Τσίπρας για Βαρουφάκη: «Δεν τον άντεχαν ούτε οι συνεργάτες του»

Το βιβλίο «Ιθάκη» του Αλέξη Τσίπρα που κυκλοφορεί σήμερα από τις εκδόσεις Gutenberg είναι δεδομένο ότι θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις. Ένας από τους λόγους που θα συμβεί αυτό είναι και οι αναλυτικές αναφορές του πρώην πρωθυπουργού σε πρόσωπα με τα οποία συνεργάστηκε στενά.

Ένα από αυτά είναι και εκείνο του πρώην υπ. Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, για τον οποίο ο Αλέξης Τσίπρας μιλά με σκληρά λόγια.

Στο κεφάλαιο «Πρώτη φορά Αριστερά», ο Αλέξης Τσίπρας εξιστορεί τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015.

Ο Αλέξης Τσίπρας εξιστορεί ότι η κρίσιμη θέση του υπουργού Οικονομικών ήταν μια από τις δυσκολότερες να καλυφθεί, αποκαλύπτοντας για πρώτη φορά πως ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν ήταν ούτε ή πρώτη, ούτε η δεύτερη, αλλά η τρίτη του επιλογή.

Συγκεκριμένα αναφέρει ότι είχε κάνει αρχικά πρόταση στον Γιάννη Δραγασάκη, και μάλιστα έξι μήνες πριν τις εκλογές, ο οποίος είχε πει ότι δε θα άντεχε τα συνεχή ταξίδια και το βάρος της διαπραγμάτευσης και ότι θα ήταν πιο χρήσιμος σε έναν επιτελικό ρόλο. Έτσι έλαβε τη θέση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης. Η δεύτερη επιλογή του Αλέξη Τσίπρα για το υπ. Οικονομικών ήταν ο Γιώργος Σταθάκης, ωστόσο τελικά εκτίμησε ότι θα ήταν καλύτερος ως υπ. Οικονομίας και Ανάπτυξης. «Και έτσι, άνοιξε ο δρόμος για την επιλογή Βαρουφάκη», αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας, παραδεχόμενος ότι δεν τον γνώριζε για πολλά χρόνια, αλλά ότι εκτιμούσε την επικοινωνιακή του δεινότητα. «Μου ήταν από την αρχή φανερό ότι επρόκειτο για μια ιδιαίτερη περίπτωση. Στην πραγματικότητα ήταν περισσότερο σελέμπριτι και λιγότερο οικονομολόγος», αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας και παραδέχεται ότι ο λόγος που τον έκανε υπ. Οικονομικών ήταν επειδή δεν ήθελε «να μας θεωρούν δεδομένους» και επειδή ο Βαρουφάκης είχε μια «επιθετική αποφασιστικότητα».

«Ήθελα να στείλω το σήμα της επιθετικής διαπραγμάτευσης. Υποτίμησα όμως τον ανθρώπινο παράγοντα τόσο στην περίπτωση Βαρουφάκη όσο και σε μια σειρά άλλων επιλογών μου», αναφέρει λίγο πριν ξεκινήσει την «αποκαθήλωση» του Γιάνη Βαρουφάκη.

«Οι άνθρωποι δεν είναι σαν τα πιόνια στο σκάκι, να υπολογίζεις τις κινήσεις τους μόνο με βάση τις δυνατότητες και τις προδιαγραφές τους. Παίζει ρόλο και η προσωπικότητά τους. Πολλές φορές παρασύρονται από την εξουσία και τη δημοσιότη-τα και βγάζουν έναν άλλο εαυτό. Ή ενδεχομένως αποκαλύπτουν τον αληθινό εαυτό τους. «Αρχή άνδρα δείκνυσι», όπως έλεγαν και οι αρχαίοι. Και όταν το Εγώ τους αδυνατεί να συντονιστεί με τη συλλογική προσπάθεια, τότε τα πράγματα οδηγούνται σε αδιέξο δο. Έτσι και έγινε. Πολύ γρήγορα ο Βαρουφάκης από "asset" μετατράπηκε σε αρνητικό πρωταγωνιστή. Που δεν τον άντεχαν στο Eurogroup, όχι μόνο οι απέναντι, αλλά ούτε οι πιθανοί μας σύμ-μαχοι, ακόμα και οι ίδιοι του οι συνεργάτες».

Όπως αφηγείται ο Αλέξης Τσίπρας, πριν τις εκλογές του 2015, πρότεινε στον Γιάνη Βαρουφάκη να συμβάλλει στον προεκλογικό αγώνα μέσα από μια μη-εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να του δοθεί κάποια υπουργική θέση εάν ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδιζε τις εκλογές. «Μου είπε «Αλέξη, εγώ θέλω να μπω στον ΣΥΡΙΖΑ. Δε θέλω να είμαι συνεργαζόμενος. Θέλω να είμαι υποψήφιος Βουλευτής με σταυρό. Θέλω να εκλεγώ Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Θα γίνω μέλος του ΣΥΡΙΖΑ». Είχε στο μυαλό του ένα άλλο σχέδιο. Διεκδικούσε να είναι οργανικό κομμάτι της προσπάθειάς μας. Με αιφνιδίασε. Εντούτοις, στο πλαίσιο της διεύρυνσης που επιχειρούσαμε σκέφτηκα πως δεν ήταν κακή ιδέα».

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν είχε στόχο να βάλει στο υπουργικό σχήμα τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, αλλά το έκανε ύστερα από προτροπή του Βαρουφάκη. Παράλληλα, σε άλλο σημείο, αναφέρει ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης ζήτησε την αντικατάσταση του Γιώργου Χουλιαράκη με το επιχείρημα ότι είναι «ενδοτικός» έναντι των θεσμών. «Εκεί συνειδητοποίησα ότι αργά ή γρήγορα τα πράγματα μαζί του θα έφταναν σε αδιέξοδο», αναφέρει ο πρώην πρωθυπουργός.

Σε άλλο σημείο του βιβλίου ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρει ότι «ο Βαρουφάκης θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα τεράστιο πρόβλημα αν έδειχνα ανυπομονησία και αγένεια» ενώ στη συνέχεια αφηγείται έναν διάλογο που έγινε στο Μαξίμου ύστερα από συνάντηση του Γιάνη Βαρουφάκη με την τότε πρόεδρο του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.

«- Λύσαμε τα θέματά μας. Είμαι απολύτως αισιόδοξος. Συνάτησα την Κριστίν, η οποία συμφωνεί σε όλα μαζί μου».

- «Σε τι είναι σύμφωνη; Τι είπατε;» Είχα θετική διάθεση να μάθω αυτά που του είπε.

- «Συμφωνεί σε όλα μαζί μου. Δεν θα κάνουμε πρόγραμμα με την Τρόικα, θα καταθέσει η ελληνική Κυβέρνηση τις δικές της προ-τίσεις θα συμφωνήσει με το ΔΝΤ και αυτές τις προτάσεις θα υλο-πατήσουμε. Δεν υπάρχει κανένα ζήτημα».

- «Και τα λεφτά ποιος θα μας τα δώσει, αφού δεν θα έχουμε πρό-γραμμα;» Δεν μου απάντησε. «Τα λεφτά, Γιάνη, για τις υποχρεώ-τις της χώρας», του επαναλαμβάνω, «ποιος θα μας τα δώσει; Η Κριστίν ή οι Ευρωπαίοι;»

- «Οι Ευρωπαίοι».

- «Α, ωραία, έτσι συμφωνώ κι εγώ. Άμα είναι να τα δώσει άλ-μας τα λεφτά, συμφωνώ κι εγώ μαζί σου, τζάμπα είναι».

Εκεί κατάλαβα ότι η κατάσταση ήταν Game Over. Ο Βαρουφάκης πανηγύριζε γιατί συμφώνησε με το ΔΝΤ πως θα βρούμε έναν τρόπο να κάνουμε αναπτυξιακά μέτρα και όχι λιτότητα, αλλά ξέχασε να ξεκαθαρίσει το πιο σημαντικό: Ποιος θα έβαζε τα λεφτά. Του είπα, λοιπόν: «Δεν θέλω να σε απογοητεύσω, αλλά τα λεφτά τα βάζει ο Σόιμπλε. Και όποιος βάζει τα λεφτά θέτει και τους όρους του».

Η στιγμή της αποπομπής Βαρουφάκη

Όπως πολλοί ίσως θυμούνται, η τελευταία παρουσία του Γιάνη Βαρουφάκη στο Μέγαρο Μαξίμου ως μέλος της κυβέρνησης ήταν η νύχτα του δημοψηφίσματος. Ο ίδιος έχει περιγράψει αυτή τη στιγμή λέγοντας ότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ιδιαίτερα ανήσυχος, φοβισμένος και απογοητευμένος με τη μεγαλειώδη νίκη του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα.

Όμως η εκδοχή που δίνει ο Αλέξης Τσίπρας είναι πολύ διαφορετική, καθώς λέει ότι «αντάλλασσα αγκαλιές, συγχαρητήρια και χειραψίες με όσους πανηγύριζαν, αλλά ταυτόχρονα έκανα προσπάθειες να μην πετώ στα σύννεφα, γιατί κατανοούσα πως οι ευθύνες μου είχαν μεγαλώσει μετά από αυτόν τον θρίαμβο».

«Εξαίρεση στο κλίμα της χαράς ήταν εκείνο το βράδυ ο Βαρουφάκης. Κυριολεκτικά δεν μιλιόταν, προφανώς επειδή διαισθανόταν αυτό που ερχόταν. Είχε φτάσει με τη σύζυγό του Δανάη στο Μαξίμου, αφού εντωμεταξύ είχε προλάβει να διαπράξει το τελευταίο του ατόπημα. Είχε σπεύσει να κάνει δηλώσεις από το Υπουργείο του πριν από το δικό μου διάγγελμα. Ενώ οι Υπουργοί, ιδιαίτερα για τόσο σημαντικά θέματα, περιμένουν πάντα τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού πριν μιλήσουν δημοσίως.

Ήταν μια προσωπική πρόκληση, αλλά και μια θεσμική απρέπεια. Και επιπλέον, οι δηλώσεις του ήταν εμπρηστικές, υποδαυλίζοντας τους φόβους πως πάμε για έξοδο από το ευρώ και όχι για συμφωνία. Προφανώς, αυτό με διευκόλυνε πολιτικά και ψυχολογικά, αλλά την απόφασή μου την είχα λάβει από το βράδυ της Παρασκευής. Όταν ήρθε λοιπόν στο Μαξίμου, του είπα «Γιάνη, έκλεισε ένας κύκλος, πετύχαμε μια πολύ σημαντική νίκη και τώρα πρέπει να πάμε να πετύχουμε και μια συμφωνία η οποία θα είναι βιώσιμη. Έπαιξες έναν καθοριστικό ρόλο, αλλά ο ρόλος αυτός έχει τελειώσει. Δεν είσαι το πρόσωπο πάνω στο οποίο μπορεί να στηθεί μία στρατηγική συμφωνίας και πρέπει να κάνω ανασχηματισμό. Και σου προτείνω να πάρεις άλλο Υπουργείο. Αυτός έδειξε πολύ χολωμένος. Μου είπε ότι κατά την άποψή του δεν θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία».

Διαβάστε επίσης