Σήμα κινδύνου από τη NOAA – Η Αρκτική βίωσε την πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ

Η Αρκτική βίωσε την πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με έκθεση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα και σκιαγραφεί μια ιδιαίτερα ανησυχητική εικόνα για μια περιοχή εξαιρετικά ευάλωτη στις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Συγκεκριμένα, την περίοδο από τον Οκτώβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, οι θερμοκρασίες ήταν κατά 1,60 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για την Αρκτική, η οποία βασίζεται σε δεδομένα που εκτείνονται έως το 1900.

Ο Τομ Μπάλινγκερ, εκ των συγγραφέων της μελέτης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αλάσκας, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι είναι «ανησυχητικό» να παρατηρείται μια τόσο έντονη υπερθέρμανση μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, χαρακτηρίζοντας την τάση «πρωτοφανή τα τελευταία χρόνια και ίσως εδώ και χιλιάδες χρόνια».

Η χρονιά που εξετάστηκε από τη NOAA περιλαμβάνει το θερμότερο φθινόπωρο, τον δεύτερο θερμότερο χειμώνα και το τρίτο θερμότερο καλοκαίρι που έχουν καταγραφεί στην Αρκτική από το 1900.

Η περιοχή που περιβάλλει τον Βόρειο Πόλο πλήττεται από το φαινόμενο της ενισχυμένης θέρμανσης, καθώς θερμαίνεται με ταχύτερο ρυθμό σε σύγκριση με τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη. Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται σε πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η απώλεια της χιονοκάλυψης και του θαλάσσιου πάγου.

Το λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου

Τον Μάρτιο του 2025 καταγράφηκε πρωτοφανής υποχώρηση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής, με τη χαμηλότερη μέγιστη έκταση που έχει καταγραφεί από την έναρξη της δορυφορικής παρακολούθησης.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες του National Snow and Ice Data Center (NSIDC), ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής έφτασε στο μέγιστο μέγεθός του στις 22 Μαρτίου, με έκταση περίπου 14,33 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, τη μικρότερη που έχει καταγραφεί σε περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες παρατηρήσεων μέσω δορυφόρων.

Κάθε χειμώνα, ο πάγος που σχηματίζεται στον Αρκτικό Ωκεανό επεκτείνεται σταδιακά έως τον Μάρτιο. Ωστόσο, λόγω της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη, η διαδικασία αυτή καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολη.

«Πρόκειται για άμεσο πρόβλημα για τις πολικές αρκούδες, τις φώκιες και τους θαλάσσιους ίππους, που χρησιμοποιούν τον πάγο ως πλατφόρμα για να μετακινούνται, να κυνηγούν και να γεννούν», εξηγεί ο Ουόλτερ Μάιερ, συν-συγγραφέας της έκθεσης του NSIDC.

Παρότι το λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου δεν συμβάλλει άμεσα στην άνοδο της στάθμης των ωκεανών —σε αντίθεση με το λιώσιμο των παγοκαλυμμάτων και των παγετώνων στην ξηρά— προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Παράλληλα, η συρρίκνωση της παγοκάλυψης εντείνει περαιτέρω την υπερθέρμανση, καθώς ο σκούρος ωκεανός που αποκαλύπτεται αντανακλά λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία σε σχέση με τον λευκό πάγο και απορροφά περισσότερη θερμότητα.

Κύματα ψύχους

Καθώς η Αρκτική θερμαίνεται ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, μειώνονται οι θερμοκρασιακές διαφορές που συμβάλλουν στη συγκράτηση του ψυχρού αέρα κοντά στον πόλο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ευκολότερη εξάπλωση κυμάτων ψύχους προς χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, σύμφωνα με αρκετές επιστημονικές μελέτες.

Τέλος, οι βροχοπτώσεις στην περιοχή έφτασαν επίσης σε επίπεδα ρεκόρ κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2024 – Σεπτεμβρίου 2025, γνωστή ως «χρονιά του νερού», η οποία κατατάσσεται μεταξύ των πέντε πιο βροχερών ετών από το 1950.