Βατικανό: Θρήνος στην κηδεία του Πάπα και διπλωματικό σκάκι κάτω από τη σκιά του Αγίου Πέτρου
Διπλωματικό παρασκήνιο στην κηδεία του Πάπα
Οι ηγέτες από κάθε γωνιά του κόσμου συγκεντρώθηκαν το Σάββατο στην πλατεία του Αγίου Πέτρου για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Πάπα Φραγκίσκο, ενώ παράλληλα εκμεταλλεύτηκαν μια σπάνια ευκαιρία για διπλωματικές επαφές, υπό τη βαριά σκιά του εμπορικού πολέμου και της συνεχιζόμενης σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
«Τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι» παρευρέθησαν στην κηδεία του πάπα Φραγκίσκου νωρίτερα σήμερα, συμπεριλαμβανομένων των πιστών που συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό και κατά μήκος της πομπής στους δρόμους της Ρώμης, ανακοίνωσε ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών.
«Μεταξύ των ανθρώπων που παρευρέθησαν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου» για τη λειτουργία «και εκείνων που παρευρέθησαν κατά μήκος της διαδρομής» προς τη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε, «εκτιμούμε τον αριθμό σε τουλάχιστον 400.000 άτομα», δήλωσε ο Ματέο Πιαντεντόζι.
Ανάμεσά τους δεκάδες αρχηγοί κρατών, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, πολιτικοί, προσωπικότητες από όλο τον κόσμο, κληρικοί, ακτιβιστές και απλοί πιστοί.
Η συνύπαρξη τόσων ηγετών σε ένα σημείο, αν και σκοπός ήταν να αποχαιρετήσουν τον Φραγκίσκο, μετέτρεψε την πλατεία του Αγίου Πέτρου σε ένα άτυπο κέντρο διπλωματικών διεργασιών υψηλού επιπέδου, επισκιάζοντας το πένθος.
Καθώς ο καρδινάλιος Τζοβάνι Μπατίστα Ρε εκφωνούσε τον επικήδειο λόγο, εξυμνώντας την ταπεινότητα και το ανθρωπιστικό έργο του εκλιπόντος, πριν η σορός μεταφερθεί για ταφή σε αρχαία βασιλική, τα βλέμματα των δημοσιογράφων –που είχαν κατακλύσει τις κιονοστοιχίες της πλατείας– ήταν στραμμένα στις κινήσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Κάθε του συνάντηση με συμμάχους ή αντιπάλους καταγραφόταν με λεπτομέρεια, την ώρα που ελικόπτερα της αστυνομίας περιπολούσαν στον ουρανό.
Η ανακοίνωση του Τραμπ, λίγες ημέρες νωρίτερα, ότι θα παραστεί στην κηδεία, ενεργοποίησε άμεσα τους ηγέτες που επιδίωκαν μια συνάντηση μαζί του, σε μια περίοδο έντονης γεωπολιτικής ρευστότητας.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ, ιδιαίτερα, αναζητούν ευκαιρίες να βρεθούν κοντά στον Τραμπ, μετά την απόφασή του να επιβάλει δασμούς 10% σε όλες τις εισαγωγές στις αρχές Απριλίου. Το «παράθυρο» των 90 ημερών που δόθηκε για διαπραγματεύσεις έδωσε στους εμπορικούς εταίρους ισχυρό κίνητρο να αξιοποιήσουν στο έπακρο κάθε λεπτό δίπλα στον Αμερικανό πρόεδρο.
Οι διπλωματικές ζυμώσεις εντείνονται και από τις πληροφορίες ότι Ουκρανία και Ρωσία βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, ύστερα από μήνες διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα της Ουάσιγκτον.
Οι συναντήσεις, όπως αναμενόταν, δεν έλειψαν. Από νωρίς το πρωί, ο Τραμπ εθεάθη να συνομιλεί ιδιαιτέρως με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ο τελευταίος χαρακτήρισε τη συνάντηση «καλή» και «ιστορική», επισημαίνοντας πως άνοιξε τον δρόμο για μια «αξιόπιστη και διαρκή ειρήνη» στην Ουκρανία. Λίγες ώρες νωρίτερα, υπήρχαν αναφορές για παραγωγικές συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, με στόχο την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός μετά από περισσότερα από τρία χρόνια πολέμου.
Το γραφείο του Ζελένσκι δημοσίευσε μάλιστα φωτογραφία των δύο ηγετών να κάθονται αντικριστά στον επιβλητικό ναό του Αγίου Πέτρου, σκυμμένοι προς τα εμπρός, σε μια έντονη και ουσιαστική συζήτηση πριν από την επίσημη τελετή.
Ο Τραμπ εθεάθη επίσης να σφίγγει το χέρι του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ. Η φον ντερ Λάιεν, της οποίας το τεχνοκρατικό στυλ έρχεται σε αντίθεση με τον χαρακτήρα του Τραμπ, έχει τεθεί στο περιθώριο από την αμερικανική κυβέρνηση, καθώς η ΕΕ επιδιώκει να διαπραγματευτεί τη μείωση των δασμών στις αμερικανικές εισαγωγές, και απουσίαζε από τον Λευκό Οίκο κατά τους πρώτους τρεις μήνες της θητείας του Τραμπ.
Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης είχαν εικάσει πριν από την κηδεία το Σάββατο ότι η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζιόρτζια Μελόνι, η οποία είναι ιδεολογικά συμπαθής προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ και επισκέφθηκε πρόσφατα το Λευκό Οίκο, θα προσπαθούσε να διευκολύνει μια συνάντηση μεταξύ των ηγετών της ΕΕ και των ΗΠΑ. Ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής είχε δηλώσει ότι θα «αξιοποιηθεί» κάθε ευκαιρία για συνάντηση των δύο ηγετών.
Η συνάντηση αυτή πραγματοποιήθηκε πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο λόγω του θανάτου του Φραγκίσκου, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές αν προέκυψε κάτι από αυτήν, καθώς ένα σύντομο βίντεο δείχνει μόνο μια χειραψία και μια σύντομη συνομιλία. Η πρόεδρος της Επιτροπής υπονόησε στην πλατφόρμα κοινωνικών μέσων X ότι είχε «καλή ανταλλαγή απόψεων» με τον Τραμπ. Οι δύο «συμφώνησαν να συναντηθούν», δήλωσε η εκπρόσωπος της φον ντερ Λάιεν σε ξεχωριστή ανάρτηση.
Ο Τραμπ φάνηκε επίσης να συνομιλεί ανεπίσημα με τους ηγέτες της Εσθονίας και της Φινλανδίας, οι οποίοι κάθονταν δίπλα του στις θέσεις που είχαν κρατηθεί για τους αρχηγούς κρατών.
Κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο είχε και ο Εμανουέλ Μακρόν. Ο Γάλλος πρόεδροςδήλωσε σήμερα ότι είχε μια "πολύ θετική" συζήτηση με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη για μια άνευ όρων εκεχειρία και ότι η αποκαλούμενη "Συμμαχία των Προθύμων" υπό τη Γαλλία και τη Βρετανία θα συνεχίσει να εργάζεται ώστε αυτό να επιτευχθεί, αλλά και για μια ειρήνη διαρκείας.
"Ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτός είναι ο κοινός μας στόχος με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ", έγραψε ο Μακρόν σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
"Η Ουκρανία είναι έτοιμη για μια εκεχειρία άνευ όρων. Ο πρόεδρος Ζελένσκι μου το επανέλαβε σήμερα. Θα ήθελε να συνεργαστεί με τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους για να καταστεί αυτό δυνατό", έγραψε ο Μακρόν.
Επίσης, με τον Ουκρανό πρόεδρο συναντήθηκε και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ. Συμφώνησαν να εργαστούν με εντατικούς ρυθμούς για να διατηρήσουν το θετικό μομέντουμ στις ειρηνευτικές συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, ανακοίνωσε σήμερα το γραφείο του Στάρμερ. "Συζήτησαν για την θετική πρόοδο που επιτεύχθηκε τις τελευταίες ημέρες για τη διασφάλιση μιας δίκαιης ειρήνης διαρκείας στην Ουκρανία", ανέφερε εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ σε ανακοίνωσή του μετά τη συνάντηση Στάρμερ-Ζελένσκι στη Ρώμη, στο περιθώριο της κηδείας του πάπα Φραγκίσκου. "Συμφώνησαν να διατηρήσουν το μομέντουμ και να συνεχίσουν να εργάζονται με εντατικούς ρυθμούς με τους διεθνείς εταίρους τους ώστε να προχωρήσουν στα επόμενα στάδια του σχεδιασμού τους".
Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν υπήρχε κανένα ίχνος του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος θα διακινδύνευε τη σύλληψή του στην Ιταλία λόγω εντάλματος που εκδόθηκε εναντίον του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Μεταξύ των άλλων παρευρισκομένων ήταν και ο Τζούλιαν Ασάνζ, ο Αυστραλός χάκερ πίσω από τις διαβόητες αποκαλύψεις του Wikileaks, ο οποίος αποφυλακίστηκε πέρυσι μετά από συμφωνία με την εισαγγελία.