FT: Εγκατέλειψε ο Ντόναλντ Τραμπ την Ουκρανία; Η «προδοσία», η νίκη Πούτιν και η επόμενη ημέρα

Για τον Ντόναλντ Τραμπ, η τηλεφωνική κλήση της Δευτέρας με τον Βλαντιμίρ Πούτιν προκάλεσε την ελπίδα ενός λαμπρού μέλλοντος «μεγάλου εμπορίου» μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, «όταν τελειώσει αυτό το καταστροφικό «λουτρό αίματος». Ο Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Ρώσου ηγέτη, δήλωσε ότι ο τόνος της δίωρης συνομιλίας ήταν τόσο φιλικός που κανένας από τους δύο προέδρους δεν ήθελε να είναι ο πρώτος που θα κλείσει το τηλέφωνο.

Για τους Ουκρανούς και τους συμμάχους τους στην Ευρώπη, έμοιαζε με προδοσία.
Δεν ήταν μόνο ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν φάνηκε να ασκεί καμία πίεση στη Ρωσία για την επίτευξη εκεχειρίας. Σύμφωνα με την ανάγνωση της κλήσης, ο Τραμπ κατέστησε επίσης σαφές ότι οι ΗΠΑ υποχωρούν ως μεσολαβητές στις προσπάθειες τερματισμού του πολέμου, αφήνοντας τη Μόσχα και το Κίεβο να τα βρουν μόνοι τους.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προειδοποίησε για τις συνέπειες. «Είναι ζωτικής σημασίας για όλους μας οι Ηνωμένες Πολιτείες να μην αποστασιοποιηθούν από τις συνομιλίες και την επιδίωξη της ειρήνης, επειδή ο μόνος που επωφελείται από αυτό είναι ο Πούτιν», δήλωσε μετά τη συνομιλία του με τον Τραμπ.

Για τους παρατηρητές, ήταν ένα σημείο καμπής μετά από περισσότερα από τρία χρόνια σύγκρουσης. Ένας πρόεδρος που υποσχέθηκε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία την πρώτη ημέρα της δεύτερης θητείας του φάνηκε να «νίπτει τας χείρας του» και να αφήνει την Ουκρανία στο έλεος του εισβολέα της. Η τηλεφωνική επικοινωνία επιβεβαίωσε τους χειρότερους φόβους των Ευρωπαίων: ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, παρασυρμένος από τις κολακείες του Πούτιν, ήταν έτοιμος να στραφεί προς τη Μόσχα και να ξεπουλήσει το Κίεβο.

Ο Τραμπ είχε ακόμη και μια πρόταση για το ποιος θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ως μεσολαβητής: τον Πάπα Λέοντα ΙΔ΄. «Το Βατικανό... έχει δηλώσει ότι θα ενδιαφερόταν πολύ να φιλοξενήσει διαπραγματεύσεις», έγραψε στο Truth Social. Σε τηλεφώνημα προς τους Ευρωπαίους ηγέτες μετά τη συνομιλία του με τον Πούτιν, ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι όχι μόνο αποσύρεται, αλλά και ότι δεν σκοπεύει να ασκήσει πρόσθετη πίεση στη Μόσχα όσο βρίσκονται σε εξέλιξη οι διμερείς συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, σύμφωνα με άτομα που ενημερώθηκαν για τη συνομιλία.

Αυτό αντιπροσώπευε μια στροφή για τον Τραμπ. Πριν από μια και πλέον εβδομάδα, είχε συμφωνήσει με άλλους δυτικούς ηγέτες απειλώντας να επιβάλει νέα τιμωρητικά μέτρα στη Ρωσία εάν δεν εφαρμόσει άμεση κατάπαυση του πυρός. Ο ίδιος ο Τραμπ παραδέχτηκε σε δημοσιογράφους αργότερα τη Δευτέρα ότι δεν είχε καν επαναλάβει τα προηγούμενα αιτήματά του προς τον Πούτιν να σταματήσει τις επιθέσεις του σε περιοχές αμάχων στην Ουκρανία.

Νίκη για τον Πούτιν το τηλεφώνημα με τον Τραμπ

«Αυτή η τηλεφωνική κλήση με τον Τραμπ ήταν μια νίκη για τον Πούτιν», δήλωσε ο Στίβεν Πάιφερ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία, ο οποίος τώρα εργάζεται στο Κέντρο Διεθνούς Ασφάλειας και Συνεργασίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. «Κατέστησε σαφές ότι η κατάπαυση του πυρός δεν θα συμβεί σύντομα, ώστε η Ρωσία να μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο. Και παρόλα αυτά δεν θα εφαρμοστούν πρόσθετες κυρώσεις».

Ο Τραμπ και ο Πούτιν φάνηκαν να έχουν συμφωνήσει ότι η Ρωσία και η Ουκρανία θα πραγματοποιήσουν άμεσες συνομιλίες, συνεχίζοντας τις διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη από την περασμένη Παρασκευή. Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να συνεργαστεί με την Ουκρανία για ένα «μνημόνιο σχετικά με την πιθανή μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία». Αυτό θα περιελάμβανε τις «αρχές στις οποίες θα βασιζόταν μια ειρηνευτική συμφωνία» και μια «πιθανή κατάπαυση του πυρός για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, εάν επιτευχθούν ορισμένες συμφωνίες».

Ωστόσο, υπήρξε σύγχυση σχετικά με το τι έλεγε ο Πούτιν. Ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος που γνώριζε τις κλήσεις δήλωσε για την ιδέα του μνημονίου ότι «κανείς δεν ξέρει τι είναι, ποιος είναι ο λόγος γι' αυτό [και] γιατί έχει σημασία». Ο ίδιος ο Ζελένσκι δήλωσε στους δημοσιογράφους αργά τη Δευτέρα ότι η πρόταση μνημονίου ήταν «άγνωστη» σε αυτόν.

«Οι Ρώσοι θα διεξάγουν συνομιλίες χαμηλού επιπέδου, θα ανταλλάσσουν διάφορα έγγραφα και εν τω μεταξύ θα συνεχίσουν να πολεμούν», δήλωσε ο Μπιλ Τέιλορ, ο οποίος διετέλεσε πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία από το 2006 έως το 2009. «Πόσο ακόμα θα ανέχεται ο Τραμπ όλη αυτή την καθυστέρηση;»

Η επιθυμία των ΗΠΑ για αποδέσμευση έχει επισημανθεί εδώ και εβδομάδες, από τον ίδιο τον Τραμπ, αλλά και από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς, οι οποίοι έχουν επανειλημμένα εκφράσει την απογοήτευσή τους για τη Ρωσία και την Ουκρανία σε ισότιμο βαθμό. Ο Βανς δήλωσε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα ότι οι ΗΠΑ μπορεί τελικά να αναγκαστούν να πουν: «Αυτός δεν είναι ο πόλεμός μας».

«Θα προσπαθήσουμε να τον τερματίσουμε, αλλά αν δεν μπορέσουμε να τον τερματίσουμε, τελικά θα πούμε: «Ξέρετε κάτι; Άξιζε να προσπαθήσουμε, αλλά δεν θα το κάνουμε πια». Ο Τραμπ το επανέλαβε αυτό όταν είπε σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο ότι κάτι «θα συμβεί» για να τερματιστεί ο πόλεμος. «Και αν δεν συμβεί, απλώς υποχωρώ και θα πρέπει να συνεχίσουν. Αυτή ήταν μια ευρωπαϊκή κατάσταση και θα έπρεπε να είχε παραμείνει ευρωπαϊκή κατάσταση».

Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν την επιθυμία του Τραμπ για αποδέσμευση κατανοητή. «Η προσέγγιση κάθε πλευράς ήταν να κάνει τον Τραμπ να θυμώσει με την άλλη πλευρά, και αυτό ήταν καταστροφικό στην ουσία του», δήλωσε ο Πίτερ Σλέζκιν του think-tank Stimson Center. «Αν μπορεί να αναγκάσει τις δύο πλευρές να μιλήσουν μεταξύ τους και να αποσυρθεί, μπορεί να είναι χρήσιμο για να κινηθούν τα πράγματα».

Στόχος του Πούτιν η ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Μόσχα

Αλλά ο Τραμπ τώρα φαινόταν να ενδιαφέρεται περισσότερο για την επαναπροσέγγιση με τη Μόσχα παρά για την επίλυση του πολέμου, είπαν άλλοι.
«Σε αυτό το σημείο ο Τραμπ φαίνεται να βλέπει την ομαλοποίηση των σχέσεων Ρωσίας-ΗΠΑ ως αυτοσκοπό», δήλωσε ο Άντριου Βάις, αντιπρόεδρος του Carnegie Endowment for International Peace. «Όλα τα άλλα υποτάσσονται σε αυτόν τον στόχο».

Η φαινομενική προθυμία του Πούτιν να αναβάλλει την ειρήνη θα μπορούσε να αντανακλά την εμπιστοσύνη της Ρωσίας για την στρατιωτική πρόοδο της πλήρους κλίμακας εισβολής της στην Ουκρανία, όπου έχει εντείνει τις επιθετικές επιχειρήσεις σε μεγάλα τμήματα της πρώτης γραμμής. Ένας εκπρόσωπος του ουκρανικού στρατού δήλωσε ότι «σκληρές μάχες» μαίνονται γύρω από τη στρατηγική πόλη Ποκρόφσκ στην ανατολική Ουκρανία και βόρεια του κοντινού Τορέτσκ. Ένας αυτοκινητόδρομος που χρησιμεύει ως κρίσιμος κόμβος υλικοτεχνικής υποστήριξης δεχόταν τακτικές επιθέσεις από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, απειλώντας τις επιχειρήσεις της Ουκρανίας στην περιοχή, δήλωσαν στρατιώτες.

Η DeepState, μια ουκρανική ομάδα που πρόσκειται στον στρατό, χαρακτήρισε την κατάσταση «δυσμενή» για τις δυνάμεις του Κιέβου και δήλωσε ότι ρωσικά στρατεύματα «προωθούνταν μέσα από θέσεις και πλησίαζαν τα διοικητικά σύνορα της περιοχής του Ντόνετσκ» - μιας από τις περιοχές που η Ρωσία προσάρτησε μονομερώς το 2022, αλλά δεν ελέγχει πλήρως. Ο χάρτης στον οποίο καταγράφει τις αλλαγές στην πρώτη γραμμή, δείχνει τους Ρώσους σε απόσταση μικρότερη των 5 χιλιομέτρων από τα σύνορα, όπου οι μάχες είναι πιο έντονες.

Η κατάληψη ολόκληρης της ανατολικής περιοχής του Ντόνετσκ - μαζί με τις γειτονικές περιοχές Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, τις άλλες τρεις περιοχές που προσάρτησε το 2022 - παραμένει βασικός στρατιωτικός στόχος για τη Μόσχα. Ο στρατός της έχει υποστεί βαριές απώλειες στην επιδίωξη αυτού του στόχου. Σε συνομιλίες με Ουκρανούς αξιωματούχους στην Τουρκία την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία έθεσε ως όρο για οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός το Κίεβο να αποσύρει όλες τις δυνάμεις του και από τις τέσσερις περιοχές.

Ο Ρομπ Λι, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Έρευνας Εξωτερικής Πολιτικής, δήλωσε ότι η Ρωσία καταφέρνει να προωθηθεί σταδιακά κατά μήκος της πρώτης γραμμής και καταφέρνει να στρατολογήσει στρατιώτες σε μεγάλους αριθμούς.
«Στρατιωτικά, νομίζω ότι η Ρωσία μπορεί να διατηρήσει τη μάχη προς το παρόν, δεδομένης της συνεχούς στρατολόγησης εθελοντών», είπε.

«Η ηγεσία της Ρωσίας πιθανότατα πιστεύει ότι μπορεί ακόμα να βελτιώσει τη θέση της στο πεδίο της μάχης». Καθώς πλησίαζε το καλοκαίρι, οι καιρικές συνθήκες θα γίνονταν πιο ευνοϊκές για επιθετικές επιχειρήσεις, κάτι που θα μπορούσε να ωφελήσει τη Ρωσία, είπε ο Λι. «Η Ρωσία δεν έχει ακόμη επιτύχει τον ελάχιστο στόχο της να καταλάβει όλες τις περιοχές Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ... οπότε μπορεί να προσπαθήσει να καταλάβει όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη αυτό το καλοκαίρι πριν εμπλακεί πιο σοβαρά σε διαπραγματεύσεις».

Σχετικές ειδήσεις

• Ο Τραμπ εξομαλύνει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία– «Παράθυρο» Πούτιν για συνομιλίες με την Ουκρανία
• Τραμπ μετά την επικοινωνία με Πούτιν: Ρωσία και Ουκρανία ξεκινούν αμέσως διαπραγματεύσεις
• Πούτιν σε Τραμπ: Η Ρωσία έτοιμη για ένα μνημόνιο με την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της εκεχειρίας