Επιστρέφει και πότε ο Αλέξης Τσίπρας;

Φούντωσε ξανά η συζήτηση περί επανόδου Τσίπρα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Μαθαίνω, μάλιστα, από στελέχη πρώτης γραμμής του ΣΥΡΙΖΑ που ήρθαν πρόσφατα σε επαφή με την εκλογική του πελατεία, αλλά και με την ευρύτερη κοινωνία της περιφέρειάς τους, ότι διατυπώνεται πλέον μετ’ επιτάσεως το ερώτημα: «Πότε βλέπεις να έρχεται ο Αλέξης;» Σούσουρο υπάρχει σίγουρα, ενδεχομένως η βαβούρα να εκφράζει και την προσδοκία που έχει καταγραφεί δημοσκοπικά αλλά δεν έχει εντοπισθεί ως τώρα επί του πολιτικού πεδίου, να υπάρξει δηλαδή εναλλακτική λύση διακυβέρνησης.

Η αναζήτηση θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, το αν και πώς θα βρει μονοπάτι έκφρασης, να το κουβεντιάσουμε. Ας ξεκινήσουμε, όμως, από τη σημερινή εικόνα. Είναι προφανές ότι οι πολίτες απομακρύνονται από τα συστημικά κόμματα, με αποτέλεσμα να τα έχουν αναγκάσει να φορέσουν «κουστούμι», τουλάχιστον κατά ένα νούμερο μικρότερο. Είναι επίσης εμφανές ότι αρκετοί από εκείνους επιλέγουν τη «στέγη» της αδιευκρίνιστης ψήφου. Κάποιοι άλλοι στρέφονται σε μικρότερους (κυρίως αντισυστημικούς) πολιτικούς σχηματισμούς, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις καθοδηγούνται κυρίως από τη διαπίστωση ότι «δεν πάει άλλο». Είναι εξαιρετικά πρόωρο και αδόκιμο να μιλήσουμε για τάση, ωστόσο ας έχουμε το νου μας, μήπως τελικά η λύση δεν αναζητείται από την πόρτα αλλά επιδιώκεται να επιβληθεί από το παράθυρο σ’ ένα σύστημα που δεν δείχνει ούτε έτοιμο ούτε πρόθυμο να ανταποκριθεί στο ισχυρό αίτημα της αλλαγής.

Επανέρχομαι στο πιθανό εγχείρημα Τσίπρα, τα μαντάτα που φθάνουν στα γραφεία της Αμαλίας είναι δισυπόστατα. Πρώτα απ’ όλα, οι κατά περιπτώσεις διαφωνούντες δημοσκόποι, συμπλέουν στη διαπίστωση ότι με βάση τα στοιχεία τους, ένα νέο κόμμα Τσίπρα θα έγραφε αύριο το πρωί στην κάλπη, κάτι μεταξύ 10-12%. Αυτή είναι η «φωτογραφία» της στιγμής και σίγουρα δεν ανταποκρίνεται στην προσδοκία του πρώην πρωθυπουργού, ο οποίος θα επιθυμούσε μεν να επανέλθει στο προσκήνιο, αλλά επικεφαλής ενός πολύ πιο φιλόδοξου project, που θα τον έβαζε δυναμικά στο παιχνίδι με το «καλημέρα» σας. Παρά ταύτα, δεν διαλάθει της προσοχής των επιτελών του, ότι τα πράγματα έχουν μπει σε φάση ρευστότητας , ότι ανιχνεύονται υπόγειες διεργασίες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα θετικότερο περιβάλλον για ένα τέτοιο εγχείρημα.

Αντιλαμβάνεσθε ότι τέτοιου είδους σκέψεις δεν προκύπτουν επειδή… διάβασαν τη σπάλα του αρνιού. Δημοσκοπήσεις διαβάζουν οι άνθρωποι, από τις οποίες προκύπτει ότι οι πολίτες αναδεικνύουν ως υπ’ αριθμόν ένα προσόν για τους πολιτικούς, την εντιμότητα και το ήθος. Εννοείται ότι η αποτελεσματική διαχείριση δεν πάει περίπατο, αλλά πλέον χρειάζεται… τη βοήθεια της εντιμότητας. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το κουμπί που εξηγεί κατά τη γνώμη μου τους στρατηγικούς σχεδιασμούς «πρώτης φάσης» του κ. Τσίπρα. Παρά το γεγονός ότι η κίνησή του να προκαλέσει συζήτηση γύρω από τα πρακτικά της κρίσιμης συνάντησης των πολιτικών αρχηγών λίγο πριν το δημοψήφισμα, ερμηνεύθηκε σε μια πρώτη προσέγγιση ως βουτιά στο παρελθόν, την ώρα που ο κόσμος «βράζει», η αλήθεια είναι ότι παρέπεμπε σε πολύ συγκεκριμένη στόχευση: να δημιουργήσει προϋποθέσεις για μια άλλη ανάγνωση, όχι μόνο των γεγονότων αλλά κυρίως του ίδιου. Στην κριτική που είχε προηγηθεί, η έμφαση δινόταν στην «ανικανότητα» του κεντρικού παίχτη, ο οποίος περιγραφόταν ως «ο άσχετος» που παρολίγον να τα «κάνει γης μαδιάμ». Σ’ αυτό ακριβώς, λοιπόν -μέσω των πρακτικών- προσπάθησε να αντιπαρατεθεί το δικό του αφήγημα που συνίσταται στο εξής: «Υπήρχε σχέδιο (καλό, κακό, μέτρο, κρίνεται). Το σχέδιο της επιθετικής διπλωματίας, που βασίζεται στη θεωρία ότι μπορεί να χρειασθεί να φθάσεις στα άκρα, πριν αναγκασθείς να συμβιβαστείς. Έπεισε ή όχι, η συνέχεια θα το δείξει, πάντως από τη δική του πλευρά εκφράζεται ικανοποίηση στη λογική ότι, εκεί που το ματς ήταν εκατό-μηδέν, τώρα είναι εβδομήντα-τριάντα.

Υπάρχει, ωστόσο, και μια άλλη εκκρεμότητα την οποία ο πρωθυπουργός έχει καταγράψει, θεωρώντας ότι και σ’ αυτό το πεδίο θα πρέπει να υπάρξει ανάλογη δυναμική παρέμβαση από την πλευρά του. Αναφέρεται στο πεδίο της διαχείρισης των οικονομικών της περιόδου διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ που σκιάζεται, επίσης, από μεγάλη «μαυρίλα». Μια πρώτη σκέψη που διατυπώνεται ως προς αυτό από συνεργάτες του, συμπυκνώνεται στην εξής, αυτοκριτικού χαρακτήρα, προσέγγιση: Πράγματι στην περίπτωση της επιθετικής διπλωματίας, υπάρχουν και… απώλειες υπό την έννοια ότι δεν είναι προβλέψιμες όλες οι επιπτώσεις (πχ. capital control). Πάντως στην παρούσα φάση, αυτό το κεφάλαιο τελεί ακόμα υπό επεξεργασία. Παρεμπιπτόντως μια σύντομη παρατήρηση: Ο κ. Τσίπρας μπορεί να επέλεξε το rebrand (του προφίλ του), δεν υιοθετεί όμως το remake παλαιότερων επιλογών του και συγκεκριμένα της πάλαι ποτέ στρατηγικής της γέφυρας με τους Καραμανλικούς. Αντιθέτως πετάει με μέτρο, προς το παρόν, τα «καρφιά» του για τα πεπραγμένα του 2009, επιλέγοντας γι’ αυτήν την περίοδο τη φράση «μας ρίξατε στα βράχια». Άρα δεν υπάρχει σήμερα, αρχή τέτοιου τύπου συμμαχίας. Ενδιαφέρον, πιστεύω, με δεδομένο ότι μπορεί να υπάρξουν διεργασίες και στο εσωτερικό της ΝΔ.

Πάμε, τώρα, στο δια ταύτα και συγκεκριμένα στη δεύτερη φάση της στρατηγικής πιθανής επανόδου. Σημασία έχει «με ποιους θα πας και ποιου θ’ αφήσεις», σε μια περίοδο που ναι μεν η κοινωνία αναζητεί ηγέτες αλλά, σίγουρα, δεν προκρίνει το μοντέλο του one man show. Λίγα πράγματα μπορούν να ειπωθούν ως προς αυτό το ζήτημα, πέραν του γεγονότος ότι στο παρελθόν παρατηρήθηκαν αστοχίες. Μου δημιουργείται η εντύπωση ότι δεν έχει αποσαφηνισθεί πλήρως, ούτε έχουν γίνει επί του παρόντος συστηματικές και οργανωμένες κινήσεις στη σκακιέρα. Προέχει άλλωστε κάτι πολύ πιο επείγον. Να δημιουργηθεί δίπλα στην οργανωμένη δομή του Ινστιτούτου, η ανάλογη δομή που θα υποστηρίξει τη μετάβαση του πρώην πρωθυπουργού από τη φάση του rebranding στη φάση της επανόδου του, στο ρόλο του «λαϊκού ηγέτη», μέσα από περιοδείες ανά την Ελλάδα, αρχής γενομένης από το Σεπτέμβριο.

Διαβάστε επίσης