Η σημερινή πραγματικότητα και η... vintage ΔΕΘ
Οι αμειλικτοι αριθμοί και τα άλυτα προβλήματα - Η κληρονομιά της τρόικας... σε συσκευασία ΦΠΑ
Πρόκειται για διαφορά φάσης. Αν τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στη ΔΕΘ, είχαν ανακοινωθεί τέσσερα-πέντε χρόνια νωρίτερα, θα είχαν σίγουρα παραγάγει σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό αποτέλεσμα. Σήμερα, η χώρα είναι άλλη, έχουν επέλθει σημαντικές μεταβολές και το τελειωτικό χτύπημα το κατάφερε ο υψηλός πληθωρισμός της τελευταίας περιόδου. Για να σας δώσω ένα σημαντικό στοιχείο: Εξαιτίας αυτού του λόγου (του υψηλού πληθωρισμού) και όχι μόνον τα τελευταία έξι συναπτά έτη, η καθαρή απώλεια εισοδήματος φτάνει τα δύο δισ. ευρώ. Χονδρικά περίπου 300 εκατομμύρια (περισσότερα) από όσα το πακέτο παροχών της Θεσσαλονίκης, που παρουσιάσθηκε με πολλά ταμπούρλα.
Ας έρθουμε όμως στην επί μέρους ανάλυση των μέτρων:
Πρώτο: Η στήριξη των πολύτεκνων-τρίτεκνων οικογενειών. Ασφαλώς ανακούφιση-αναγνώριση της συνεισφοράς εκείνων, των λίγων, στο άλυτο -προς το παρόν- δημογραφικό πρόβλημα. Γιατί κατά τα άλλα, είναι πολύ περιορισμένο το εύρος της παρέμβασης για να οδηγήσει τους πολλούς άλλους, στη δυνατότητα δημιουργίας εστίας-απογόνων.
Δεύτερο: Για να αναλύσουμε περαιτέρω τα δεδομένα. Το επικοινωνιακό αφήγημα συνίσταται στο σλόγκαν «στηρίζουμε την οικογένεια». Με ποιο τρόπο ακριβώς; Ένας μισθωτός των 30.000 ευρώ και εφόσον έχει ένα παιδί, με την αναπροσαρμογή της φορολογικής κλίμακας κερδίζει 800 ευρώ το χρόνο. Όταν το κόστος ανατροφής ενός παιδιού με βάση υπολογισμούς της ΕΛΣΤΑΤ, υπολογίζεται στα 1.000 ευρώ το μήνα, δηλαδή στα 12.000 ευρώ το χρόνο. Ωραίο αυτό που λέει ο υπουργός Οικονομικών, ότι το μέτρο εστιάζει στο δημογραφικό γιατί «είναι εθνικό πρόβλημα», αλλά το δημογραφικό προφανώς δεν λύνεται έτσι -κάτι που μάλιστα το γνωρίζει- και επομένως η διαπίστωση μικρή σχέση έχει με την πραγματικότητα.
Τρίτο: Πάμε παρακάτω. Ένας νέος 25-30 ετών που κερδίζει ας πούμε 25.000 ευρώ (αλλά προφανώς είναι εκτός πραγματικότητας), γλυτώνει περί τα 300 ευρώ σε ετήσια βάση. Άρα αν θέλει να κάνει οικογένεια και χρειάζεται και ένα σπιτάκι 90 τ.μ. πρέπει να έχει στην μπάντα 270.000 ευρώ, κατ’ ελάχιστο. Αν υποθέσουμε μάλιστα ότι τεκνοποιεί, πρέπει να αναζητήσει επιπρόσθετα και άλλα 12.000 ευρώ. Επομένως, δι’ αυτού του τρόπου πέραν της κοινωνικής αδικίας, το δημογραφικό δεν αντιμετωπίζεται, ούτε κατ’ ελάχιστον.
Τέταρτο: Ας έρθουμε τώρα στο δημοσιονομικό πεδίο. Υπολογίζεται ότι μία μονάδα μείωσης στη φορολογία τροφοδοτεί την ανάπτυξη κατά περίπου 0,4%. Όχι αμελητέο, μόνο που στη δική μας περίπτωση είναι όλα, άλλα. Γιατί παραμένει αμετάβλητη η έμμεση φορολογία, άρα όλο το «εφέ» σε μεγάλο βαθμό καταλήγει στον πίθο των Δαναΐδων. Και όχι μόνο δημοσιονομικά, αλλά και στην τσέπη των νοικοκυριών, που δεν άκουσαν κουβέντα για το πώς θα αντιμετωπισθεί ο εφιάλτης της ακρίβειας. Την οποία, παρεμπιπτόντως, βάσει δημοσιονομικών δεδομένων και μάλιστα σε συντριπτικό ποσοστό, την ταυτίζουν με την αισχροκέρδεια. Πράγμα που σημαίνει, σε απλά λόγια, ότι θεωρούν ότι ζουν και βασιλεύουν (εις βάρος τους) τα καρτέλ.
Παρεμπιπτόντως τους υψηλούς έμμεσους φόρους μας τους άφησε «πεσκέσι» η τρόικα και έκτοτε τους διατηρούμε μετ' ευλάβειας. Μόνο που όταν επιβλήθηκαν, υπηρετούσαν το στόχο της εσωτερικής υποτίμησης, προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση, να περιορισθούν επομένως οι εισαγωγές και έτσι να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και να «σουλουπωθεί» το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Σήμερα υπηρετείται αμιγώς εισπρακτικό πλάνο ενώ παράλληλα καταγράφεται ευρωπαϊκό ρεκόρ: τα έσοδα από τον ΦΠΑ στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν το 11% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στην ευρωζώνη κινείται στο 7% (στοιχεία Eurostat).
Πέμπτο: Ως προς τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα και πάλι. Βεβαίως προκύπτουν κάποιες ελαφρύνσεις, για τους πολλούς, όχι τόσες που να τους αλλάζουν τη ζωή τους. Το μεγαλύτερο όφελος αντιστοιχεί στην κλίμακα 40.0000 – 60.000 ευρώ. Μόνο που σ’ αυτή την κατηγορία αντιστοιχούν στο σύνολο του πληθυσμού, μόλις 400 χιλιάδες άνθρωποι. Εντάξει, μικρό δημοσιονομικό κόστος, αμφίβολο επικοινωνιακό αποτέλεσμα, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι η κυβέρνηση «στοχοποιείται» από την αντιπολίτευση ότι κάνει πολλά για τους λίγους και ελάχιστα για τους πολλούς.
Έκτο: Υπάρχουν και κάποια άλλα κενά στο πακέτο. Δεν ήταν ιδιαίτερα γενναιόδωρο ως προς τους συνταξιούχους, δεν έκλεισε επαρκώς το μάτι στους ελεύθερους επαγγελματίες, δεν είχε καμία αναφορά στους αγρότες. Ίσως γιατί οι κρατούντες θεωρούν ότι τους στοχοποιεί συλλήβδην το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Πώς, όμως, μπορούν να λείπουν για αμιγώς επικοινωνιακούς λόγους από το κυβερνητικό πακέτο, όταν η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ θα υπολείπεται κατά ένα δισ. (και βάλε), άρα σαφώς απομείωση των κοινοτικών κονδυλίων και μάλιστα σε μία χώρα που δεν έχει κάνει ούτε μισό βήμα, ως σήμερα, προς την κατεύθυνση αναδιάρθρωσης της αγροτικής της πολιτικής. Και το κερασάκι στην τούρτα: κανενός είδους αφήγημα επιχειρηματικής ανάπτυξης. Μ’ άλλα λόγια, πλήρης απουσία οποιουδήποτε περαιτέρω σχεδίου.
ΥΓ: Σημαντικό στέλεχος της κυβέρνησης, σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες του, αποφαίνεται ότι τα εξαγγελθέντα μέτρα δεν μπορούν να αντιστρέψουν το κλίμα. Ίσως δώσουν μια «ανάσα» (μιάμιση μονάδας) αλλά σίγουρα μας κρατούν μακριά από την προοπτική αυτοδυναμίας.
