Όχι στην επιστροφή στη φύση: Όλο και περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από βιοφοβία

Η φύση περιγράφεται συχνά ως ένα επιθυμητό μέρος για πολλούς, αλλά ένα αυξανόμενο ποσοστό ανθρώπων συνδέει τη φύση με αρνητικά συναισθήματα όπως φόβο, δυσφορία, ακόμη και αηδία.

Κάτι πρέπει να γίνει γι' αυτό, λένε οι ερευνητές.

Η πεζοπορία στη φύση ή η μετάβαση στο εξοχικό αποτελούν εδώ και καιρό κλασικές δραστηριότητες για τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές για πολλούς, αλλά υπάρχει και η μερίδα εκείνη των ανθρώπων που αντιπαθούν να βρίσκονται στη φύση. Το φαινόμενο έχει ονομαστεί βιοφοβία και τονίζεται σε νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Lund στη Σουηδία.

«Η έρευνα εδώ και καιρό υποθέτει ότι οι άνθρωποι νιώθουν θετικά συναισθήματα απέναντι στη φύση. Εμείς έχουμε διερευνήσει το αντίθετο, δηλαδή τις αρνητικές σχέσεις με τη φύση, και έχουμε συγκεντρώσει γνώσεις σχετικά με το πώς προκύπτουν, ποιες συνέπειες έχουν και πώς μπορούν να διαταραχθούν», λέει ο Johan Kjellberg Jensen, συνεργαζόμενος ερευνητής στο Κέντρο Περιβαλλοντικής και Κλιματικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Lund και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Πώς διαμορφώνονται τα αρνητικά συναισθήματα για τη φύση

Η μελέτη συνόψισε σχεδόν 200 επιστημονικά άρθρα από όλο τον κόσμο και διαφορετικούς ερευνητικούς τομείς. Τα αποτελέσματα δείχνουν, μεταξύ άλλων, ότι τα αρνητικά συναισθήματα διαμορφώνονται τόσο από εξωτερικούς παράγοντες όπως το περιβάλλον διαβίωσης, η επαφή με τη φύση και οι εικόνες των μέσων ενημέρωσης, όσο και από εσωτερικούς παράγοντες όπως η υγεία και τα συναισθηματικά χαρακτηριστικά. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η σχέση των ανθρώπων με τα ζώα, τα φυτά και τη φύση γενικότερα μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου.

Σύμφωνα με τον Johan Kjellberg Jensen, η έλλειψη επαφής με τη φύση και η περιορισμένη γνώση για τη φύση αλληλοενισχύονται σε μια αρνητική σπείρα. Η αστικοποίηση σε συνδυασμό με τις γονικές συμπεριφορές μπορεί να αυξήσει τα αρνητικά συναισθήματα και τον αντιληπτό κίνδυνο για τη φύση στα παιδιά, κάτι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς όλο και περισσότερα παιδιά μεγαλώνουν σε αστικά περιβάλλοντα.

Επιπτώσεις στην υγεία

Επισημαίνει ότι η επαφή με τη φύση έχει τεκμηριωμένα οφέλη για την υγεία, όπως μειωμένο άγχος και καλύτερη σχολική επίδοση στα παιδιά. Ταυτόχρονα, η μελέτη δείχνει ότι τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να κάνουν τους ανθρώπους να χάσουν αυτά τα οφέλη της φύσης για την υγεία.

Ο Γιόχαν Κέλμπεργκ Γένσεν ελπίζει τώρα ότι η μελέτη θα δώσει στο ζήτημα μια πιο σαφή θέση στην έρευνα και θα συμβάλει στην εξεύρεση λύσεων. Πιστεύει ότι είναι σημαντικό να αυξηθεί η έκθεση των ανθρώπων στη φύση.

«Το φαινόμενο της βιοφοβίας είναι ευρύ και απαιτεί μια ποικίλη εργαλειοθήκη. Σε ορισμένες περιπτώσεις αφορά την αύξηση της γνώσης και της επαφής με τη φύση, σε άλλες τη μείωση των πεδίων σύγκρουσης μεταξύ ανθρώπων και φύσης. Πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τους μηχανισμούς πίσω από τα αρνητικά συναισθήματα προκειμένου να αντιστρέψουμε την τάση», λέει ο Johan Kjellberg Jensen.

Διαβάστε επίσης