Το Far West στην Κρήτη

Πριν από 10 ημέρες μια δολοφονία κατά τη διάρκεια γιορτής για το τέλος της συγκομιδής του κάστανου στο χωριό Έλος στην Κίσσαμο της Κρήτης έγινε μεγάλο θέμα και όλοι εμείς -η κοινή γνώμη- προσπαθούσαμε να αντιληφθούμε πρώτ' απ' όλα πώς και γιατί ένας 23χρονος πηγαίνει οπλισμένος σε ένα πανηγύρι και πυροβολεί -όχι μία αλλά τρεις φορές- κάποιον άλλο άνθρωπο επειδή τον στραβοκοίταξε, ή τον χλεύασε ή τον ειρωνεύτηκε.

Στην Κρήτη φαίνεται ότι για κάποιους η αυτοδικία είναι ένας βασικός τρόπος για να επιλύονται οι διαφορές.

Προτού καλά-καλά διασαφηνιστεί τι όπλισε το χέρι του 23χρονου που δολοφόνησε εν ψυχρώ τον εξάδελφό του, ακόμη μια φρικτή υπόθεση συγκλόνισε το πανελλήνιο και πάλι στην Κρήτη.

Είναι βεντέτα αυτό που συνέβη το Σάββατο στα Βορίζια, ένα άλλο χωριό του δήμου Φαιστού στο Ηράκλειο της Κρήτης; Βολές κατά ριπάς από καλάσνικοφ, περίστροφα, κυνηγετικά τυφέκια με αποτέλεσμα δύο νεκρούς και τουλάχιστον τέσσερις τραυματίες. Η μία μεγάλη φαμίλια εναντίον της άλλης μεγάλης φαμίλιας του χωριού λες και παρακολουθούμε σκηνές από τις Συμμορίες της Νέας Υόρκης με Ντάνιελ Ντέι Λούις, Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Λίαμ Νίσον. Πραγματικά γεγονότα δραματοποιούνται στην ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε, δυστυχώς αληθινά είναι και όσα συνέβησαν πριν λίγες ώρες στα Βορίζια.

Η διαφορά είναι ότι η υπόθεση που αποτελεί το κεντρικό θέμα στις Συμμορίες της Νέας Υόρκης διαδραματίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, ενώ οι δολοφονίες στα Βορίζια και το Έλος συμβαίνουν τώρα, το 2025.

Είναι κι άλλα ορεινά χωριά της Κρήτης όπου επικρατεί η ίδια λογική, όπου το «παλικαριλίκι» επιτάσσει στον άντρα τον... σωστό (υποτίθεται) να παίρνει τον νόμο στα χέρια του και να λύνει τις υποθέσεις του πυροβολώντας και χωρίς να σηκώνει πολλά-πολλά. «Δεν βγάζεις άκρη, είναι κάποιοι άνθρωποι με τους οποίους δεν μπορείς να επικοινωνήσεις» μου λέει φίλος από την Κρήτη από τον οποίο ζητώ να μου εξηγήσει αν φταίει η οπλοφορία ή η οπλοχρησία ή οι μπαλωθιές ή τα κακώς εννοούμενα έθιμα και τελικά μήπως είναι φυλογενετικό το θέμα που πολύ συχνά αντιμετωπίζουν πρωτ' απ' όλα όσοι άνθρωποι στην Κρήτη δεν εμφορούνται από λογικές που θυμίζουν Far West.

Δεν ξέρω αν είναι η έννοια της περηφάνιας ή του πληγωμένου εγωισμού και γιατί κάποιες απομακρυσμένες κλειστές κοινωνίες είναι τόσο εξοικειωμένες με τη χρήση των όπλων, τις δολοφονίες και το «παλικαριλίκι». Φοβάμαι ότι η κατάσταση σε κάποιες -συνήθως- ορεινές περιοχές δεν μπορεί να αλλάξει εύκολα ούτε κι αν τους αφαιρέσεις τα όπλα. Διότι και το μαχαίρι είναι όπλο και η πέτρα μπορεί να γίνει όπλο αν κάποιος αυθυποβάλλει τον εαυτό του ότι είναι θέμα... παράδοσης και πολιτισμικής κληρονομιάς να πυροβολήσεις ή να μαχαιρώσεις ή να χτυπήσεις έναν άλλο άνθρωπο.

Το Far West πάντως φαίνεται ότι ακόμη δεν έχει εκλείψει και οι λογικές (ή η κουλτούρα) ότι το «παλικαριλίκι» σε κάποιες ορεινές περιοχές της Κρήτης είναι ο κανόνας δεν μπορούν να εκριζωθούν αν συνολικά δεν καταλάβουμε ότι η αυτοδικία και η «λεβεντιά» των ανθρώπων που κυκλοφορούν με το όπλο στο ζωνάρι και είναι έτοιμοι να πυροβολήσουν και να σκοτώσουν ανήκουν σε μια άλλη εποχή και δεν αρκεί να στιγματιστούν: κυρίως πρέπει να αποηρωοποιηθούν.