Κωνσταντινούπολη: Ο κόσμος κρατά την ανάσα του για την ιστορική ευκαιρία

Λίγες ώρες απομένουν – θεωρητικά – για την έναρξη των πρώτων άμεσων συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας εδώ και σχεδόν τρία χρόνια, όμως το κλίμα παραμένει τεταμένο, αβέβαιο και γεμάτο ερωτήματα.

Οι διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη θα ξεκινήσουν σήμερα Παρασκευή 16 Μαΐου, είναι ήδη αποτέλεσμα συνεχών διπλωματικών μπρος-πίσω και αντιφατικών δηλώσεων.

Αν και η Μόσχα και το Κίεβο απέφυγαν να εκδώσουν επίσημες ανακοινώσεις τις προηγούμενες ημέρες, πηγές του ρωσικού πρακτορείου TASS επιβεβαίωσαν αργά χθες το βράδυ ότι οι συνομιλίες θα διεξαχθούν σήμερα.

Συγκεκριμένα οι συναντήσεις θα είναι τριμερείς, όπως ανέφερε απόψε μια πηγή του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας.

«Η συνάντηση (σ.σ. μεταξύ του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών και της ρωσικής αντιπροσωπείας) τελείωσε. Αύριο, θα διεξαχθεί μια άλλη σειρά συναντήσεων, με διαφορετική μορφή. Στην ημερήσια διάταξη είναι τριμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ, της Ουκρανίας και της Τουρκίας» και «μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας, της Ουκρανίας και της Τουρκίας. Δεν είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει τετραμερής» με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Τουρκίας, διευκρίνισε αυτή η πηγή.

Επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας είναι ένας σύμβουλος του Ρώσου προέδρου, ο Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, πρώην υπουργός Πολιτισμού. Στην αντιπροσωπεία μετέχουν επίσης οι υφυπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν θα μετάσχει στις συζητήσεις, δεδομένης και της απουσίας του Ρώσου ομολόγου του. Στη θέση του έστειλε τον υπουργό Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ και έναν υφυπουργό Εξωτερικών.

Και στις δύο αντιπροσωπείες μετέχουν επίσης εκπρόσωποι του στρατού, των υπηρεσιών πληροφοριών και των υπηρεσιών ασφαλείας.

Ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας θα ηγηθεί της αντιπροσωπείας της χώρας του στις επερχόμενες συνομιλίες. Η αντιπροσωπεία θα περιλαμβάνει επίσης τους αναπληρωτές επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών, τον υπαρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού και τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, αναφέρεται σε προεδρικό διάταγμα που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα μέσω διαδικτύου.

Αντιπαραθέσεις και απουσίες ηγετών

Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες από την Άγκυρα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ξεκαθάρισε πως δεν θα μεταβεί ο ίδιος στην Κωνσταντινούπολη, εκτιμώντας ότι η ρωσική αντιπροσωπεία είναι «διακοσμητική» και «χωρίς εξουσιοδότηση για ουσιαστικές αποφάσεις». «Δεν υπάρχει τίποτα για μένα να κάνω εκεί», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο έχει στείλει τον Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, πρώην διαπραγματευτή και σύμβουλο του Πούτιν, συνοδευόμενο από υφυπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, διπλωμάτες και αξιωματούχους των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Ο Πούτιν δεν θα παραστεί.

Η τοποθέτηση Ζελένσκι προκάλεσε οργισμένη αντίδραση από τη Μόσχα: η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα αποκάλεσε τον Ουκρανό πρόεδρο «κλόουν και αποτυχημένο», κλιμακώνοντας φραστικά την ήδη τεταμένη κατάσταση.

ΗΠΑ και Τουρκία με ρόλο παρατηρητή – Αλλά χωρίς μεγάλες προσδοκίες

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, μιλώντας από την Αττάλεια, δήλωσε ότι δεν τρέφει υψηλές προσδοκίες για τις συνομιλίες, εκτιμώντας ότι πρόοδος μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω απευθείας επαφής μεταξύ Τραμπ και Πούτιν.

Παρά ταύτα, ο Ρούμπιο ταξιδεύει σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου αναμένεται να συναντήσει την ουκρανική αντιπροσωπεία και τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν.

Η Άγκυρα, από την πλευρά της, εμφανίζεται να ελπίζει σε μια αποκλιμάκωση. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε «συγκρατημένη αισιοδοξία», ενώ ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε χθες μακρά συνάντηση με τον Ζελένσκι στην Άγκυρα.

Προσδοκίες για εκεχειρία ή προσχηματικός διάλογος;

Η ουκρανική πλευρά δηλώνει πως στέλνει την αντιπροσωπεία με σαφή εντολή να εξετάσει δυνατότητες εκεχειρίας διάρκειας 30 ημερών, χωρίς προϋποθέσεις. Ωστόσο, ο Ζελένσκι επεσήμανε πως αν η Μόσχα δεν δείξει πραγματική πρόθεση, τότε θα πρέπει να ενταθούν οι διεθνείς πιέσεις και να επιβληθούν νέες κυρώσεις στη Ρωσία.

Στον αντίποδα, ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας Μεντίνσκι δηλώνει «έτοιμος για συμβιβασμούς», χωρίς όμως να αποσαφηνίζεται αν πρόκειται για ουσιαστική διαπραγμάτευση ή για επανάληψη των αποτυχημένων γύρων του 2022.

Μια ιστορική ευκαιρία ή ακόμη ένα διπλωματικό ναυάγιο;

Το αν οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν τελικά σήμερα και υπό ποιο κλίμα, παραμένει αναπάντητο. Οι αντιπροσωπείες έχουν φτάσει, το σκηνικό έχει στηθεί, αλλά η ένταση παραμένει διάχυτη. Η απουσία των προέδρων και η αλληλοκαχυποψία μεταξύ των δύο πλευρών δημιουργούν αμφιβολίες για το αν αυτός ο γύρος συνομιλιών μπορεί να οδηγήσει σε κάτι ουσιαστικό.

Ο κόσμος, πάντως, παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα – ελπίζοντας πως η Κωνσταντινούπολη, έστω και με καθυστέρηση, μπορεί να γίνει το σημείο εκκίνησης για την ειρήνη.

Διαβάστε επίσης