Τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ: Στη γωνία η Τουρκία - Η νέα πραγματικότητα στα ενεργειακά

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπένιαμιν Νετανιάχου, μαζί με τον πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Χριστοδουλίδη, και βέβαια τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, συναντήθηκαν χθες στην Ιερουσαλήμ και συζήτησαν για ασφάλεια, άμυνα, ενέργεια, την στιγμή που πληροφορίες ισραηλινών μέσων τις προηγούμενες μέρες έκαναν λόγο και για ενδεχόμενη δημιουργία μιας κοινής ομάδας ασφαλείας και πιθανής στρατιωτικής δράσης.

Τα μηνύματα που εστάλησαν, κυρίως από τον Νετανιάχου, ήταν σαφή και είχαν να κάνουν με την υπεράσπιση των συμφερόντων και των τριών χωρών έναντι της απειλής του καθεστώτος Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η συνάντηση της Ιερουσαλήμ ήταν πάντως κάτι περισσότερο από μια συνηθισμένη τριμερής συνάντηση. Σηματοδοτεί μια αναπροσαρμογή από τις περιφερειακές δημοκρατίες και την Ευρωπαϊκή Ένωση προς μια απλή αλήθεια: η ενεργειακή κυριαρχία δεν μπορεί να ανατεθεί σε τρίτους.

Τι είπε ο Νετανιάχου στην τριμερή

Χθες κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τους ηγέτες της Ελλάδας και της Κύπρου, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπένιαμιν Νετανιάχου είχε στείλει σαφές μήνυμα στην Τουρκία λέγοντας:

«Είμαστε τρεις χώρες υπερήφανες για την ιστορία τους. Μέσα από θυσίες καταφέραμε να επιτύχουμε την ανεξαρτησία. Όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να επαναφέρουν την αυτοκρατορία τους στη χώρα μας τους απαντούμε: Ούτε να στο σκεφτείτε. Είμαστε αποφασισμένοι. Μαζί θέλουμε να εξασφαλίσουμε το μέλλον μας στην περιοχή. Να εξασφαλίσουμε την ειρήνη μέσω της ισχύος», είπε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, στέλνοντας σαφές μήνυμα στην Τουρκία.

Μήνυμα Μητσοτάκη για τα ενεργειακά

«Η Ελλάδα είναι πύλη εισόδου για το LNG, κάτι που μπορεί να είναι επωφελές και για Κύπρο και για Ισραήλ και σε αυτόν τον τομέα μπορούμε να συνεργαστούμε», ανέφερε από την πλευρά του ο Έλληνας πρωθυπουργός σε άλλο σημείο.

Ειδικά για την συνεργασία στον ενεργειακό τομέα ο Κυριάκος Μητοστάκης τόνισε:

«O πρωθυπουργός και ο πρόεδρος μίλησαν για τη σημασία της ενέργειας και της συνδεσιμότητας. Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε βασικό ενεργειακό κόμβο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αποτελούμε πύλη για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, κάτι που θα μπορούσε να είναι πολύ σημαντικό τόσο για την Κύπρο όσο και για το Ισραήλ. Γινόμαστε καθαροί εξαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας.

Και, φυσικά, η διασφάλιση της προώθησης σημαντικών έργων διασύνδεσης που ενώνουν τις τρεις χώρες μας παραμένει βασική προτεραιότητα για τις τρεις χώρες μας. Συζητήθηκε το θέμα της θαλάσσιας ασφάλειας, ακόμα μία βασική προτεραιότητα, ιδίως για την Ελλάδα ως κορυφαία ναυτική χώρα.

Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στο Κέντρο Αριστείας για την Κυβερνοασφάλεια στη Θάλασσα στην Κύπρο. Το Κέντρο αυτό αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το επόμενο έτος, γεγονός που θα ενισχύσει την προστασία του κοινού θαλάσσιου χώρου μας. Φυσικά, το επόμενο έτος, οι ναυτικές μας δυνάμεις και οι ακτοφυλακές μας θα πραγματοποιήσουν κοινή άσκηση με επίκεντρο την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης.

Συζητήσαμε επίσης τη σημασία του διαδρόμου IMEC και την ανάγκη να προχωρήσουμε από την ασαφή ιδέα που υπάρχει σήμερα σε συγκεκριμένα παραδοτέα -παραδοτέα προσανατολισμένα σε έργα-, τα οποία θα αποδείξουν τη μεγάλη αξία αυτού του στρατηγικού διαδρόμου που θα συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ, την Κύπρο και την ηπειρωτική Ευρώπη.

Βλέπουμε μεγάλη δυναμική στη συνεργασία σε αυτά τα έργα, όπως βλέπουμε μεγάλη δυναμική στην περαιτέρω αναζωογόνηση και ενίσχυση -και είμαι βέβαιος ότι αυτό είναι ένα σημείο που θα επισημάνετε κατά την επίσκεψή σας στις Ηνωμένες Πολιτείες τις επόμενες ημέρες- της συνεργασίας 3+1 με τις ΗΠΑ. Αυτό παραμένει κεντρικό στοιχείο της οράματός μας για μια σταθερή και ευημερούσα Ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύω ότι η συμμετοχή των ΗΠΑ προσθέτει, προφανώς, καθαρή αξία, ιδίως στον τομέα της ενέργειας και των υποδομών».

Τι αναφέρει η κοινή δήλωση για τα ενεργειακά

Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η κοινή που εκδόθηκε μετά την συνάντηση και προσδιορίζει τις προτεραιότητες των τριών πλευρών:

Επαναβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητά μας να προωθήσουμε κοινά ενεργειακά έργα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης φυσικού αερίου, των διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και των πρωτοβουλιών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ως σταθερή βάση για τη συνεργασία στην περιοχή, με βάση το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας και του σεβασμού όλων των κρατών να ασκούν τα δικαιώματά τους στην αντίστοιχη ΑΟΖ/ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα τους.

Χαιρετίζουμε την πρόσφατη κοινή δήλωση της υπουργικής συνάντησης 3+1 για την ενέργεια που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2025 με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και τη δέσμευση για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και της συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ άλλων μέσω του Κέντρου Ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου, ως κλειδί για την περιφερειακή στρατηγική σταθερότητα και ανθεκτικότητα.

Εκφράζουμε την ισχυρή δέσμευσή μας για το έργο Great Sea Interconnector και συμφωνούμε να συνεργαστούμε για την προώθησή του.

Θα συνεργαστούμε για την προώθηση περιφερειακών έργων διασύνδεσης, τόσο των εν εξελίξει όσο και των μελλοντικών, στο πλαίσιο του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδία-Μέση Ανατολή-Ευρώπη (IMEC), μεταξύ άλλων με τη σύσταση ομάδων εργασίας που θα συνεδριάζουν σε τακτική βάση για την υλοποίηση αυτού του στρατηγικού στόχου.

Διαβάστε επίσης