Ορόσημο στη μάχη κατά του ιού HIV: Εγκρίθηκε φάρμακο για το AIDS που δρα σαν εμβόλιο

Ορόσημο στη μάχη κατά του HIV/AIDS αποτελεί η έγκριση από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) της πρώτης προφυλακτικής αγωγής που χορηγείται ενέσιμα, μόνο δύο φορές το χρόνο.

Μέχρι τώρα, οι αντιρετροϊκές θεραπείες έχουν βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να καταστείλουν τον ιό σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα ώστε να μην τον μεταδίδουν σε άλλους, όμως η χορήγηση είτε ημερησίως είτε κάθε οκτώ εβδομάδες, δυσκολεύει τη συμμόρφωση στην αγωγή, πράγμα που σημαίνει ότι συχνά δεν ακολουθείται όσο πιστά θα έπρεπε.

Ο FDA ενέκρινε την Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025, το φάρμακο λενακαπαβίρη που χρησιμοποιείται ήδη ως προφυλακτική αγωγή (PrEP). Η λενακαπαβίρη δεν είναι εμβόλιο, όμως το αποτέλεσμά της στην προστασία από τη μετάδοση του ιού, είναι παρόμοιο με τη δράση των εμβολίων.

Μέχρι τώρα, τη συγκεκριμένη αγωγή με προφυλακτική δράση, λαμβάνουν οι ομάδες υψηλού κινδύνου, είτε σε μορφή χαπιού ημερησίως, είτε ενέσιμα κάθε οκτώ εβδομάδες. Η διαφορά τώρα, είναι ότι με τη νέα δοσολογία και μορφή χορήγησης, η δραστικότητα παρατείνεται όλο το έτος, διατηρώντας υψηλή αποτελεσματικότητα, που φτάνει από 96 έως 100%, σύμφωνα με τα ευρήματα των κλινικών μελετών.

Πώς δρα το φάρμακο

Η συγκεκριμένη δραστική ουσία σταματά την αναπαραγωγή του ιού μέσα στα κύτταρα. Στη μορφή των δύο δόσεων ετησίως, θα γίνει η πλέον μακροχρόνια μορφή πρόληψης του ιού HIV.

Η προφυλακτική αγωγή χορηγείται υποδόρια στην κοιλιά, σε δύο δόσεις, αφήνοντας μια μικρή «αποθήκη» φαρμάκου για να απορροφηθεί αργά από τον οργανισμό. Μερικοί ερευνητές που συμμετείχαν στις κλινικές δοκιμές, συστήνουν κρύες κομπρέσες για την αντιμετώπιση του πόνου στο σημείο της ένεσης.

Για να λάβει κάποιο άτομο την αγωγή, πρέπει να είναι αρνητικό στον ιό HIV πριν χορηγηθεί η κάθε δόση, δύο φορές το χρόνο, επισημαίνει η φαρμακευτική εταιρεία Gilead που έχει παρασκευάσει το φάρμακο. Σημειώνεται ότι η αγωγή αποτρέπει μόνο τη μετάδοση του HIV — δεν εμποδίζει άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Μπορεί να ελέγξει αποτελεσματικά την επιδημία του HIV

Η έγκριση του FDA βασίστηκε στα αποτελέσματα δύο κλινικών μελετών σε ομάδες υψηλού κινδύνου και αποτελεί το πρώτο βήμα για την αναμενόμενη παγκόσμια κυκλοφορία της προφυλακτικής αγωγής, η οποία θα μπορούσε να προστατεύσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Η συγκεκριμένη αγωγή «έχει πράγματι τη δυνατότητα να σταματήσει τη μετάδοση του HIV» δήλωσε χαρακτηριστικά, στο πρακτορείο Associated Press, ο Greg Millett, διευθυντής Δημόσιας Υγείας στο «Foundation for AIDS Research».

«Η χρήση της λενακαπαβίρης από μόνη της για πρόληψη, είναι μια τεράστια καινοτομία» τόνισε στο Time, ο Dr. David Ho, καθηγητής Μικροβιολογίας, Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia, πρωτοπόρος στον συνδυασμό αντιρετροϊκών φαρμάκων για την καταστολή του ιού. «Έχει τεράστιες δυνατότητες να ελέγξει την επιδημία» πρόσθεσε.

Μαζί με την αισιοδοξία από την επικείμενη παγκόσμια κυκλοφορία του φαρμάκου, εκφράζονται ανησυχίες για το αν θα καταστεί δυνατό το νέο φάρμακο να αξιοποιηθεί στο έπακρο, ιδίως στις χώρες που το AIDS παραμένει σε επιδημικά επίπεδα. Η ανησυχία προκύπτει από το «πάγωμα» των αμερικανικών προγραμμάτων κατά του AIDS σε όλο τον κόσμο.

Η εταιρεία Gilead έχει υπογράψει συμφωνίες με έξι εταιρείες γενοσήμων, για να παρασκευάσουν χαμηλού κόστους εκδοχές του ενέσιμου φαρμάκου, ώστε να προμηθεύσουν 120 χώρες χαμηλού εισοδήματος, κυρίως στην Αφρική, την Νοτιανατολική Ασία και την Καραϊβική. Η εταιρεία, επίσης, έχει προγραμματίσει την παραγωγή επαρκών δόσεων για την κάλυψη 2 εκατομμυρίων ανθρώπων σε αυτές τις χώρες, χωρίς κέρδος, μέχρι να είναι διάθεσιμα τα γενόσημα του φαρμάκου.

Διαβάστε επίσης