Από το Αφγανιστάν στη Νικαράγουα και τώρα στη Βενεζουέλα: Η νέα μυστική επιχείρηση της CIA
Οι μυστικές επιχειρήσεις και οι πιθανοί στόχοι της αμερικανικής υπηρεσίας που αρέσκεται να δουλεύει στις... σκιές
Η σφραγίδα της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA) στην έδρα της CIA στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια, 13 Απριλίου 2016.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παραδέχθηκε δημοσίως ότι έχει εγκρίνει μυστικές επιχειρήσεις της CIA στη Βενεζουέλα — μια εξαιρετικά σπάνια και ασυνήθιστη αποκάλυψη για ένα ζήτημα που συνήθως παραμένει αυστηρά απόρρητο.
Η έγκριση αυτή, γνωστή ως «προεδρική εντολή», δίνει στην υπηρεσία ευρύτατες εξουσίες για δράση στην περιοχή, που μπορεί να περιλαμβάνουν από στοχευμένα πλήγματα εναντίον υπόπτων για διακίνηση ναρκωτικών, έως επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης ή ακόμα και ανατροπής του καθεστώτος του Νικολάς Μαδούρο.
Τι σημαίνει η προεδρική εντολή
Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία, ο πρόεδρος μπορεί να εγκρίνει «συγκαλυμμένες ενέργειες» εφόσον τις θεωρεί απαραίτητες για την εθνική ασφάλεια και τη στήριξη των εξωτερικών πολιτικών στόχων των ΗΠΑ. Μόλις υπογραφεί η εντολή, ενημερώνονται οι επιτροπές Πληροφοριών της Βουλής και της Γερουσίας — ή σε ορισμένες περιπτώσεις, η λεγόμενη «ομάδα των οκτώ», που περιλαμβάνει κορυφαίους ηγέτες των δύο κομμάτων.
Ωστόσο, η ενημέρωση του Κογκρέσου δεν σημαίνει πως απαιτείται έγκριση. Η μόνη δυνατότητα των νομοθετών να μπλοκάρουν τέτοιες επιχειρήσεις είναι μέσω νομοθεσίας ή περικοπής κονδυλίων.
«Δεν υπάρχουν ουσιαστικοί περιορισμοί. Ο πρόεδρος δεν χρειάζεται την έγκριση του Κογκρέσου», εξήγησε ο Μικ Μαλρόι, πρώην αξιωματικός της CIA και αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας. «Οι περιορισμοί προέρχονται μόνο από εκτελεστικά διατάγματα, τα οποία ο πρόεδρος μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή».
Από το Αφγανιστάν στη Νικαράγουα και τώρα στη Βενεζουέλα
Ανάλογες εντολές στο παρελθόν οδήγησαν σε σημαντικές επιχειρήσεις: το 1979, ο Τζίμι Κάρτερ ενέκρινε αποστολές οπλισμού σε Αφγανούς αντάρτες που πολεμούσαν τους Σοβιετικούς. Στη δεκαετία του ’80, ο Ρόναλντ Ρέιγκαν έδωσε τη συγκατάθεσή του για τη μυστική υποστήριξη των Κόντρας, που επιδίωκαν την ανατροπή της αριστερής κυβέρνησης των Σαντινίστας στη Νικαράγουα.
Πιο πρόσφατα, προεδρικές εντολές οδήγησαν στις παγκόσμιες επιχειρήσεις κατά της Αλ Κάιντα μετά την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά και στο πρόγραμμα Timber Sycamore, μέσω του οποίου η CIA εξόπλιζε Σύρους αντάρτες εναντίον του καθεστώτος Άσαντ.
Η αμερικανική ανάμειξη σε χώρες της Λατινικής Αμερικής έχει μακρά και αμφιλεγόμενη ιστορία — από τη Γουατεμάλα και τη Χιλή μέχρι τη Βραζιλία. «Δεν έχουμε το καλύτερο ιστορικό», παραδέχεται ο Ντέξτερ Ίνγκραμ, πρώην στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Πολλές φορές οι ενέργειές μας είχαν αρνητικές συνέπειες».
Μυστικές επιχειρήσεις και πιθανοί στόχοι
Παραμένει ασαφές αν η CIA έχει ήδη ξεκινήσει επιχειρήσεις στη Βενεζουέλα ή αν απλώς έχει εκπονήσει σχέδια για μελλοντική δράση. Ο Τραμπ δικαιολόγησε την απόφαση λέγοντας ότι «μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών» διακινούνται από τη Βενεζουέλα προς τις ΗΠΑ.
Οι επιχειρήσεις μπορεί να στοχεύουν οργανώσεις όπως το Tren de Aragua και το Cartel of the Suns, που η Ουάσιγκτον έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατικές. Ειδικοί εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν παραστρατιωτικά πλήγματα ή επιθέσεις με drones, ή ακόμη και επιχειρήσεις επιρροής και σαμποτάζ.
«Η CIA έχει αναπτύξει τεχνικές “εντοπισμού, παγίδευσης και εξουδετέρωσης” στη διάρκεια του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, και αυτές μπορούν να εφαρμοστούν και σε εγκληματικά δίκτυα», δήλωσε ο βετεράνος της υπηρεσίας Μαρκ Πολυμεροπούλος.
Ωστόσο, παραδέχεται ότι η κατάσταση στη Βενεζουέλα είναι διαφορετική: «Εδώ μιλάμε για μια χώρα με κυβέρνηση, όχι για “ακυβέρνητες ζώνες” όπως το Πακιστάν ή η Υεμένη. Οπότε η δράση θα γίνει χωρίς τη συνεργασία των αρχών».
Το εύρος των επιχειρήσεων που έχει εγκρίνει ο Τραμπ παραμένει άγνωστο. «Κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς προβλέπει αυτή η εντολή», σχολίασε ο Πολυμεροπούλος. «Υπάρχουν ένα εκατομμύριο ερωτήματα».
