Πώς «πιάστηκε» ο Πορτογάλος πρωθυπουργός - Ο ρόλος των νόμιμων επισυνδέσεων

Ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος και πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα υπέβαλε την Τρίτη την παραίτησή του εν μέσω έρευνας για φερόμενες παρατυπίες που διέπραξε με την σοσιαλιστικής πλειοψηφίας κυβέρνησή του στη διαχείριση προγραμμάτων εξόρυξης λιθίου και υδρογόνου στη χώρα.

Ο Κόστα ανακοίνωσε την απόφασή του σε τηλεοπτικό διάγγελμα έπειτα από συνάντηση με τον πρόεδρο Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα. Είπε πως η συνείδησή του είναι καθαρή, αλλά δεν θα είναι ξανά υποψήφιος πρωθυπουργός.

Νωρίτερα την Τρίτη εισαγγελείς κατονόμασαν επισήμως τον υπουργό Υποδομών Ζοάο Γκαλάμπα ως ύποπτο και έθεσαν υπό κράτηση τον προσωπάρχη του Κόστα. Η αντιπολίτευση έχει ζητήσει την άμεση παραίτηση της κυβέρνησης.

Ο Κόστα είναι «πλήρως διαθέσιμος να συνεργαστεί» με το δικαστικό σύστημα μετά τη δήλωση των εισαγγελέων ότι αποτελεί επίσης στόχο έρευνας.

«Η αξιοπρέπεια των λειτουργιών του πρωθυπουργού δεν είναι συμβατή με οποιαδήποτε υποψία για την ακεραιότητά του, την καλή συμπεριφορά του και ακόμη λιγότερο με την υποψία της πρακτικής οιασδήποτε εγκληματικής ενέργειας», δήλωσε ο Κόστα στους δημοσιογράφους.

Ραγδαίες οι πολιτικές εξελίξεις στην Πορτογαλία

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Πορτογαλίας Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα ανακοίνωσε το απόγευμα της Τρίτης ότι έκανε δεκτή την παραίτηση του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα.

Ο Κόστα του υπέβαλε την παραίτησή του και ο ντε Σόουζα την έκανε δεκτή. Στη συνέχεια συγκάλεσε για σήμερα Τετάρτη συνεδρίαση των κομμάτων που εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο, ενόψει της προκήρυξης πρόωρων εκλογών, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε η προεδρία.

Την Πέμπτη θα συνεδριάσει για τον ίδιο λόγο το Κρατικό Συμβούλιο.

Προκειμένου να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει εκλογές ο πρόεδρος οφείλει προηγουμένως, με βάση το Σύνταγμα, να ακούσει την άποψη των εκπροσώπων των κομμάτων και στη συνέχεια να συγκαλέσει το Κρατικό Συμβούλιο στο οποίο μετέχουν υψηλόβαθμοι πολιτικοί αξιωματούχοι, πρώην πρόεδροι και άλλες προσωπικότητες, διορισμένες από τον ίδιο.

Ο πρόεδρος «θα απευθυνθεί στο έθνος» αμέσως μετά τη συνεδρίαση αυτού του Συμβουλίου, πρόσθεσε η προεδρία.

Πώς βγήκε στην επιφάνεια το σκάνδαλο διαφθοράς

Οι νόμιμες τηλεφωνικές παρακολουθήσεις οδήγησαν στην αποκάλυψη του σκανδάλου που συγκλονίζει την Πορτογαλία.

Το σκάνδαλο που ώθησε τον Κόστα στην παραίτηση αφορά, σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές, «υποψίες για κατάχρηση δημοσίου χρήματος, διαφθορά και αθέμιτη επιρροή» στο πλαίσιο της έγκρισης συμβάσεων για την εξόρυξη λιθίου και την παραγωγή υδρογόνου.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει δημοσίευμα της ιταλικής έκδοσης της Huffington Post, το 2021 είχαν καταγραφεί τρεις τηλεφωνικές κλήσεις με τον Αντόνιο Κόστα. Εκείνη την περίοδο ερευνούσαν τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος Μάτος Φερνάντες και μια επένδυση άνω του 1,5 δισ. ευρώ σε πράσινο υδρογόνο. Δεδομένου ότι οι υποκλοπές αφορούσαν τον πρωθυπουργό, τέθηκαν υπό αμφισβήτηση από το Ανώτατο Δικαστήριο - τελικά ενέκρινε τη χρήση ενός από τα τρία τηλεφωνήματα.

Και τον περασμένο Ιανουάριο η Εισαγγελία επιβεβαίωσε την ύπαρξη έρευνας για υδρογόνο και λίθιο - μια έρευνα που καλύπτεται από το απόρρητο.

Έρευνές σε σπίτια και σε υπουργεία

Της αποκάλυψης του σκανδάλου είχαν προηγηθεί έρευνες σε υπουργεία και στην επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού, στο πλαίσιο υπόθεσης διαφθοράς, όπως μετέδωσαν τα πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης.

«Επιβεβαιώνουμε πως διεξήχθησαν έρευνες στο γραφείο του προσωπάρχη» του πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, «όμως δεν σχολιάζουμε τις ενέργειες της δικαιοσύνης», ανέφερε το γραφείο Τύπου του σοσιαλιστή πρωθυπουργού στο πρακτορείο ειδήσεων Lusa.

Οι έρευνες, στις οποίες πήραν μέρος περίπου 140 αστυνομικοί, αφορούσαν επίσης το υπουργείο Περιβάλλοντος και Υποδομών, σύμφωνα με την εφημερίδα Publico.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος επιβεβαίωσε επίσης τις έρευνες αυτές, διευκρινίζοντας ότι δεν γνωρίζει για ποιο λόγο γίνονται.