Ισχυρό χτύπημα της Αιγύπτου - Η Μονή Σινά «εάλω»

Δεν έφταναν τα πυκνά σύννεφα που είχαν συσσωρευθεί σε διάφορα σημεία του εθνικού πεδίου, μας χτύπησε και κεραυνός. Αναφέρομαι στην πρωτοφανή και βάναυση απόφαση της Αιγύπτου να υφαρπάξει την περιουσία της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά –του αρχαιότερου εν λειτουργία μοναστηρίου στον κόσμο- και να καταστήσει, μετά από 15 αιώνες, τους μοναχούς «φιλοξενούμενους» στο σπίτι τους.

Μόλις πριν από τρεις εβδομάδες, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Φατάχ Αλ Σίσι διέψευδε μετά βδελυγμίας την υφέρπουσα φημολογία για τις «σκοτεινές» προθέσεις της χώρας του στο πλαίσιο κοινών δηλώσεων με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Έλεγε συγκεκριμένα στις 7 Μαΐου: «Το αιγυπτιακό κράτος και εγώ προσωπικά δεσμευόμαστε ότι δεν θα πειράξει κανείς τη μέχρι σήμερα σχέση του αιγυπτιακού κράτους με τη Μονή».

Όλοι τις ακούσαμε, ουδείς όμως αντελήφθη την παγίδα, που υπέκρυπτε η χρήση της λέξης σχέση, έτσι ώστε να μην παραπέμπει σε δέσμευση για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής και ταυτόχρονα να επιτρέπει στην αιγυπτιακή προεδρία να ισχυρίζεται εκ των υστέρων, ότι η συγκεκριμένη αναφορά Σίσι, είναι σε πλήρη αρμονία με τη δικαστική απόφαση για πραξικοπηματική δήμευση των περιουσιακών στοιχείων της Μονής της Αγίας Αικατερίνης. Με το επιχείρημα ότι διατηρείται ο θρησκευτικός, λατρευτικός της χαρακτήρας. Για όποιον, πιθανόν, διατηρεί αμφιβολία απλώς επισημαίνω ότι στην αγωγή του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού και ηγουμένου της Μονής, ζήτησαν και τους δόθηκε η δυνατότητα παρέμβασης, το υπουργείου Πολιτισμού της Αιγύπτου και ο πρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων. Η δε απόφαση εξεδόθη ενώ τυπικά ήταν σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις ανάμεσα στις δύο χώρες για επίλυση του θέματος σε πολιτικό επίπεδο…

Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι μας δούλευαν «ψιλό γαζί». Εξακολουθούν, μάλιστα, να το πράττουν με άνεση μιλώντας για εδραίωση του ιερού θρησκευτικού καθεστώτος της Μονής». Ποιος και τι ακριβώς το εγγυώνται, από τη στιγμή που η Μονή ανήκει με δικαστική βούλα στο αιγυπτιακό κράτος, το οποίο έχει την ευχέρεια να πράττει στο εξής κατά το δοκούν και χωρίς να δίνει λογαριασμό; Αντίθετα, όλα δείχνουν ότι υπάρχει ευρύτερο σχέδιο πλήρους ιδιοχρησίας που απλώς εκτελείται κατά φάσεις, μόνο και μόνο για να είναι ευκολότερα διαχειρίσιμες οι αντιδράσεις που προκαλούνται.

Στην επίσημη ανακοίνωση της αιγυπτιακής Προεδρίας τονίζεται καταληκτικά ότι έχει σημασία «η διατήρηση των στενών και αδελφικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες και τους δύο λαούς». Θα ήταν για γέλια, αν δεν ήταν για… κλωτσιές. Και εδώ ακριβώς εγείρεται το ερώτημα: πώς την πατήσαμε έτσι; Πώς συμφωνήθηκε και πώς οργανώθηκε η επίσκεψη –Σίσι στην Αθήνα και η υπογραφή εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες –υπό τους ήχους των ταμπούρλων- χωρίς να έχει προηγηθεί διακανονισμός του θέματος της Μονής, γραπτός και με τζίφρες;

Διατυπώνω τη σχετική απορία, έχοντας υπόψιν μου ότι η ελληνική πλευρά επαγρυπνούσε και παρενέβη αποτελεσματικά όταν ζητήθηκε από τον ηγούμενο Δαμιανό να συναινέσει στην παραχώρηση της περιουσίας της Μονής στο αιγυπτιακό δημόσιο. Μάλιστα παρακαλώ, με θερμή παραίνεση της ελληνικής πρεσβείας στο Κάιρο! Τότε, λοιπόν, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει νομικό κενό το οποίο καλύφθηκε εν μέρει με την παραχώρηση status νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου στο Μετόχι της Μονής στην Αθήνα, ώστε να πράξει αναλόγως και η Αίγυπτος, προκειμένου η Μονή να έχει ενιαία νομική προσωπικότητα.

Τα πρόσωπα που διαδραμάτισαν τότε ρόλο, ήταν (κατά σειρά… εμπλοκής) ο επικεφαλής του Μετοχίου πατέρας Πορφύριος, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων Γιώργος Καλατζής, η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, που πέταξε στο καλάθι των αχρήστων την απίστευτη εισήγηση της ελληνικής πρεσβείας και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, που συμπτωματικά είχε επισκεφθεί ως έφηβος το Σινά, συνοδεύοντας τον πατέρα του Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Άρα, και γνωρίζαμε και ήμασταν σε επιφυλακή.

Παρότι είναι νωρίς ακόμη, να εντοπίσουμε το σύνολο των λόγων για τους οποίους ο κ. Σίσι προχώρησε σε μια κίνηση που δεν τόλμησαν να κάνουν ούτε οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, τους οποίους παρεμπιπτόντως κατήγγειλε όταν μας παραμύθιαζε από αθηναϊκού βήματος. Διακινείται, λοιπόν, ένα σενάριο που αποπνέει μεταξύ άλλων και άρωμα οικονομικής ίντριγκας. Υπάρχουν, λέει, ισχυρά αιγυπτιακά οικονομικά συμφέροντα που είχαν βάλει στο μάτι τη Μονή, οραματιζόμενα να την μετατρέψουν σε τουριστική ατραξιόν πρώτης γραμμής. Αλήθεια ή όχι, θα δείξει. Παρατηρώ, πάντως, ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος ειδικά τα τελευταία πέντε χρόνια δίνει αβέρτα το «πράσινο φως» για την πώληση-αξιοποίηση αιγυπτιακών φιλέτων, ευελπιστώντας να κλείσει μαύρες τρύπες της οικονομίας της χώρας του. Γιατί φαίνεται ότι το δάνειο που του παραχώρησε το ΔΝΤ, ύψους 15 δισ. χρησιμοποιήθηκε ως επί το πλείστον για να υποστηριχθεί η πολυέξοδη αιγυπτιακή στρατιωτική μηχανή. Φυσικά, μπορεί να υπάρχουν και άλλοι λόγοι, όπως για παράδειγμα η εξέλιξη του θέματος να παραπέμπει στην αιώνια κόντρα ανάμεσα στους ελληνορθόδοξους και τους αραβορθόδοξους, ή να σχετίζεται ακόμα και με αναδιάταξη συμμαχιών στην περιοχή.

Εμείς, ωστόσο, τι κάνουμε; Απεριόριστοι και ισχυροί μηχανισμοί αντίδρασης δεν υπάρχουν, πλην του πεδίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου θα μπορούσε η χώρα να καταστήσει σαφές ότι τερματίζεται η αμέριστη και σθεναρή στήριξη των αιγυπτιακών συμφερόντων. Δεν είναι αμελητέο, αλλά δεν γνωρίζω αν είναι επαρκές. Οπότε καλού κακού… ας κάνουμε και το σταυρό μας!

Έρχομαι, τώρα, στα άλλα «συννεφιασμένα» μέτωπα.

Πρώτον: το ευρωπαϊκό σκέλος της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ βρίσκεται στον αέρα, στην πραγματικότητα έχει πάει στις καλένδες. Η Κάσος φαίνεται ότι ήταν το σημείο Καμπής. Μετά από αυτό, όπως εύστοχα παρατήρησε ο Χρήστος Ροζάκης, πρέπει να πάρουμε την άδεια της Τουρκίας για άσκηση κυριαρχικού δικαιώματος. Οι Αμερικανοί, που επιχειρήσαμε να τους προσεγγίσουμε μέσω Νετανιάχου, δεν συγκινήθηκαν, οι ίδιοι οι Ισραηλινοί δεν «καίγονται» ιδιαίτερα –το παράδοξο είναι ότι δεν «καίγονται» ούτε οι Κύπριοι- και το «ιππικό» με τη μορφή γαλλικής φρεγάτας σφυρίζει… αδιάφορα.

Δεύτερο: Στο πρόσφατο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ οριστικοποιήθηκε και κατοχυρώθηκε (με πλειοψηφία), η απόφαση ότι ανοίγει ο δρόμος για αμυντική συνεργασία ανάμεσε σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή εταιρεία με οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρεία τρίτης χώρας, της Τουρκίας περιλαμβανομένης. Στην περίπτωση της τελευταίας, έγινε δεκτό ότι αν πρόκειται για εταιρεία κρατικών συμφερόντων, τότε και μόνον τότε απαιτείται ομοφωνία. Περισσότερο σαν παρηγοριά μου μοιάζει, γιατί στο τέλος της ημέρας δεν αλλάζει το γεγονός, ότι η Άγκυρα έβαλε τελικά πόδι στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Για του λόγου το αληθές, παραπέμπω στη δήλωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια, ο οποίος αναφερόμενος ειρωνικά στην εξέλιξη, είπε: «Θα πρότεινα να ονομαστεί κανονισμός της Κερκόπορτας, ο κανονισμός SAFE, εφόσον επιχειρηθεί από ορισμένους εταίρους να εφαρμοστεί με τεχνάσματα, ώστε να μην απαιτείται ομοφωνία των μελών της ΕΕ για τη συμφωνία με τρίτες χώρες».

Τρίτο: Η Αθήνα επέλεξε το ρόλο του θεατή απέναντι στο συντελούμενο έγκλημα στη Γάζα. Αντιλαμβάνομαι ότι με το Ισραήλ έχουμε στρατηγική σχέση βάθους, που συνδέεται με ζωτικά εθνικά συμφέροντα και τυγχάνει της συναίνεσης και των τριών κομμάτων που άσκησαν εξουσία. Όμως, άλλο το Ισραήλ ως κράτος και άλλο μια ηγεσία που απομονώνεται διεθνώς, την ώρα που οι ισραηλινοί πολίτες σε ποσοστό 55% δηλώνουν ότι διεξάγει τον πόλεμο αυτό, απλώς για να διασφαλίσει την καρέκλα του. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η σιωπή δεν είναι μόνο απαράδεκτη, ίσως να είναι και επιζήμια για την Ελλάδα.

Γενικό συμπέρασμα: Έξω δεν πάμε καλά. (Για το μέσα, το συζητάμε προσεχώς).

Διαβάστε επίσης