Βουλή: Άνδρες άνω των 60 η πλειοψηφία των βουλευτών - Νέοι, γυναίκες και εργάτες οι μεγάλοι απόντες

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα που οφείλει να προβληματίσει τα κομματικά επιτελεία παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που διοργάνωσαν το InSocial και το ίδρυμα Stiftung, σχετικά με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των βουλευτών που μετέχουν σήμερα στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Την έρευνα έχει πραγματοποιήσει η Τζένη Μαυροπούλου, υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και έχει τίτλο «Ελλάδα: Ποιος (δεν) έχει έδρα στη Βουλή;».

Τα ευρήματα της έρευνας, αν και αναμενόμενα για όποιον ασχολείται με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα, δημιουργούν προβληματισμό καθώς αποκαλύπτουν μια συστηματικότητα στον τρόπο επιλογής των μελών της εθνικής αντιπροσωπείας. Όπως προκύπτει λοιπόν και από τα ποσοτικά στοιχεία της έρευνας, «ηλικιωμένοι άνδρες, υψηλού μορφωτικού και κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα της σημερινής ελληνικής Βουλής». Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε η κ. Μαυροπούλου παρουσιάζοντας την έρευνα στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ, οι περισσότεροι βουλευτές είναι άνω των 60 ετών, ενώ η ηλικιακή ομάδα των 50-59 που κυριαρχούσε σε παλαιότερες έρευνες έχει πλέον υποχωρήσει. Η απουσία νέων είναι εντυπωσιακή: κανένας βουλευτής δεν είναι κάτω των 30, ενώ μόλις 25 βρίσκονται στην ομάδα 30-39 ετών. Το 28,8% ανήκει στην κατηγορία 40-49, ενώ η πλειονότητα των εδρών κατέχεται από βουλευτές άνω των 60.

«Πρόκειται για μια μακροχρόνια ανισορροπία στην ηλικιακή εκπροσώπηση», σημείωσε η κ. Μαυροπούλου, τονίζοντας ότι οι νεότερες γενιές δεν έχουν φωνή στη Βουλή, κάτι που εντείνει τη δημοκρατική απόσταση μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής.

Η Μανίνα Κακεπάκη, ερευνήτρια του ΕΚΚΕ, σημείωσε ότι η εικόνα αυτή συνδέεται και με θεσμικούς αποκλεισμούς. «Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο όριο ηλικίας εκλόγιμου στην Ευρώπη – τα 25 έτη, μαζί με την Ιταλία. Στις περισσότερες χώρες οι πολίτες μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα από τα 18. Αυτό από μόνο του περιορίζει την πολιτική ανανέωση», ανέφερε.

Υποεκπροσωπούνται οι γυναίκες

Ανησυχία θα έπρεπε να δημιουργεί και το εύρημα σχετικά με την εκπροσώπηση των γυναικών, αφού σύμφωνα με την έρευνα στις εκλογές του 2023 εξελέγησαν μόλις 69 γυναίκες, δηλαδή 23% του συνόλου, παρά την ποσόστωση του 40% στα ψηφοδέλτια. Οι κοινοβουλευτικές ομάδες με αριστερό ή κεντροαριστερό προσανατολισμό εμφανίζουν μεγαλύτερη ισορροπία, με την Πλεύση Ελευθερίας να έχει 50% γυναίκες και τη Νέα Αριστερά 45,5%. Αντίθετα, η Νέα Δημοκρατία περιορίζεται στο 19,3%. Η Τζένη Μαυροπούλου επισήμανε ότι, αν και οι γυναίκες βουλεύτριες διαθέτουν πολύ υψηλά επίπεδα εκπαίδευσης, το χάσμα παραμένει. «Υπάρχει πρόοδος, αλλά όχι αντιπροσώπευση», είπε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, είναι ενδεικτικό ότι το μορφωτικό επίπεδο της συντριπτικής πλειοψηφίας των βουλευτών, τόσο των μεγαλύτερων ανδρών, όσο και των νέων και των γυναικών, είναι ιδιαίτερα υψηλό, με αποτέλεσμα να υποεκπροσωπείται και ένα ολόκληρο τμήμα της κοινωνίας που δεν έχει λάβει ανώτατη ή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση.

Μόλις το 12% των βουλευτών δεν προέρχονται από την «ανώτερη κοινωνική τάξη»

Όπως διαπιστώνει η ερευνήτρια, ακόμη πιο έντονη είναι η ταξική ανισορροπία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, 255 βουλευτές (87%) προέρχονται από την ανώτερη κοινωνική τάξη, ενώ μόλις 18 (6,1%) ανήκουν στην εργατική τάξη και 20 (6,9%) στην κατώτερη.

Οι περισσότεροι εκπρόσωποι της εργατικής τάξης προέρχονται από το ΚΚΕ και την Ελληνική Λύση, ενώ οι υπόλοιποι κυρίως από κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και η Πλεύση Ελευθερίας.

Τα χαρακτηριστικά του «τυπικού» βουλευτή

Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «προφίλ του τυπικού βουλευτή του 2023 είναι άνδρας, άνω των 60 ετών, με πανεπιστημιακή ή μεταπτυχιακή μόρφωση, από ανώτερη κοινωνική τάξη και με εμπειρία στην τοπική αυτοδιοίκηση — ένας «πολιτικός καριέρας» αποκομμένος από τη μέση ελληνική κοινωνία».

Η έρευνα πάντως, αν και αποκαλύπτει με στοιχεία αυτό που είναι επί της ουσίας γνωστό, αποτυπώνει και το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο πολιτικής ανανέωσης για τα κόμματα, όχι μόνο σε ηλικιακό επίπεδο, αλλά και σε πολύ πιο ουσιαστικούς δείκτες, όπως το φύλο, η κοινωνική θέση και η μόρφωση.