Νewsweek: H Τουρκία δεν είναι αξιόπιστος εταίρος ώστε να αποκτήσει προηγμένα αμυντικά συστήματα

Η Τουρκία έχει κατ' επανάληψη εκφράσει τη βούλησή της για την αγορά προηγμένου αμερικανικού αμυντικού υλικού, αξίας 20 δισ. ευρώ, με κύριο στόχο να επανενταχθεί στον μικρό κύκλο των χωρών που μπορούν να αγοράσουν το μαχητικό αεροσκάφος F-35. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία αποκλείστηκε από το πρόγραμμα το 2019 για την αγορά του ρωσικού συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400, αψηφώντας τις ρητές προειδοποιήσεις της κυβέρνησης Τραμπ. Ο Τραμπ εφάρμοσε τον νόμο CAATSA (Countering America's Adversaries Through Sanctions Act), ο οποίος επιβάλλει κυρώσεις σε ξένες κυβερνήσεις που πραγματοποιούν σημαντικές αγορές αμυντικού εξοπλισμού από τη Ρωσία.

Αυτή τη στιγμή, μόνο 20 χώρες ανήκουν στον «κλαμπ» των F-35. Οι ΗΠΑ και 19 στενοί σύμμαχοί τους επωφελούνται από το πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος στον κόσμο. Περιλαμβάνονται η Αυστραλία, η Νότια Κορέα, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Δανία και η Νορβηγία. Η ένταξη σε αυτόν τον «κλαμπ» είναι ίσως το απόλυτο σημάδι εμπιστοσύνης μεταξύ της Ουάσιγκτον και των καλύτερων εταίρων της.

Η Τουρκία είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ, αλλά δεν αξίζει να συμπεριληφθεί σε αυτόν τον αποκλειστικό «κλαμπ», τονίζεται σε δημοσίευμα του Newsweek. Τα προβλήματα υπερβαίνουν κατά πολύ την απόκτηση του S-400 από την Τουρκία, και ο Χακάν Φιντάν, ο άνθρωπος που επί του παρόντος προσπαθεί να κερδίσει την εύνοια της Ουάσιγκτον, βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των προβλημάτων, σημειώνουν οι Sinan Ciddi and Jonathan Schanzer. Πριν γίνει υπουργός Εξωτερικών, προσθέτουν, ο Φιντάν ηγήθηκε της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών (MIT) από το 2010 έως το 2023. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Φιντάν απομάκρυνε την Τουρκία από τις δυτικές συμμαχίες της, ευθυγραμμίζοντάς την με ισλαμιστικά καθεστώτα και εξτρεμιστικά κινήματα, σημειώνουν.

Επίσης, επικρίνουν τον Φιντάν και για τον κεντρικό ρόλο που έπαιξε ώστε να καταστήσει την Τουρκία ασφαλές καταφύγιο για τη Χαμάς. Από το 2011, επέτρεψε στην οργάνωση να δραστηριοποιείται σε τουρκικό έδαφος, συγκεντρώνοντας κεφάλαια, στρατολογώντας μέλη και συντονίζοντας επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Σύμφωνα με πληροφορίες, όπως αναφέρουν, η Χαμάς έλαβε από την Τουρκία υπόσχεση για 300 εκατομμύρια δολάρια το 2011 και σήμερα διατηρεί γραφεία στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, με πρόσβαση στην τουρκική ηγεσία, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στις 7 Οκτωβρίου, ενώ η Χαμάς σφαγιάζει 1.200 Ισραηλινούς αμάχους, ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε φέρεται να γιορτάζει από την Τουρκία, επισημαίνεται στο δημοσίευμα.

Το ιστορικό του Φιντάν δεν περιορίζεται στη Χαμάς. Αναφέρουν ότι η Τουρκία έγινε ισχυρή υποστηρίκτρια της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, επιτρέποντας στο ισλαμιστικό κίνημα να εδραιώσει την παρουσία του στην Τουρκία. Η Άγκυρα υπερασπίστηκε την κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας υπό τον Μοχάμεντ Μόρσι στην Αίγυπτο πριν από την πτώση της το 2014.

Αλλά, κατά τους αρθρογράφους του δημοσιεύματος στο αμερικανικό εβδομαδιαίο περιοδικό, πουθενά δεν ήταν πιο ορατή η υποστήριξη της Άγκυρας προς τους ισλαμιστές από ό,τι στη Συρία. Στα πρώτα χρόνια του συριακού εμφυλίου πολέμου, ο Φιντάν και ο Ερντογάν εργάστηκαν σκληρά για να ανατρέψουν τον Μπασάρ αλ-Άσαντ και να εγκαθιδρύσουν ένα σουνιτικό καθεστώς ευθυγραμμισμένο με την Άγκυρα. Ο Φιντάν υποστήριξε τζιχαντιστικές φατρίες με δεσμούς με την Αλ Κάιντα και, τελικά, με το Ισλαμικό Κράτος. Μέχρι το 2014, η Τουρκία χαλάρωσε τους συνοριακούς ελέγχους, επιτρέποντας στους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους να περάσουν στη Συρία. Υπό την καθοδήγηση του Φιντάν, η Τουρκία διευκόλυνε τις χρηματοδοτικές δραστηριότητες του ISIS, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης πετρελαίου στη μαύρη αγορά και της παράνομης πώλησης αρχαιοτήτων, σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα.

Από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024, ο Φιντάν διαφημίζει με υπερηφάνεια τον ρόλο της Άγκυρας στην πραγματοποίηση της στρατιωτικής επίθεσης που έφερε στην εξουσία την Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μια οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ ως θυγατρική της Αλ Κάιντα. Η HTS κυβερνά πλέον τη Συρία με την υποστήριξη της Τουρκίας.

Η Τουρκία απειλεί επίσης τους περιφερειακούς συμμάχους της Αμερικής, την Ελλάδα και την Κύπρο

Το αμερικανικό περιοδικό καυτηριάζει και τις παραβιάσεις του τουρκικού ναυτικού στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες της Ελλάδας και της Κύπρου. Η Ελλάδα είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορούμε μόνο να φανταστούμε τις απειλές που θα αντιμετωπίσουν αν βρεθούν αντιμέτωπες με τουρκικά F-35 στο μέλλον, υπογραμμίζουν οι αρθρογράφοι του δημοσιεύματος.

Στη συνέχεια, αναδεικνύουν το έλλειμμα δημοκρατίας στην Τουρκία. «Οι θεσμοί της χώρας έχουν εκφυλιστεί από τον Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Έχει καταστρέψει τα μέσα ενημέρωσης, το δικαστικό σώμα, το στρατό και άλλους θεσμούς που κάποτε αποτελούσαν τους πυλώνες της περήφανης, αν και ατελούς, φιλελεύθερης τάξης της Τουρκίας» επισημαίνουν.

Συμπερασματικά αναφέρεται πως μόνο η πίεση προς την Τουρκία θα την ωθήσει να γίνει ο σύμμαχος που η Αμερική περιμένει να είναι και παροτρύνουν: Μέχρι τότε, ο Φιντάν δεν πρέπει να έχει άλλη συνάντηση με τον κορυφαίο διπλωμάτη της Αμερικής και η Τουρκία πρέπει να μείνει στο περιθώριο.

Σχετικές ειδήσεις

• Δένδιας: Με τα F-35 που θα βρίσκονται σε λίγο εδώ και τον Θόλο η Ελλάδα αποκτά άλλες δυνατότητες
• F-35: Η Ελλάδα στέλνει στις ΗΠΑ την επιστολή αποδοχής για 20 μηχητικά 5ης γενιάς
• F-35: Στο τραπέζι η συμπαραγωγή Ελλάδας - ΗΠΑ για το μαχητικό 5ης γενιάς