ΚΟΣΜΟΣ

Ο Πούτιν «παγίδευσε» την Ευρώπη: Πώς θα πληρώσει σε ρούβλια η Ε.Ε. χωρίς να φανεί ότι υποχωρεί;

Ο Πούτιν «παγίδευσε» την Ευρώπη: Πώς θα πληρώσει σε ρούβλια η Ε.Ε. χωρίς να φανεί ότι υποχωρεί;
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν
AP IMAGES

Ο αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, με μία δήλωσή του την Κυριακή στρίμωξε ακόμα περισσότερο τις χώρες της Ε.Ε. επεκτείνοντας την εντολή Πούτιν για πληρωμές σε ρούβλια όχι μόνο για το φυσικό αέριο αλλά και για άλλα προϊόντα

Η Ρωσία θα εξάγει τρόφιμα και σιτηρά μόνο σε «φιλικές χώρες» με πληρωμές σε ρούβλια ή στο εθνικό συνάλλαγμά τους, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA. Οι «αντικυρώσεις» των Ρώσων επεκτείνονται πέραν της ενέργειας και σε προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής.

Το φλέγον ερώτημα είναι αν η Ευρώπη είχε προβλέψει την αντίδραση Πούτιν. Αν δεν είχε προβλέψει κάτι τέτοιο, τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αντίληψης των γεγονότων στην Ε.Ε. και σοβαρότατο πρόβλημα σε αυτό που λέμε crisis management. Πώς λοιπόν θα γίνεται η πληρωμή σε ρούβλια; Με το διάταγμα Πούτιν, η Gazprombank γίνεται ο ενδιάμεσος στις συναλλαγές φυσικού αερίου. Οι «μη φιλικές» χώρες θα πρέπει να δημιουργήσουν δύο λογαριασμούς στην Gazprombank, έναν σε ξένο νόμισμα και έναν σε ρούβλια.

Οι ξένοι αγοραστές αναγκάζονται να μεταφέρουν ξένο νόμισμα στον έναν λογαριασμό. Στη συνέχεια, η Gazprombank θα αγόραζε ρούβλια εκ μέρους του αγοραστή φυσικού αερίου και θα τα μετέφερε στον άλλο λογαριασμό. Σημειώνεται ότι η Gazprombank δεν είναι ανάμεσα στις ρωσικές τράπεζες που έχουν μπλοκαριστεί από το σύστημα SWIFT.

Θεωρητικά η Ευρώπη έχει λίγο χρόνο ακόμα, καθώς αυτή τη στιγμή είναι σε εκκρεμότητα τα συμβόλαια του Μάϊου, για τα οποία οι πληρωμές γίνονται στα τέλη Απριλίου. Πρακτικά, αν τα κράτη – μέλη αρνηθούν να πληρώσουν σε ρούβλια έστω και μέσω Gazprombank και η Μόσχα αποφασίσει να κλείσει την κάνουλα, τότε ενδέχεται να δούμε ελλείψεις, εργοστάσια να κλείνουν και το κόστος της ενέργειας στη Γηραιά Ήπειρο να εκτοξεύεται. Οι χώρες της Ευρώπης θα αναγκαστούν να πάνε σε «αγορές με το δελτίο» γεγονός που θα δημιουργήσει αστάθεια στην κοινωνική συνοχή και τρομερές ελλείψεις στην βιομηχανία. Αν έχουμε διακοπή ρευματοδότησης σε βιομηχανίες, επιχειρήσεις και καταναλωτές είναι αμφίβολο αν οι κυβερνήσεις της Ευρώπης θα μπορέσουν να συγκρατήσουν το πολιτικό κόστος και την κοινωνική έκρηξη.

Η Γερμανία για παράδειγμα με βάσει τον παραπάνω φόβο έχει ήδη ενεργοποιήσει έκτακτο σχέδιο για το φυσικό αέριο, ενώ οι τιμές του ολλανδικού φυσικού αερίου βρίσκονται ήδη στο «κόκκινο», αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο ύφεσης. Η ενδιάμεση λύση που προτείνει ο Πούτιν: Δώστε ευρώ και η Gazprombank θα κάνει την αλλαγή σε ρούβλια ανάλογα με την ισοτιμία της στιγμής, είναι μια «λύση» για να μην σταματήσει η ροή, αλλά και για να μπορέσει ο Ρώσος πρόεδρος να τους αναγκάσει να κάνουν την μετατροπή του νομίσματος σε δημόσια θέα! Το ζήτημα δηλαδή για τον Πούτιν δεν είναι τόσο οικονομικό, όσο πολιτικό.

Οι Ευρωπαίοι θα αναγκασθούν τελικώς να προσαρμοσθούν, αν και στο εσωτερικό της Ευρώπης θα επιχειρήσουν έναν εξωραϊσμό της υποχώρησής τους. Με τις χώρες της Δύσης να αναγκάζονται να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια στη ρωσική κεντρική τράπεζα και να κάνουν έτσι τις πληρωμές στην Gazprombank, ουσιαστικά αμβλύνεται ο αντίκτυπος στα συναλλαγματικά αποθέματα της Μόσχας και ενισχύεται το ρούβλι. Πρακτικά, πάντως, η κίνηση αυτή δεν έχει και ιδιαίτερη διαφορά για τη Μόσχα. Μόνο για φέτος, η Ευρώπη έχει ξοδέψει 200 με 800 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα σε ρωσικό φυσικό αέριο.

Είτε γίνονται σε ευρώ είτε σε ρούβλια, το σίγουρο είναι με τις πωλήσεις ρωσικού αερίου τα ταμεία της Μόσχας γεμίζουν, επιτρέποντάς της να συνεχίσει τις εισαγωγές προϊόντων και ουσιαστικά υπονομεύοντας τις δυτικές κυρώσεις.

Όπως περιγράψαμε και πιο πάνω το ζήτημα είναι αμιγώς πολιτικό που στόχο έχει να δείξει ότι η Μόσχα βρίσκεται σε θέση ισχύος, εκμεταλλευόμενη τα ρήγματα στο τείχος των κυρώσεων της Δύσης.