Η Βρετανία επιστρέφει στο Erasmus, παρά το Brexit - Τι αλλάζει για τις σπουδές στην Αγγλία

Είναι μια μεγάλη ημέρα σήμερα, μετά το Brexit. Η ημέρα της ανακοίνωσης της επιστροφής του Ηνωμένου Βασιλείου στο πρόγραμμα Erasmus. Με απλά λόγια, το Λονδίνο και η ΕΕ έρχονται ολοένα και πιο κοντά, παρά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση που αποφασίστηκε με το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου 2016. Οι Βρετανοί φοιτητές, αλλά και οι Ευρωπαίοι, θα μπορούν και πάλι να μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο πλευρών, να σπουδάζουν και να πραγματοποιούν πρακτική άσκηση, στο πλαίσιο του προγράμματος ανταλλαγών «Erasmus+».

Πότε ξεκινά και πόσο κοστίζει

Σύμφωνα με τα σχέδια που έχουν συμφωνηθεί από τις βρετανικές και ευρωπαϊκές αρχές, η επανεκκίνηση θα γίνει από τον Ιανουάριο του 2027. Οι Βρετανοί φοιτητές θα συνεχίσουν να καταβάλλουν τα δίδακτρα που ισχύουν στη χώρα τους και κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αντίστοιχα, οι Ευρωπαίοι φοιτητές, και αυτό θεωρείται μεγάλη παραχώρηση από το Λονδίνο, όταν φτάνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο θα πληρώνουν δίδακτρα στο ίδιο επίπεδο με τους Βρετανούς πολίτες και μόνιμους κατοίκους: δηλαδή έως 9.535 λίρες ετησίως (λίγο κάτω από 11.000 ευρώ).

Σήμερα, στο μετα-Brexit καθεστώς, οι φοιτητές εκτός Ηνωμένου Βασιλείου υποχρεώνονται να πληρώνουν ακόμη και 30.000–40.000 λίρες τον χρόνο.

Το «αντίο» με τον Μπόρις Τζόνσον

Ο Βρετανός υπουργός για τις σχέσεις με την ΕΕ, Νικ Τόμας-Σίμοντς, και ο Ευρωπαίος ομόλογός του, Μάρος Σέφτσοβιτς, συναντήθηκαν την περασμένη Τετάρτη στις Βρυξέλλες για να κάνουν απολογισμό των διαπραγματεύσεων και, σύμφωνα με πληροφορίες, ολοκλήρωσαν τη συμφωνία για την επιστροφή στο Erasmus.

Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε αποχωρήσει από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγών μετά το Brexit, όταν ο Μπόρις Τζόνσον υποστήριξε ότι το Erasmus δεν παρείχε επαρκή σχέση κόστους-οφέλους για τους Βρετανούς.

Πριν από το Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν καθαρός οφελούμενο από το πρόγραμμα, με περισσότερους Ευρωπαίους φοιτητές να κατευθύνονται στη Βρετανία από όσους Βρετανούς σπούδαζαν στο εξωτερικό. Αντίθετα, η κυβέρνηση των Εργατικών του σημερινού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, μετά την εκλογική της νίκη πέρυσι, είχε ανακοινώσει άμεσα την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της συνόδου «επανεκκίνησης» των σχέσεων ΕΕ–Ηνωμένου Βασιλείου τον περασμένο Μάιο.

Όπως υπενθυμίζει ο Guardian, το πρόγραμμα Erasmus «γεννήθηκε» το 1987 ως πρωτοβουλία πανεπιστημιακών ανταλλαγών, αλλά την τελευταία δεκαετία επεκτάθηκε ώστε να περιλαμβάνει και πρακτικές ασκήσεις και περιόδους επαγγελματικής κατάρτισης, και θεωρείται «σημαντικό εργαλείο ήπιας ισχύος και συνεργασίας στην έρευνα».

Η επιστροφή του Ηνωμένου Βασιλείου στο Erasmus, προϋπολογισμού 23 δισ. λιρών, αποτέλεσε βασικό αίτημα των ευρωπαϊκών πρωτευουσών στις συνομιλίες για το «reset» των σχέσεων, μαζί με μια συμφωνία για τη νεανική κινητικότητα («Mobility scheme»), που θα εξασφάλιζε στους νέους Ευρωπαίους το δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο για αρκετά χρόνια, και αντίστοιχα στους Βρετανούς στην Ευρώπη.

Τα ανοικτά μέτωπα

Ακριβώς το ζήτημα της κινητικότητας των νέων αναμένεται να είναι το επόμενο κοινό βήμα των δύο πλευρών, καθώς θεωρείται από τις Βρυξέλλες κρίσιμο για την αποκατάσταση παραγωγικών και γόνιμων σχέσεων μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά το Brexit.

Το Λονδίνο ελπίζει ότι οι παραχωρήσεις στο Erasmus θα διευκολύνουν την ένταξη της Βρετανίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα δανείων και αμυντικών κονδυλίων «Safe», στο οποίο οι Βρετανοί επιθυμούν να συμμετάσχουν, αλλά μέχρι στιγμής έχουν αναγκαστεί να παραιτηθούν λόγω της απαίτησης των Βρυξελλών για συνεισφορά περίπου 7 δισ. ευρώ ετησίως.

Παράλληλα, μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, η Βρετανία ελπίζει να καταλήξει με την Ευρώπη σε συμφωνία για τους ελέγχους τροφίμων, κτηνιατρικούς και φυτοϋγειονομικούς, οι οποίοι, σύμφωνα με την κυβέρνηση Στάρμερ, θα μπορούσαν να αποφέρουν δεκάδες δισεκατομμύρια λίρες σε οφέλη για τους Βρετανούς φορολογουμένους την επόμενη δεκαετία.

Το 2020, τελευταίο έτος συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου στο πρόγραμμα Erasmus, το σχέδιο έλαβε 144 εκατ. ευρώ σε χρηματοδότηση από την ΕΕ, επιτρέποντας συνολικά σε 55.700 άτομα να συμμετάσχουν σε δράσεις Erasmus. Την ίδια χρονιά, 9.900 Βρετανοί φοιτητές και ασκούμενοι μετέβησαν στο εξωτερικό μέσω του προγράμματος, ενώ 16.100 ακολούθησαν την αντίστροφη πορεία, φτάνοντας στη Βρετανία. Αντίθετα, στο ακαδημαϊκό έτος 2024/25, το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα Turing, που είχε λανσάρει ο Τζόνσον και οι συντηρητικές κυβερνήσεις για να αντικαταστήσει το Erasmus, δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες.

Το τελευταίο διάστημα, ο Βρετανός πρωθυπουργός σερ Κιρ Στάρμερ είναι πολύ πιο σαφής ως προς την «επιτακτική ανάγκη επαναπροσέγγισης με την Ευρώπη», ενώ στο παρελθόν απέφευγε ακόμη και να αναφέρει τη λέξη Brexit, για να μην αποξενώσει ευρωσκεπτικιστές ψηφοφόρους της αριστεράς, κυρίως στον βορρά και τις Μίντλαντς της Αγγλίας. Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Εντ Ντέιβι, πανηγυρίζει: «Ζήτω! Επόμενο βήμα: επιστροφή στην ευρωπαϊκή τελωνειακή ένωση».

Διαβάστε επίσης