ευτυχώς ακόμα και που εκτίθεμαι και γνωστικά δεν μου έχει γυρίσει μπούμερανγκ. Ο κόσμος ξέρει ότι θα κάνουμε και λάθη σαφώς. Ευτυχώς δεν έχω δει να με ξεφτιλίζουν».

Υπάρχει τηλεπαιχνίδι που δεν έχει καταφέρει να κερδίσει;

«Έχει συμβεί στο Φάτους Όλους που παρουσίαζε ο Μητσικώστας. Έπρεπε να βγάλεις 99 παίκτες και έβγαλα 98. Και άλλη μια φορά δεν επελέγην ποτέ για να κάτσω στην καρέκλα του Εκατομμυριούχου, δεν ήμουν τόσο γρήγορος. Από τα 10 τηλεπαιχνίδια που έχω πάει έχω κερδίσει τα 7 ή τα 8», θυμάται.

Όσο για το λόγο που ξεκίνησε να πηγαίνει σε τηλεπαιχνίδια, πολύ γρήγορα έγινε ένας: μα φυσικά να κερδίσει τα χρήματα!

«Αρχικά για την εμπειρία αλλά μετά ο σκοπός να κερδίσω τα έπαθλα. Δεν ήθελα να αποδείξω στον εαυτό μου ότι ξέρω πράγματα. Δεν διάβαζα ποτέ για να μου πουν "μπράβο είσαι έξυπνος". Τη γνώση δεν την συνδέω με την εξυπνάδα. Και τώρα με το Chase δεν θεωρώ ούτε κατά διάνοια ότι είμαι από τους πιο έξυπνους ανθρώπους στην Ελλάδα. Ίσως είμαι αρκετά πολυμαθής. Δεν πήγα να δηλώσω την ευρυμάθεια μου ούτε να με δω στην κάμερα και να θρέψω κάποια ωραιοπάθεια. Επειδή ήμουν μικρός και ήμουν ανεξάρτητος πήγαινα για να βγάλω λεφτά. Όταν ήμουν μικρός έλεγα χαριτολογώντας ότι εγώ δεν θα κάνω μεταπτυχιακό, ούτε διδακτορικό, το μεταπτυχιακό μου είναι οι γλώσσες μου και οι έξτρα γνώσεις που πήρα. Πήγαινε λοιπόν καλά από την αρχή με τα τεράστια ποσά που έδιναν τότε και γλυκαίνεσαι, είναι πάντα μια πρόκληση».

Όλα δείχνουν ότι το The Chase θα συνεχίσει και την επόμενη χρονιά, όπως φυσικά και το «Γεράκι». «Ναι θα είμαι, πιστεύω ότι σε ένα μήνα το πολύ θα μάθουμε για την επόμενη σεζόν».

Κεφάλαιο #5 Πάνος Δημάκης

Τα μέρη που γράφει

«Γράφω πολύ συχνά σε καφέ, μου αρέσει πάρα πολύ. Συνήθως είμαι με ακουστικά, βάζω μουσική χωρίς στίχους να μην με αποσπά και επειδή έχω το γραφείο στο κέντρο γράφω σε πολλά καφέ εδώ γύρω, και εδώ στο Black Duck όπου είμαστε έχω γράψει πολλές φορές. Μου αρέσει πολύ το έξω. Το Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών γράφτηκε κατά 60% σε πάρκα. Γιατί ήταν στη μεγάλη καραντίνα. Έχω γράψει σε καράβι. Το Ποτάμι τελείωσε σε καράβι και το Ποσειδών ξεκίνησε σε καράβι. Έχω γράψει στο χωριό μου στα 1.160 μέτρα υψόμετρο, έχω γράψει σε νησιά, στο εξωτερικό. Σε πάρα πολλά μέρη. Δεν έχω κάποιο τελετουργικό. Μου αρέσει να βλέπω κάτι όμορφο γύρω μου, να πίνω τον καφέ μου, όμως δεν θα πάω σε μέρη που έχουν πάρα πολύ κόσμο γιατί με αποσπά η κίνηση, δεν αποζητώ την απόλυτη ησυχία επίσης! Δεν έχω συγκεκριμένες ώρες που γράφω. Υπάρχουν μέρες που δεν έχω γράψει ούτε μια γραμμή ή και βδομάδες, αλλά για να συμβαίνει αυτό σημαίνει ότι κάνω μια μετάφραση που με αποσπά φουλ».

Κοινά στοιχεία με το «Γεράκι»

«Θεωρώ ότι έχω μια φυσική ευγένεια που πήρα από τους γονείς μου. Επίσης, την ευστροφία, μου αρέσει να πετάω ψηλά, να είμαι ελεύθερος δεν θέλω να με περιορίζουν στη ζωή μου και το αστείο που κάνω πάντα ότι έχω τη μύτη τη γερακίσια».

Η πιο αγαπημένη του ελληνική λέξη

«Το έχω σκεφτεί αρκετές φορές, αλλά δεν έχω καταλήξει. Γενικά, μου αρέσουν πολύ οι λέξεις που έχουν να κάνουν με το νερό. Το ποτάμι. Ακόμα και η γλώσσα που έχω φτιάξει η δική μου, λέγεται ποτάμι "sreyth". Μου αρέσει η λέξη θάλασσα, ωκεανός, λίμνη. Ναι, μου αρέσουν πάρα πολύ οι λέξεις που έχουν να κάνουν με το νερό, είναι το σύμβολο του δεύτερου αλλά κυρίως του τρίτου βιβλίου μου γιατί μιλάμε για θάλασσα, Ποσειδώνας. Ίσως γιατί μου αρέσει η απεραντοσύνη, η αγνότητα, η καθαρότητα, το μυστήριο του νερού. Είναι ταυτόχρονα αγνό και επικίνδυνο. Ρέει, και είναι απύθμενη, είναι ήρεμη και βίαιη, λέω ότι οι γλώσσες είναι ποτάμι, όσα περνάνε τα χρόνια χάνουμε κάποιες λέξεις όπως χάνονται τα νερά του ποταμού, αλλά ταυτόχρονα έρχονται άλλα ρυάκια και ποταμάκια. Πολλές από τις εκφάνσεις της ζωής μου συνδέονται με την έννοια του νερού. Παρόλο που αγαπάω το βουνό πάρα πολύ, αλλά και αυτό έχει ποτάμια και λίμνες, ρυάκια και καταρράκτες. Επίσης αγαπάω πάρα πολύ τη λέξη ενσυναίσθηση αλλά κυρίως σαν έννοια όχι τόσο ως ήχο. Γιατί γενικά λατρεύω και τους ήχους».

Sreyth, η γλώσσα που δημιούργησε. Πόσες λέξεις έχει, πού βασίστηκε και αν σκέφτεται στη δική του γλώσσα

«Κάποτε είχα γράψει ένα λεξικό, αλλά από τότε έχουν αλλάξει πολλές λέξεις. Γιατί τώρα είναι πολύ πιο δομημένη. Μπορώ να μεταφράσω στη γλώσσα μου την πλειονότητα των λέξεων. Ίσως έχει 8.000-10.000 λέξεις.

»Στηρίζεται σε αρχαία ελληνικά, λατινικά, γενικά σε αρχαίες γλώσσες. Υπάρχουν λέξεις που δεν τις ξέρουμε καν στα ελληνικά γιατί έχουν χαθεί. Η ευτυχία στη γλώσσα μου λέγεται olb, που είναι από τη λέξη ὄλβος, ὄλβιος είναι ο μακάριος. Εμείς δεν τη λέμε ποτέ πια. Σχεδόν είναι μυκηναϊκές λέξεις.

»Σκέφτομαι στη γλώσσα μου και παραδόξως που την έχω πλάσει εγώ μού είναι δύσκολο να μεταφράσω γρήγορα σε αυτή. Ενώ π.χ. ιταλικά ή ισπανικά μπορώ να μεταφράσω πολύ γρήγορα. Ίσως επειδή εγώ την έχω φτιάξει και δεν έχω με ποιον να μιλήσω ή επειδή δεν υπάρχουν κείμενα γραμμένα στη γλώσσα μου».

Μετά τις 8 γλώσσες που μιλάει, ποια είναι η γλώσσα που θα ήθελε να μάθει

«Θέλω να μάθω πολλές! Φέτος ξαναέπιασα τα πορτογαλικά μου. Το όνειρό μου είναι μάθω ισλανδικά, πολύ δύσκολη γλώσσα και κάποια στιγμή θα ήθελα να μάθω μια ασιατική γλώσσα. Μάλλον τα εβραϊκά μου αρέσουν, ο ήχος τους, τα ρωσικά. Άλλο όνειρό μου είναι μάθω Χεττιτικά, μια νεκρή γλώσσα. Το λέω χρόνια δεν το προλαβαίνω ποτέ».

Τι θα έλεγε στον Καζαντζάκη αν μπορούσε να τον συναντήσει

«Νομίζω θα μιλάγαμε για τον Θεό γιατί είναι ένα θέμα που τον είχε απασχολήσει πάρα πολύ σε σημείο που τον παρεξήγησαν και παρερμήνευσαν αυτά που έλεγε. Γενικά οι ιδέες του και οι αντιλήψεις του περί του Θείου νομίζω ότι ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. Σίγουρα θα τον ρώταγα πολλά πράγματα για τα πρώτα χρόνια της ζωής του μέχρι τα 30-40 του, πώς τον επηρέασαν στο να γράψει γιατί τα πιο πολλά που ξέρουμε τα έγραψε μετά τα 55 του.

»Δούλευα στις εκδόσεις Καζαντζάκη, ήμουν επιμελητής και καθόμουν σε ένα γραφείο, έπιανα τα βιβλία του και έλεγα ότι τα έχει αγγίξει ο Καζαντζάκης, ότι αυτό το σημειωματάριο με τις λέξεις το έχει γράψει εκείνος. Θα ήθελα να πάω στην Αίγινα στο σπίτι του, να καθόμαστε εκεί, να πίνουμε καφέ και να μιλάμε για τα πάντα. Ο Καζαντζάκης ήταν ένα δώρο για τον κόσμο, όχι μόνο για την Ελλάδα. Μίλησε για πανανθρώπινες ιδέες που αγγίζουν τους ανθρώπους κάθε φυλής και θρησκείας, για αυτό και μου αρέσει να λέω πράγματα που αγγίζουν όλο τον κόσμο. Θέλω ο κόσμος να σκέφτεται, να μπορεί να ταυτιστεί με τους ήρωες. Ο Καζαντζάκης δημιουργούσε ξεκάθαρα χαρακτήρες με τους οποίους όλοι μπορούσαν να ταυτιστούν».

Το Netflix και άλλα όνειρα

«Ναι εννοείται ότι θα ήθελα μια σειρά από βιβλίο μου να πάει στο Netflix. Μακάρι. Όνειρό μου είναι να είμαι καλά στην υγεία μου και να μπορώ να γράφω, αυτό είναι που με ενδιαφέρει. Με ενδιαφέρει και η τηλεόραση πάρα πολύ αλλά για συγκεκριμένα πρότζεκτ. Θέλω να συνεχίσω να γράφω και να έχει αντίκρισμα στον κόσμο».

Επόμενα σχέδια και το θεατρικό έργο που γράφει

«Γράφω ένα θεατρικό που μου λείπει μια πράξη για να το τελειώσω αλλά θέλω να βγει σωστά. Δεν το βιάζομαι. Ελπίζω να το δούμε στη σκηνή. Αυτός που θα το κάνει θα είναι ο Σωτήρης Τσαφούλιας γιατί εκείνος μου είχε πει γράψω ένα θεατρικό. Αν δεν έχει χρόνο να το κάνει γιατί είναι πολυπράγμων, κάποιος άνθρωπος θα βρεθεί. Πρέπει να σου πω ότι άνθρωποι που τους θαύμαζα μια ολόκληρη ζωή έρχονται να με χαιρετήσουν σε μια πρεμιέρα, γιατί με ξέρουν από το Chase κυρίως ή από το βιβλίο ή τη σειρά και είναι πολύ όμορφο και συγκινητικό για εμένα.

»Eπίσης ετοιμάζω κάποιες ομιλίες παράλληλα με τις παρουσιάσεις των βιβλίων μου λίγο εκπαιδευτικές και λίγο inspirational, σε εταιρείες και ήδη ξεκινάω σε 20 μέρες το πρώτο. Θα μιλάω για την απόκτηση της γνώσης, για τους τρόπους με τους οποίους κάποιος μπορεί να απομνημονεύσει και να διατηρήσει όσο πιο πολύ μπορεί κάτι. Έχω ξεκινήσει επίσης να μιλάω σε κάποια σχολεία. Mε καλούν να μιλήσω στα παιδιά για τη συγγραφή, τη συνήθεια της γνώσης. Έχω κλείσει 3-4 σχολεία τους επόμενους μήνες. Το podcast το συνεχίζω και πάει πάρα πολύ καλά. Είμαι λίγο ζουζούνι σε αυτά».

Οι 17 Κλωστές στα αγγλικά και το app

«Έχω μεταφράσει ήδη τις 17 Κλωστές με το που βγήκε το βιβλίο και θα ήθελα να τις προωθήσω στο εξωτερικό, θεωρώ ότι τώρα είναι η κατάλληλη περίοδος. Είναι ένα πρότζεκτ που θέλω πραγματικά να το κάνω. Επίσης ετοιμάζω μια online πλατφόρμα για business αγγλικά, αυτό διδάσκω 20 χρόνια οπότε έχω τεχνογνωσία».

Η δική του Ιθάκη

«Είναι και η Ιθάκη αλλά κατά βάση είναι τα Κύθηρα και τα Βέρβαινα Αρκαδίας από όπου κατάγεται η μητέρα μου και είναι σε 1.160 μέτρα υψόμετρο. Όπου και να πάω, η ψυχή μου εκεί γαληνεύει και στο Άστρος από όπου είναι ο πατέρας μου^. αλλά κυρίως στα Βέρβαινα και στα Κύθηρα.

Διαβάστε επίσης

«17 Κλωστές»: Όλα όσα θα δούμε στο μεγάλο φινάλε της σειράς

Από το «Έτερος Εγώ» στις «17 Κλωστές» - Η Ντένια Στασινοπούλου για τη νέα σειρά και την «Άννα»

Κύθηρα: Η μαζική δολοφονία του 1909 -Το «έγκλημα του αιώνα» που ενέπνευσε τις «17 Κλωστές»

«17 Κλωστές»: Είδαμε τα 2 πρώτα επεισόδια - Ιστορίες από γυρίσματα και backstage