Οι συμφωνίες για τα Ενεργειακά: Γεωτρήσεις στο Ιόνιο, αμερικανικό LNG - Explainer video του Newsbomb

Το διήμερο 6 - 7 Νοεμβρίου σηματοδότησε μια καμπή στην ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας.

Στην Αθήνα και στο πλαίσιο της Συνόδου για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC) υπογράφηκαν δύο συμφωνίες που χαρακτηρίζονται ως «εξαιρετικά σημαντικές» για τη χώρα: Η μία αφορά σε υπεράκτιες έρευνες υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, και η δεύτερη στην εισαγωγή και διαμεταφορά αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την Ουκρανία μέσω ελληνικών υποδομών. Και οι δύο συμφωνίες «υπόσχονται» να αλλάξουν το ενεργειακό αποτύπωμα της χώρας σε περιφερειακό επίπεδο, αναδεικνύοντας τον στρατηγικό της ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Η συμφωνία για γεωτρήσεις στο «Οικόπεδο 2» στο Βόρειο Ιόνιο

Η πρώτη συμφωνία που υπεγράφη στο Ζάππειο στις 6 Νοεμβρίου, αφορά στο «Οικόπεδο 2» (Block 2), στην περιοχή δυτικά της Κέρκυρας, που γειτνιάζει με την ιταλική ΑΟΖ. Ο αμερικανικός κολοσσός στο πεδίο της Ενέργειας, ExxonMobil σε συνεργασία με τις ελληνικές Energean και HelleniQ Energy υπέγραψαν σύμβαση παραχώρησης, με συμμετοχή 60% για την ExxonMobil, 30% για την Energean και 10% για τη HelleniQ Energy.

Η γεώτρηση προγραμματίζεται για τα τέλη του 2026 ή αρχές του 2027, σε βάθη νερού από 500 έως 1.500 μέτρα. Το κόστος της γεώτρησης υπολογίζεται μεταξύ 50-100 εκατ. δολαρίων.

Πρόκειται για την πρώτη υπεράκτια ερευνητική γεώτρηση στη Δυτική Ελλάδα μετά το 1981, στοιχείο που η κυβέρνηση χαρακτηρίζει «ενεργειακή αντεπίθεση».

Με την ExxonMobil να αναλαμβάνει operator στη φάση ανάπτυξης (σε περίπτωση ανεύρεσης κοιτάσματος), η ελληνική πλευρά επιχειρεί να μετασχηματίσει το γεωγραφικό της πλεονέκτημα σε ενεργειακό κεφάλαιο.

Ο γεωπολιτικός αντίκτυπος της συμφωνίας θεωρείται, επίσης, σημαντικός: Η Ελλάδα ενισχύει την θέση της ως ενεργειακός κόμβος μεταξύ Μεσογείου και Ατλαντικού – σε μια περίοδο κρίσεων και μετατοπίσεων στην αγορά φυσικού αερίου.

Η συμφωνία για αμερικανικό LNG με τη ΔΕΠΑ – AKTOR

Η δεύτερη βασική συμφωνία που υπεγράφη στο Ζάππειο στις 7 Νοεμβρίου, αφορά στο υγροποιημένο φυσικό αέριο, το LNG. Οι ελληνικές εταιρείες ΔΕΠΑ Εμπορίας και AKTOR Energy (σε κοινοπραξία με ποσοστά 40% και 60% αντίστοιχα) – μέσω της νεοσύστατης εταιρείας Atlantic‑See LNG Trade – υπέγραψαν μακροχρόνια σύμβαση με την αμερικανική Venture Global. Η διάρκεια της σύμβασης είναι 20 έτη, με έναρξη από την 1η Ιανουαρίου 2030.

Η συμφωνία προβλέπει προμήθεια 0,5 έως 1,5 εκατ. τόνων LNG ετησίως (mTPA), με δυνατότητα επέκτασης έως περίπου 4 δισ. κ.μ. ετησίως μετά το 2030.

Το αμερικανικό LNG θα παραλαμβάνεται στους ελληνικούς τερματικούς σταθμούς (Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη) και στη συνέχεια θα διακινείται μέσω του Κάθετου Διαδρόμου σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία έως την Ουκρανία.

Με τη συμφωνία αυτή, θεωρείται πως η Ελλάδα «ανοίγει πόρτα» για αμερικανικό LNG προς την Ευρώπη. Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, η χώρα μπορεί να προμηθεύεται 0,7 δισ. κ.μ. ετησίως από το 2030 μέσω της συμφωνίας. Η θεωρητική αξία της σύμβασης εκτιμάται περί τα 25 δισ. ευρώ, με σημερινές τιμές.

Η συμφωνία, επίσης, δίνει στις ΗΠΑ αμεσότερη πρόσβαση για το αμερικανικό LNG στην Ευρώπη, γεγονός που επιτρέπει στην ΕΕ να αντικαταστήσει, σταδιακά, τη ρωσική εξάρτηση αναφορικά με την ενέργεια, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη γεωπολιτική και ενεργειακή της αυτονομία.

Γιατί είναι σημαντικές αυτές οι συμφωνίες

Οι δύο ενεργειακές συμφωνίες που υπογράφηκαν στο Ζάππειο, στο πλαίσιο της Συνόδου για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), χαρακτηρίζονται ως «στρατηγικής σημασίας βήμα» για τη χώρα.

Συνδυαστικά, ενισχύουν τη διαφοροποίηση της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ελλάδας, μειώνοντας την εξάρτηση από παραδοσιακές πηγές και δίνοντας, σε βάθος χρόνου, έναν πιο αυτόνομο και πολυδιάστατο ρόλο στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Παράλληλα, προσδίδουν στην Ελλάδα ρόλο ουσιαστικού παίκτη σε περιφερειακό επίπεδο ακόμη και «συνδιαμορφωτή» των ενεργειακών ισορροπιών στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπως αναφέρεται, βγάζοντάς την από τη θέση του θεατή των εξελίξεων.

Από οικονομική σκοπιά, εφόσον επιβεβαιωθούν κοιτάσματα στο Ιόνιο ή προχωρήσει η εκμετάλλευση του αμερικανικού LNG, τα δημόσια έσοδα αναμένεται να ενισχυθούν σημαντικά, ενώ θα αυξηθεί και η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Τεχνικά, οι εξελίξεις αυτές ενεργοποιούν την πρώτη υπεράκτια γεώτρηση στη Δυτική Ελλάδα μετά από δεκαετίες, αλλά και την πλήρη αξιοποίηση των ελληνικών υποδομών LNG και των δυνατοτήτων διαμετακόμισης προς τα Βαλκάνια και την Ουκρανία. Σε γεωπολιτικό επίπεδο, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε κόμβο που συνδέει αμερικανικούς ενεργειακούς πόρους με τις ανάγκες της Ευρώπης, ενισχύοντας τη θέση της ως αξιόπιστου εταίρου και διαμετακομιστικού κέντρου.

Οι προκλήσεις στον δρόμο προς την υλοποίηση

Παρά τη σημασία και τη δυναμική τους, οι συμφωνίες αυτές συνοδεύονται από μεγάλες προκλήσεις. Από την ερευνητική φάση στον Ιόνιο έως την επιβεβαίωση και εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων, το εγχείρημα ενέχει υψηλό ρίσκο και απαιτεί μακρόχρονο χρονοδιάγραμμα. Οι υποδομές LNG και οι διασυνδέσεις του Κάθετου Διαδρόμου χρειάζονται σημαντικές επενδύσεις, καθώς και εγκρίσεις από πολλαπλούς φορείς σε διαφορετικές χώρες.

Η ανάπτυξη κοιτασμάτων και η εμπορική αξιοποίησή τους απαιτούν συνδυασμό τεχνογνωσίας, κεφαλαίων και συνεργασίας με διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς, ενώ η υλοποίηση του δικτύου αγωγών και των τερματικών σταθμών πρέπει να εναρμονιστεί με την εθνική ενεργειακή στρατηγική και τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την πράσινη μετάβαση. Παρά τα εμπόδια, η πορεία που ανοίγεται μπορεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε σημαντικό πυλώνα σταθερότητας και ενεργειακής επάρκειας για ολόκληρη την περιοχή.

Διαβάστε επίσης