Ο Μητσοτάκης, ο Μασκ, η άρση της μονιμότητας και οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων

Το είπε λοιπόν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ήλθε η ώρα να αναθεωρηθεί το άρθρο 103 του Συντάγματος που προβλέπει τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων.

Συνεπώς, ο πρωθυπουργός καλεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης να τοποθετηθούν στο ενδεχόμενο άρσης της μονιμότητας για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους -αφού η έγκριση της αναθεώρησης απαιτεί 180 ψήφους- που θα σημάνει και την έναρξη μιας νέας εποχής όπου υπό προϋποθέσεις οι κρατικοί υπάλληλοι θα μπορούν να απολύονται αν διαπιστωθεί ότι εκτελούν πλημμελώς τα καθήκοντά τους, έχουν παραβατική συμπεριφορά, διώκονται για κάποια έκνομη -κακουργηματική ή πλημμεληματική πράξη.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είναι ο πρώτος που εισηγείται την απόλυση δημοσίων υπαλλήλων. Και δεν εννοώ τον δημοσιογράφο Άρη Πορτοσάλτε που πρότεινε λήψη μέτρων -που θα μπορούσαν να φτάνουν μέχρι την απόλυση από το Δημόσιο- για τους εκπαιδευτικούς που αρνούνται να δεχτούν και να λάβουν μέρος στην αξιολόγησή τους.

Ο Έλον Μασκ ήταν το πρόσωπο που το προηγούμενο τετράμηνο, αναλαμβάνοντας το υπουργείο DOGE στην κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ, σύνδεσε το όνομά του με χιλιάδες απολύσεις Αμερικανών δημοσίων υπαλλήλων, στο πλαίσιο της προσπάθειας εξοικονόμησης 2 τρισ. δολαρίων από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Ο Μασκ δεν κατάφερε να περικόψει το κολοσσιαίο ποσό που είχε υποσχεθεί. Και η έμμεση ομολογία της αποτυχίας του ήλθε με την παραδοχή του ίδιου του ιδιοκτήτη της Tesla ότι ο στόχος της εξοικονόμησης ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων αποδείχθηκε πολύ-πολύ δύσκολος. Προφανώς και ο ιδιοφυής Έλον Μασκ αντιλαμβάνεται πια ότι είναι άλλο πράγμα να διοικείς επιτυχημένα και αποτελεσματικά εταιρείες κολοσσούς όπως η Tesla, η Space X και το X κι άλλο πράγμα να υποθέτεις ότι μπορείς να απολύσεις μέσα σε 100 ημέρες τη μισή γραφειοκρατία του αμερικανικού κράτους. Μένει να δούμε το επόμενο διάστημα αν η πτώση του Έλον Μασκ από το υπουργείο DOGE θα σημάνει και την αρχειοθέτηση του σχεδίου το οποίο απαιτούσε απ' όλους τους Αμερικανούς δημοσίους υπαλλήλους να στέλνουν στους επικεφαλής των υπηρεσιών που εργάζονται εβδομαδιαίο email με τα επιτεύγματά τους.

Εμείς εδώ στην Ελλάδα έχουμε βάλει μπροστά το σχέδιο αξιολόγησης υπηρεσιών του Δημοσίου από τους πολίτες. Που κι αυτό θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι θα βγάλει, αν βεβαίως στην διαδικασία λάβει μέρος ικανός αριθμός πολιτών. Και θα πρέπει να αναμένουμε τι θα επακολουθήσει. Θα συζητήσουμε το ενδεχόμενο απόλυσης των δημοσίων υπαλλήλων που υπολειτουργούν ή λουφάρουν ή δεν γνωρίζουν το αντικείμενό τους ή ταλαιπωρούν τους πολίτες ή καθυστερούν την διεκπεραίωση των υποθέσεων που αναλαμβάνουν ή εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες.

Ένα πρώτο δείγμα της αλλαγής στάσης του κράτους συνολικά απέναντι στους ελεγχόμενους δημοσίους υπαλλήλους δίνει η υπόθεση των Τεμπών. Οι κρατικοί υπάλληλοι που ελέγχονται για πράξεις ή παραλείψεις τους στο έγκλημα που έγινε με τη σύγκρουση των δύο τρένων στα Τέμπη διώκονται για κακούργημα. Προσέξτε όμως την αντίφαση: Οι υφιστάμενοι ελέγχονται για πιθανές κακουργηματικές πράξεις αλλά οι πολιτικοί προϊστάμενοί τους -πάλι για την υπόθεση της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη- αναμένεται να διωχθούν για πράξεις ή παραλείψεις που θεωρούνται πλημμεληματικές, δηλαδή, ακόμη και στην περίπτωση που οι πολιτικοί καταδικαστούν, η ποινή τους θα έχει ανασταλτικό χαρακτήρα.

Αναρωτιέμαι απλώς: Ουδείς εξ όσων εισηγούνται σήμερα την αναθεώρηση του άρθρου 103 του Συντάγματος δεν έχει σκεφτεί ότι με αυτή την διαφορετική ποινική μεταχείριση -όπως στα Τέμπη- αναλόγως αν κάποιος είναι δημόσιος υπάλληλος ή υπουργός το μήνυμα που αποστέλλεται στα στελέχη του κράτους είναι ότι θα πρέπει να σκεφτούν δυο και τρεις φορές τι υπογράφουν για να μην βρεθούν κατηγορούμενοι; Και πού θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε αν οι δημόσιοι υπάλληλοι σταματήσουν να συνυπογράφουν τις αποφάσεις που λαμβάνονται από τους πολιτικούς τους προϊσταμένους υπουργούς, είτε αφορούν -για παράδειγμα- σύναψη συμβάσεων ή παροχή παράτασης για την ολοκλήρωση εκκρεμών προγραμμάτων ή οτιδήποτε άλλο; Προτιμώ να μην το σκέπτομαι, προφανώς επειδή μπορώ διότι ούτε πολιτικός είμαι, ούτε και δημόσιος υπάλληλος.

Η τοποθέτηση του πρωθυπουργού για την ανταμοιβή με bonus των αρίστων δημοσίων υπαλλήλων και την τιμωρία των ανεπαρκών συναδέλφων τους κρατικών λειτουργών, αξίζει να συζητηθεί.

Με τα δεδομένα που ισχύουν στις Δημοκρατίες, όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο, ανεξαρτήτως -αναφέρομαι στην περίπτωση του Δημοσίου που συζητούμε- αν πρόκειται για κρατικούς υπαλλήλους ή πολιτικούς, υπουργούς και κυβερνητικά στελέχη.

Η αξιολόγηση όλων θα πρέπει να γίνεται με τα ίδια αυστηρά κριτήρια αν διαπιστωθεί ότι πρακτικά αρνούνται να δουλέψουν επιδεικνύοντας συστηματική ανεπάρκεια. Θέλω να πω, έπειτα από την αποτυχία του να επανιδρύσει το αμερικανικό δημόσιο (αφού προηγουμένως πρόλαβε και εκθεμελίωσε κρίσιμες ρυθμιστικές αρχές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ) ο Έλον Μασκ επέστρεψε στις εταιρείες του.

Στην περίπτωση της άρσης της μονιμότητας στο Δημόσιο, όλοι θα συμφωνήσουν ότι το καθεστώς της μη απόλυσης δεν θα έπρεπε να λειτουργεί ως μια δύναμη αδράνειας, εφ' όσον η ανεπάρκεια αποδεικνύεται συστηματικά. Παραλλήλως όμως θα πρέπει να ελέγχονται και όσοι έκριναν θετικά και εισηγήθηκαν να προσληφθεί από τις υπηρεσίες του κράτους ένας υπάλληλος που τελικά είναι ακατάλληλος. Κι επίσης, η αναθεώρηση μιας συνταγματικής διάταξης καλό θα είναι να μην μείνει ένα σύνθημα με το οποίο θα συμφωνήσουν και οι σκληρά εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα αλλά και οι κεντροδεξιοί ψηφοφόροι που στο σύνολό τους θεωρούν ότι πληρώνουν ένα σχετικά ανεπαρκές Δημόσιο τομέα αλλά να αποκτήσει πραγματικό περιεχόμενο.

Διότι μην ξεχνάμε, σε περίπτωση που ξημερώσει η ημέρα που θα ξεκινήσει η απόλυση των προβληματικών δημοσίων υπαλλήλων, που μπορεί να είναι και αρκετές χιλιάδες, ίσως και να απαιτηθούν κολοσσιαία κρατικά κεφάλαια για την αποζημίωσή τους που φοβάμαι ότι πάλι θα πρέπει να καλύψουν οι γνωστοί και μη εξαιρετέοι συνεπείς φορολογούμενοι.

Διαβάστε επίσης