Σε πολιτικό αδιέξοδο η Γαλλία: Ώρα μηδέν για την κυβέρνηση Μπαϊρού

Η Γαλλία βρίσκεται για άλλη μια φορά αντιμέτωπη με μια βαθιά πολιτική κρίση. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού, μετά από μόλις εννέα μήνες στην εξουσία, βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, καθώς το κοινοβούλιο ετοιμάζεται να ψηφίσει εναντίον της σε μια ψήφο εμπιστοσύνης. Αυτή η εξέλιξη, αν και δραματική, δεν αποτελεί έκπληξη, αλλά μάλλον το αποκορύφωμα ενός χρόνου πολιτικού αδιεξόδου και έντονου διχασμού.

Το δίλημμα του Μπαϊρού

Ο 74χρονος πρωθυπουργός, γνωστός για την προσπάθειά του να επιτύχει συναίνεση, προκάλεσε ο ίδιος την ψηφοφορία, σε μια κίνηση που χαρακτηρίστηκε ως «πολιτική αυτοκτονία». Στόχος του ήταν να «σοκάρει» τους πολιτικούς για να αντιμετωπίσουν την επικείμενη κρίση χρέους της χώρας.

Το πακέτο λιτότητας των 44 δισεκατομμυρίων ευρώ του Μπαϊρού, που αποσκοπούσε στον περιορισμό του αυξανόμενου ελλείμματος της Γαλλίας, είναι βαθιά αντιδημοφιλές. Ο ίδιος στοιχημάτισε ότι οι αντίπαλοί του θα προτιμούσαν να τον κρατήσουν στη θέση του παρά να διακινδυνεύσουν μία νέα περίοδο αβεβαιότητας.

Έκανε λάθος. Ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Μαρίν Λεπέν και οι Σοσιαλιστές ανακοίνωσαν γρήγορα ότι θα τον καταψήφιζαν, κλείνοντας την πόρτα σε συμβιβασμούς. Ο Μπαϊρού έχει προειδοποιήσει ότι το αυξανόμενο εθνικό χρέος, το οποίο ανέρχεται στο 114% του ΑΕΠ, αποτελεί ««μια τρομερά επικίνδυνη περίοδο… μια εποχή δισταγμού και αναταραχής» και ότι χωρίς τη στήριξη του κοινοβουλίου στον προϋπολογισμό λιτότητας, ο κίνδυνος χάους είναι υψηλός. Ωστόσο, το στοίχημά του φαίνεται καταδικασμένο σε αποτυχία, καθώς οι απαραίτητες ψήφοι για τη στήριξη της κυβέρνησής του, απλώς δεν υπάρχουν.

Το στοίχημα του Μπαϊρού -που έχει χαρακτηριστεί ποικιλοτρόπως ως χειρονομία «καμικάζι» μια άσκοπη προφητεία τύπου Κασσάνδρας ή ακόμη και μια προσπάθεια να τερματίσει την πολιτική του καριέρα με μια ηρωική πράξη αυτοθυσίας- φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι θα καταλήξει σε αποτυχία αργότερα σήμερα, κατά την κρίσιμη ψηφοφορία.

Μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, ένας μακροχρόνιος σύμβουλος του Μακρόν δήλωσε ότι οι ελιγμοί του Μπαϊρού μόνο επιδεινώνουν την αίσθηση του χάους.
«Το δηλητήριο της διάλυσης [του κοινοβουλίου το 2024] επιστρέφει», είπε. «Ο Μπαϊρού φοβόταν ότι ο προϋπολογισμός του θα κατακερματιζόταν στο μύλο, γι' αυτό επέλεξε το ηλεκτροσόκ Αλλά αντί να δημιουργήσει έναν συμβιβασμό ή έναν συνασπισμό - αυτό ακριβώς που υποστηρίζει εδώ και καιρό - υποτίμησε τόσο την αντιδημοτικότητά του όσο και τη βιαιότητα της γαλλικής πολιτικής».

Η αιτία της κρίσης

Η τρέχουσα κατάσταση έχει τις ρίζες της στην απόφαση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο του 2024, με σκοπό να «ξεκαθαρίσει» το τοπίο στο κοινοβούλιο. Το αποτέλεσμα γύρισε μπούμερανγκ: οι ψηφοφόροι, απογοητευμένοι από τον Μακρόν, στράφηκαν στα άκρα του πολιτικού φάσματος, με αποτέλεσμα μια αποδυναμωμένη κεντρώα κυβέρνηση μειοψηφίας και ένα κοινοβούλιο τόσο διχασμένο που οι βουλευτές δεν αντέχουν καν να σφίξουν o ένας τα χέρια του άλλου.

Μακριά από τις κοινοβουλευτικές διαμάχες του Παρισιού, η διάθεση σε όλη τη Γαλλία στρέφεται προς τα δεξιά και την άκρα δεξιά. Ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο 29χρονος ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος «Εθνικός Συναγερμός», συγκεντρώνει πλήθη θαυμαστών, οι οποίοι εκφράζουν την απογοήτευσή τους για την οικονομική κατάσταση και το μεταναστευτικό ζήτημα.

Ο Μπαρντέλά υπόσχεται να «αναδιαμορφώσει τη χώρα» και να δώσει προτεραιότητα στους Γάλλους πολίτες. Σε περίπτωση που ο Μακρόν προκηρύξει νέες εκλογές δηλώνει έτοιμος να αναλάβει την εξουσία, με στόχο να εφαρμόσει δημοψήφισμα για το ζήτημα της μετανάστευσης.

«Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό. Αυτή η χώρα βρίσκεται σε αδιέξοδο για πάνω από ένα χρόνο. Είναι επικίνδυνο να αφήσουμε τη Γαλλία να παρασύρεται έτσι και να αφήσουμε αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία για δεκαετίες να την καταστρέψουν. Θέλουμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να σταματήσουμε τη μαζική μετανάστευση στη Γαλλία. Αν αναλάβουμε την εξουσία αύριο, θα εφαρμόσουμε δημοψήφισμα για το ζήτημα της μετανάστευσης», λέει.

Αβεβαιότητα, Οργή και διαδηλώσεις

Αν και πολλοί πιστεύουν ότι ο Μακρόν δεν θα προκηρύξει νέες εκλογές, η πολιτική αβεβαιότητα παραμένει. Το πιθανότερο σενάριο είναι μια νέα προσπάθεια για τη δημιουργία μιας λειτουργικής κυβέρνησης μειοψηφίας. Μια εναλλακτική πρόταση προέρχεται από την Αριστερά, με τον βουλευτή του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Αρτούρ Ντελαπόρτ, να καλεί τον πρόεδρο να συνεργαστεί μαζί τους, προτείνοντας έναν προϋπολογισμό που θα κάνει οικονομίες, θα επενδύει στο μέλλον και θα φορολογεί τους πλουσιότερους.

Εκτός από τις πολιτικές εξελίξεις, υπάρχει μια αυξανόμενη «φούσκα αγανάκτησης» στη γαλλική κοινωνία, με κινήματα όπως το «Bloquons tout» («Να μπλοκάρουμε τα πάντα»), να καλούν σε μαζικές διαμαρτυρίες. Η οργή, η απογοήτευση και οι εντάσεις είναι σε υψηλό επίπεδο, και οι πολίτες περιμένουν από τον πρόεδρο Μακρόν να τους μιλήσει και να αντιμετωπίσει τα προβλήματά τους.

Δύο μέρες μετά την προδιαγεγραμμένη πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου και ενώ η Γαλλία θα αναζητεί πρωθυπουργό, θα «μιλήσει ο δρόμος»: το κίνημα «Bloquons tout», που ζητεί αναστολή της λειτουργίας του κράτους, θα εκφράσει με κινητοποιήσεις τη λαϊκή οργή εναντίον της κυβέρνησης, η οποία στο μεταξύ θα έχει καταψηφιστεί. Το κίνημα στηρίζουν μεγάλα αριστερά συνδικάτα όπως το CGT και το Solidaires, και κόμματα της Αριστεράς, όπως η ακροαριστερή «Ανυπότακτη Γαλλία» του Ζαν Λικ Μελανσόν, οι Οικολόγοι και το Κομμουνιστικό Κόμμα. Στις κινητοποιήσεις εκτιμάται οτι θα λάβουν μέρος τουλάχιστον 100.000 πολίτες, οι οποίοι εργάζονται κυρίως στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας, των υποδομών και της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Η σημερινή ψήφος εμπιστοσύνης δεν αποτελεί μόνο ένα κοινοβουλευτικό δράμα, αλλά μια εικόνα της Γαλλίας που παρασύρεται σε ένα επικίνδυνο πολιτικό αδιέξοδο, με τον λαϊκισμό και την ακροδεξιά να κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος. «Ο Μακρόν ήταν εξαιρετικά δραστήριος σε διεθνές επίπεδο, ιδιαίτερα με την Ουκρανία τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Και νομίζω ότι είναι καιρός ο Μακρόν να μιλήσει στους Γάλλους. Επειδή... υπάρχει ένα πολύ υψηλό επίπεδο θυμού, απογοήτευσης, εντάσεων» λέει ο σχολιαστής Μπρινό Κοτρές

Ο κίνδυνος τώρα, σύμφωνα με τους αναλυτές είναι ότι μια ακόμη διάλυση ή αλλαγή πρωθυπουργού θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την ακροδεξιά, προσφέροντάς της το τελικό της έπαθλο: την προεδρία στις εκλογές το 2027.

Διαβάστε επίσης